O'zbekistonning Londondagi elchixonasi Britaniya muzeyi bilan hamkorlikda Madaniyat vazirligi, Turizm va sport vazirligi huzuridagi Madaniy meros agentligi, Respublikaning qator muzeylari tadqiqotchi va xodimlari uchun madaniy va tarixiy meros buyumlarini saqlash, ularning kontrabandasi va noqonuniy savdosiga qarshi kurashish bo'yicha onlayn seminar tashkil qildi, deb xabar bermoqda «Dunyo» AA.
Tadbirda Britaniya muzeyining Yaqin Sharq bo'yicha bo'limi katta kuratori Sent-Jon Simpson, Oksford universiteti professori Jeyms Allan, York universiteti professori Richard Makkleri va Davlat Ermitajining Markaziy Osiyo sektori katta ilmiy xodimi Andrey Omelchenko ma'ruza qildi.
Britaniya muzeyi vakili o'tgan yili Londonning Hitrou aeroportida islom epigrafikasi tushirilgan 6 ta tarixiy koshin saqlab qolingani haqida so'zlab berdi. Mutaxassis koshinlar O'zbekiston, Buyuk Britaniya, AQSh, Rossiya va boshqa mamlakatlarning olimlari tomonidan o'rganilganini bildirdi. XII-XIV asrlarga oid ushbu tarixiy ashyolar O'zbekistondagi me'moriy obidalarga, xususan, Samarqand shahridagi Shohi Zinda majmuasiga tegishli ekani taxmin qilinmoqda.
17 may kuni Britaniya muzeyi karantindan keyin ilk marta ochiladi va ushbu koshinlar O'zbekistonning roziligi bilan muzey galereyalaridan birida namoyish etiladi. Bu muzeyga tashrif buyuruvchilarda katta qiziqish uyg'otadi. Bir necha oydan so'ng O'zbekiston elchixonasi ko'magida eksponatlar o'z Vataniga qaytariladi.
Britaniya muzeyi vakili koshinlarning identifikatsiya qilish va vataniga qaytarish O'zbekiston vakillari bilan muvaffaqiyatli hamkorlik samarasi ekanini ta'kidladi.
Eslatib o'tamiz, o'tgan yil noyabr' oyida Britaniya muzeyi hamda O'zbekiston madaniyati va san'atini rivojlantirish jamg'armasi o'rtasida hamkorlik to'g'risidagi memorandum imzolandi. Unda nafaqat o'g'irlangan yoki noqonuniy muomalada bo'lgan buyumlarni aniqlash va konsul'tatsiya qilish bo'yicha o'zaro aloqalarni, balki hamkorlikda ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish, kadrlar tayyorlash va ularning malakasini oshirish, birgalikdagi tadbirlarni o'tkazish masalalarini ham qamrab olgan.
Onlayn-seminarda so'zga chiqqan mutaxassislar madaniy meros ob'ektlarini saqlash va hisobga olishda olimlar va muzeylar o'rtasidagi hamkorlikning alohida ahamiyatini ta'kidladi. Shuningdek, ular barcha arxitektura yodgorliklari, arxeologik qazish ishlari paytida topilgan ob'ektlar fotosuratlarining raqamli ma'lumotlar bazasini yaratish, madaniy meros ob'ektlarining al'bomlari va pochta kartalarini nashr etish, artefaktlar sotiladigan “kim oshdi” savdolari va onlayn-resurslarni monitoring qilish zarurligini ta'kidladi.
Tarixiy buyumlar haqida qanchalik ko'p ma'lumot mavjud bo'lsa, ularning kontrabandasi va noqonuniy savdosiga qarshi kurashish shunchalik oson bo'lishi qayd etildi.
O'zbekiston vakillari mamlakatimizda madaniy va tarixiy merosni saqlash va chet ellarda keng ommalashtirishga katta e'tibor qaratilayotganini ta'kidladi. Horijiy sheriklar bilan kontrabanda va eksponatlarning noqonuniy savdosiga qarshi kurashishda hamkorlik qilishga qiziqish kattaligi ta'kidlandi.
Shu nuqtai nazardan, mazkur veb-seminar ushbu dolzarb mavzuga bag'ishlangan birinchi xalqaro tadbir bo'lib, unda ochiq va samarali bahslar bo'lib o'tdi.
Ma'lumot uchun, yaqin kunlarda O'zbekiston va Buyuk Britaniya huquqni muhofaza qilish idoralari vakillari badiiy va madaniy meros kontrabandasiga qarshi kurashish bo'yicha hamkorlikni kuchaytirish masalalarini muhokama qiladi.
Onlayn seminar nihoyasida ma'ruzachilar O'zbekistonda joriy yil sentyabr' oyida YuNESKO homiyligida o'tkaziladigan «Markaziy Osiyo dunyo tsivilizatsiyalari chorrahasida» xalqaro forumida ishtirok etish uchun taklif qilindi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Bolalar bilan muomala qilish uslubi
Eringizning hurmatini joyga qo‘ying!
Erkak kishining oilada oila boshlig‘i, ota sifatida o‘z o‘rni bo‘lmog‘i lozim. Buning uchun ayol kishi turmush o‘rtog‘iga nisbatan mehr-muhabbatli, ayniqsa, farzandlarining oldida otaning hurmatini joyiga qo‘ymog‘i kerak. Soliha ayol har qanday vaqtda otalarining buyuk shaxs ekanini bildirib turadi va otani hurmat qilish, uni yaxshi ko‘rishda bolalariga o‘rnak bo‘lib, amaliy yo‘l ko‘rsatadi. Farzandlariga otasining go‘zal xislatlarini o‘rnak sifatida aytib beradi. Onaning farzandiga: “Mana shunday qilsang otang sendan xursand bo‘ladi. Bunday qilmagin, dadangning jahllari chiqadi. Dadangning sendan jahli chiqsa, Allohning ham g‘azabi keladi”, deya pand-nasihatlar qilmog‘i maqsadga muvofiqdir.
Arzimas bo‘lsa ham hadyalar bering!
Farzandingizga kichik bo‘lsa-da, hadyalar bering. Bayram kunlari, biror muvaffaqiyatga erishganliklari munosabati bilan, ayniqsa, hayit kunlari buni unutmang. Bu bilan farzandingizning sizga bo‘lgan mehr-muhabbati, e’tibori ortadi, kayfiyati ko‘tariladi, yaxshiliklar sari intiladi. Sovg‘alaringiz ichida u qiziqqan kitoblar bo‘lsa, undan-da yaxshi.
Farzandingizga quloq soling!
Farzandingiz bog‘chasida yoki maktabida nima bo‘lganini aytib berish uchun oldingizga kelsa, uning shashtini qaytarmang. So‘zlarini diqqat bilan tinglang. U siz bilan o‘zining his-tuyg‘ularini bo‘lishmoqchi bo‘ladi. Farzandingizning muvaffaqiyatlarini rag‘batlantiring, agarda u imtihondan yuqori baho olsa, yilni a’lo baholarga yakunlab, maqtov yorlig‘i bilan taqdirlansa, siz ham farzandingizni munosib baholang, shirin so‘zlaringiz bilan uni yanada ilhomlantiring.
Farzandlaringiz bilan hazillashib turing!
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bolalar bilan hazillashar va ularga mehr ko‘rsatar edilar. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam nevaralari Hasayinni o‘pdilar. U zotning oldilarida tamiymlik Aqro ibn Hobis o‘tirgan edi. U Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga: “Mening o‘nta bolam bor, ulardan birontasini ham o‘pmagan ekanman”, dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Rahm qilmagan kishiga rahm qilinmaydi” [1], dedilar».
Nabiy alayhissalom bolalar bilan hazillashar, ularning boshlarini silar edilar. Bolalar esa u zotning taftini, mehrini his qilishardi. Abdulloh ibn Ja’far roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi, u kishi aytadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qo‘llari bilan mening boshimni siladilar va: “Alloh, Ja’farga bolasi uchun o‘rinbosar bo‘l” [2], dedilar.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bolalarning yanoqlarini silaganlari borasida “Sahihi Muslim”da rivoyat keltiriladi. Jobir ibn Samura roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga namoz o‘qidim, keyin u zot uylariga chiqib ketdilar, men ham birga qo‘shilib oldim, yo‘lda ikkita yosh bola u zotning qarshilaridan chiqdi, har birining yanoqlarini alohida-alohida silab qo‘ydilar”.
Muoviyya roziyallohu anhu: “Kimning kichik yoshdagi farzandi bo‘lsa, farzandi bilan munosabatda o‘zini bolalardek tutsin”, deganlar.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Muttafaqun alayh.
[2] Imom Hokim rivoyati.