Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Yanvar, 2025   |   16 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:46
Peshin
12:38
Asr
15:39
Shom
17:23
Xufton
18:41
Bismillah
16 Yanvar, 2025, 16 Rajab, 1446

«Detik»: COVID-19 pandemiyasida Ibn Sino uslubini butun dunyo qo'llamoqda

2.05.2021   1534   2 min.
«Detik»: COVID-19 pandemiyasida Ibn Sino uslubini butun dunyo qo'llamoqda

Indoneziyaning «Detik» yangiliklar saytida «Karantinni joriy etishning asosiy g'oyasi Abu Ali ibn Sino tomonidan ishlab chiqilgan» sarlavhali maqola chop etildi, deb xabar bermoqda «Dunyo» AA.

Maqolada karantin qadim zamonlardan beri ma'lum bo'lib, uni Ibn Sino ishlab chiqqani ta'kidlangan.

«Abu Ali ibn Sino (980-1037) zamonaviy tibbiyotning otasi, deb e'tirof etiladi. U zamonaviy O'zbekiston hududida tug'ilib, voyaga etgan, turli ilm-fan manbalari, jumladan, Aflotun asarlarini chuqur o'rgangan taniqli olimlardan biridir», deyiladi maqolada.

Materialda ta'kidlanishicha, Ibn Sinodan qolgan ilmiy meros juda boy. Uning eng yirik asari - 1025 yilda birinchi marta nashr etilgan «Tib qonunlari» deb nomlangan 5 jildli tibbiyot entsiklopediyadir. U muhim tibbiyot fanlarini o'z ichiga oladi va zamonaviy tibbiyot, shu jumladan, karantin asosini tashkil etadi.

Maqolada Ibn Sino o'z amaliyotida vabo kasalligiga duch kelgani haqida ma'lumot berilgan. U infektsiyalarni kamaytirish uchun bemorni 40 kunlik o'zini-o'zi yakkalab qo'yish kontseptsiyasini ishlab chiqqan. Arab tilida bu usul «al-Arbainiya» deb nomlanadi va “40 kun” degan ma'noni anglatadi.

Keyinchalik «al-Arbainiya» termini Yevropa olimlari tomonidan boshqacha shaklda talaffuz qilina boshlangan.

Tarixchilarning taxmin qilishicha, «al-Arbainiya» “karantin” so'ziga asos bo'lib xizmat qilgan.

XIV va XV asrlarda «qora o'lim» vabosi tarqalgan vaziyatda Venetsiya shifokorlari ushbu kasallik bilan kurashish jarayonida «Quarantena» deb ataladigan uslubni qo'llashgan. Bu so'z ital'yan tilida “40 kun” ma'nosini anglatadi.

COVID-19 pademiyasi davrida SARS-CoV-2 virusi tarqalishining oldini olish uchun karantin uslubidan keng foydalanilmoqda. Olimlar bu uslub pandemiya tarqalishining oldini olishda isbotlangan yo'l ekanini yana bir bor isbotladi, deya xulosa qiladi «Detik» nashri.

 

O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar

Go‘zal hayotni istaganlarga 10 tavsiya

13.01.2025   3381   1 min.
Go‘zal hayotni istaganlarga 10 tavsiya

1. Sahar vaqtlarida istig‘for aytishni odat qilmoq. 
"(Ular) sabrli, sadoqatli, itoatli, saxovatli va sahar choqlarida Allohdan mag‘firat so‘raydigan kishilar edi" (Oli Imron surasi 17-oyat).

2. Fikrlash uchun xilvatda qolmoq.
"...va osmonlaru yerning yaratilishi haqida fikr yuritadilar"
(Oli Imron surasi 191-oyat).

3. Yaxshilar bilan suhbatdosh bo‘lmoq.
"Siz o‘zingizni ertayu kech Parvardigorlari "yuzi"ni istab, Unga iltijo qiladigan zotlar bilan birga sabr qilishga undang!"
(Kahf surasi 2-oyat).

4. Hamisha Allohni esda tutmoq.
"Ey imon keltirganlar; Allohni ko‘p eslangiz"
(Ahzob surasi, 41-oyat).

5. Xushu’ bilan namoz o‘qimoq.
"Ular namozlarida o‘zlarini kamtar tutuvchidirlar"
(Mu’minun surasi, 2-oyat).

b. Tadabbur bilan Qur’on o‘qimoq.
"Qur’on
(oyatlarining ma’nolari) haqida(chuqurroq)fikr yuritmaydilarmi? (Niso surasi, 82-oyat)

7. Qattiq issiq kunlarda nafl ro‘zalar tutmoq.
Alloh taolo faxrlanib aytadi: "Bandam o‘zining taomi, ichimligi va shahvatini Men uchun tark qildi".

8. Sadaqani yashirincha bermoq.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: "O‘ng qo‘l berganni chap qo‘l bilmasin".

9. Musulmonning bironta g‘amini ketkazmoq.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Musulmondan g‘amni ketkazgan insonni Alloh ham qiyomat kunida g‘amini ketkazadi", deganlar.

10. Bu o‘tkinchi dunyodan zuhd bilan o‘tmoq.
"Holbuki, oxirat yaxshiroq va boqiyroqdir" (A’lo surasi, 17-oyat).
 

«O‘kinma» kitobidan