Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Yanvar, 2025   |   16 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:46
Peshin
12:38
Asr
15:39
Shom
17:23
Xufton
18:41
Bismillah
16 Yanvar, 2025, 16 Rajab, 1446

«Detik»: COVID-19 pandemiyasida Ibn Sino uslubini butun dunyo qo'llamoqda

2.05.2021   1546   2 min.
«Detik»: COVID-19 pandemiyasida Ibn Sino uslubini butun dunyo qo'llamoqda

Indoneziyaning «Detik» yangiliklar saytida «Karantinni joriy etishning asosiy g'oyasi Abu Ali ibn Sino tomonidan ishlab chiqilgan» sarlavhali maqola chop etildi, deb xabar bermoqda «Dunyo» AA.

Maqolada karantin qadim zamonlardan beri ma'lum bo'lib, uni Ibn Sino ishlab chiqqani ta'kidlangan.

«Abu Ali ibn Sino (980-1037) zamonaviy tibbiyotning otasi, deb e'tirof etiladi. U zamonaviy O'zbekiston hududida tug'ilib, voyaga etgan, turli ilm-fan manbalari, jumladan, Aflotun asarlarini chuqur o'rgangan taniqli olimlardan biridir», deyiladi maqolada.

Materialda ta'kidlanishicha, Ibn Sinodan qolgan ilmiy meros juda boy. Uning eng yirik asari - 1025 yilda birinchi marta nashr etilgan «Tib qonunlari» deb nomlangan 5 jildli tibbiyot entsiklopediyadir. U muhim tibbiyot fanlarini o'z ichiga oladi va zamonaviy tibbiyot, shu jumladan, karantin asosini tashkil etadi.

Maqolada Ibn Sino o'z amaliyotida vabo kasalligiga duch kelgani haqida ma'lumot berilgan. U infektsiyalarni kamaytirish uchun bemorni 40 kunlik o'zini-o'zi yakkalab qo'yish kontseptsiyasini ishlab chiqqan. Arab tilida bu usul «al-Arbainiya» deb nomlanadi va “40 kun” degan ma'noni anglatadi.

Keyinchalik «al-Arbainiya» termini Yevropa olimlari tomonidan boshqacha shaklda talaffuz qilina boshlangan.

Tarixchilarning taxmin qilishicha, «al-Arbainiya» “karantin” so'ziga asos bo'lib xizmat qilgan.

XIV va XV asrlarda «qora o'lim» vabosi tarqalgan vaziyatda Venetsiya shifokorlari ushbu kasallik bilan kurashish jarayonida «Quarantena» deb ataladigan uslubni qo'llashgan. Bu so'z ital'yan tilida “40 kun” ma'nosini anglatadi.

COVID-19 pademiyasi davrida SARS-CoV-2 virusi tarqalishining oldini olish uchun karantin uslubidan keng foydalanilmoqda. Olimlar bu uslub pandemiya tarqalishining oldini olishda isbotlangan yo'l ekanini yana bir bor isbotladi, deya xulosa qiladi «Detik» nashri.

 

O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar

Mizob nima?

13.01.2025   3222   1 min.
Mizob nima?

Mizob - Ka’ba tomida o‘rnatilgan, Xatim ustidagi tarnovning nomi.

U Ka’baning Iroq va Suriya burchaklari orasida o‘rnatilgan bo‘lib, yomg‘ir yoqqanda, tom yuvilganda suvni oqizib yuboradi. 1627 yil yomg‘irlar natijasida Ka’ba devorlariga shikast yetadi. Uni qayta tiklash jarayonida tarnov o‘rnatiladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam tarnov joylashgan tomonda turib duo qilganlar.

1. Dastlab bu kabi tarnov shakli Qurayshliklar Ka’ba ustiga tom o‘rnatishgandan sung paydo bulgan. Ungacha Ka’ba 4 devordan iborat edi.

2. Tarnovning boshlanishiga «Bismillahir Rohmanir Rohiym» va chap tomoniga «Yo Allox» deb yozilgan.

3. Tarnov qushlar qo‘nmasligi uchun utkir tikanlar bilan qoplangan.

4. Dastlab u yog‘och, kumush va po‘latdan qilingan. Tarnovni ilk bor 1573 yili sof oltindan ishlangan.

5. Uzunligi – 2,53 m, kengligi – 26 sm ni tashkil qiladi.

Salaflardan kelgan xabarlarda "Xatimda, mizob ostida duolar mustajobdir", deyilgan.

O‘MI Matbuot xizmati