Indoneziyaning «Detik» yangiliklar saytida «Karantinni joriy etishning asosiy g'oyasi Abu Ali ibn Sino tomonidan ishlab chiqilgan» sarlavhali maqola chop etildi, deb xabar bermoqda «Dunyo» AA.
Maqolada karantin qadim zamonlardan beri ma'lum bo'lib, uni Ibn Sino ishlab chiqqani ta'kidlangan.
«Abu Ali ibn Sino (980-1037) zamonaviy tibbiyotning otasi, deb e'tirof etiladi. U zamonaviy O'zbekiston hududida tug'ilib, voyaga etgan, turli ilm-fan manbalari, jumladan, Aflotun asarlarini chuqur o'rgangan taniqli olimlardan biridir», deyiladi maqolada.
Materialda ta'kidlanishicha, Ibn Sinodan qolgan ilmiy meros juda boy. Uning eng yirik asari - 1025 yilda birinchi marta nashr etilgan «Tib qonunlari» deb nomlangan 5 jildli tibbiyot entsiklopediyadir. U muhim tibbiyot fanlarini o'z ichiga oladi va zamonaviy tibbiyot, shu jumladan, karantin asosini tashkil etadi.
Maqolada Ibn Sino o'z amaliyotida vabo kasalligiga duch kelgani haqida ma'lumot berilgan. U infektsiyalarni kamaytirish uchun bemorni 40 kunlik o'zini-o'zi yakkalab qo'yish kontseptsiyasini ishlab chiqqan. Arab tilida bu usul «al-Arbainiya» deb nomlanadi va “40 kun” degan ma'noni anglatadi.
Keyinchalik «al-Arbainiya» termini Yevropa olimlari tomonidan boshqacha shaklda talaffuz qilina boshlangan.
Tarixchilarning taxmin qilishicha, «al-Arbainiya» “karantin” so'ziga asos bo'lib xizmat qilgan.
XIV va XV asrlarda «qora o'lim» vabosi tarqalgan vaziyatda Venetsiya shifokorlari ushbu kasallik bilan kurashish jarayonida «Quarantena» deb ataladigan uslubni qo'llashgan. Bu so'z ital'yan tilida “40 kun” ma'nosini anglatadi.
COVID-19 pademiyasi davrida SARS-CoV-2 virusi tarqalishining oldini olish uchun karantin uslubidan keng foydalanilmoqda. Olimlar bu uslub pandemiya tarqalishining oldini olishda isbotlangan yo'l ekanini yana bir bor isbotladi, deya xulosa qiladi «Detik» nashri.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Muhyiddin ibn Arabiy aytadilar: “Kimning qanday hojati bo‘lsa, shom namozining farz va sunnatini o‘qib bo‘lganidan keyin o‘rnidan turmasdan Fotiha surasini 40 marta o‘qisin. Shundan keyin, Allohdan hojatini so‘rasin, albatta so‘ragan narsasini beradi. Biz buni tajriba qilib ko‘rdik va foydasini topdik. Fotiha surasini o‘qib bo‘lganidan so‘ng ushbu duoni o‘qiydi: “Allohim! Sening ilmingni o‘zi Sendan so‘ramaslikka kifoya. Fotiha surasining haqqi hurmatidan O‘zing so‘rovimga kifoya qil. Sening karamingni o‘zi Senga so‘zlamaslikka kifoya. Fotiha surasining haqqi hurmatidan so‘zimga kifoya qil va qalbimdagi tilagimni hosil qil”.
Homidjon domla ISHMATBЕKOV