Jahon ommaviy axborot vositalarida

facebook.com › posts.  Musulmon olamida masjidlarning o'rni beqiyos. Ular nafaqat ibodat, balki ma'rifat, saxovat, axborot almashinuvi markazlari hamdir. E'tiboringizga dunyodagi eng yirik masjidlar ettiligini keltirib o'tamiz.

Masjid ul-harom. Makka, Saudiya Arabistoni

Eng ulkan, barcha musulmonlar talpinuvchi mo''tabar masjid. Umumiy sahni 400 ming kv. metr bo'lib, 1,1 million namozxonni sig'dira oladi. Bu ko'rsatkich haj mavsumida 4 million nafarga qadar ortadi. Ka'ba eshigi 280 kilogrammlik sof oltindan yasalgan. Har birining balandligi 90 metrdan ortiq to'qqizta minorasi, to'rtta bosh darvozasi, qirq bitta eshigi bor.

Qur'oni Karimda «Masjidul harom» iborasi bir necha xil ma'noni anglatadi, gohida «haram» ma'nosida keladi. Makkai Mukarrama shahri atrofida belgilangan maxsus chegara bilan o'ralgan, shahar va uning atrofidagi muayyan joylarni o'z ichiga olgan mintaqadir. Bu hudud, Payg'ambarimizdan rivoyat qilingan hadisda aytilishicha, Alloh taolo osmonlar-u erni yaratgan kunida harom qilingan. U Allohning hurmati ila qiyomat kunigacha haromdir: daraxti kesilmaydi, o'simligi yulinmaydi, hayvonlari ovlanmaydi va bu erda urush qilib bo'lmaydi. Ichida va atrofida yomonliklar, shariatda ko'rsatilgan bir qancha ishlarni qilish harom bo'lgan masjiddir. Markaziy Osiyoda, xususan O'zbekistonda ham bir qator yirik masjidlar joylashgan. Jumladan, 2018 yil Qirg'iziston poytaxti Bishkek shahrida Turkiya bilan hamkorlikda qurib bitkazilgan masjid bir vaqtda 20 ming namozxonni sig'dira oladi. Ostonadagi «Hazrat Sulton» masjidi esa 11 gektar hududda joylashgan bo'lib, umumiy maydoni 17 ming kvadrat metrdan ortiq, sig'imi 5 ming kishi.

Tojikiston poytaxti Dushanbe shahrida joriy yil ishga tushishi kutilayotgan Markaziy Osiyoning eng yirik masjidi o'z bag'riga 120 ming kishini sig'diradi. Qatarlik homiylar ko'magida 2009 yildan buyon qurilayotgan bu masjid bitganidan so'ng dunyo etakchilari safidan joy ola biladi. 

«Hazrati imom» majmuasi O'zbekistondagi eng yirik masjid hisoblanadi, Andijon viloyati Asaka tumanidagi «Holid ibn Valid» masjidi ham yirik masjidlar qatorida turadi.

***

   Nabaviy masjidi (Masjid un-nabiy), Madina, Saudiya Arabistoni

Madinai Munavvaradagi barcha musulmonlar uchun tabarruk masjid – Muhammad (sollallohu alayhi va sallam) payg'ambarning masjidi. Masjid qurilishida Rasulullohning (s.a.v.) shaxsan o'zlari ishtirok etgan. Majmua ichida Payg'ambar (s.a.v.) hamda Hazrati Abu Bakr Siddiq va Umar ibn Hattob (roziyallohu anhum) qabrlari joylashgan. Ushbu masjid keyinchalik Hazrati Umar va Usmon (roziyallohu anhum) tomonidan bir necha bor ta'mirlanib, kengaytirib borilgan. 105 metrli ikkita, 75 metrli to'rtta minorasi, o'zi ochib-yopiladigan 27ta tomi, 400dan ortiq ustuni, 6800 qandili bor. Sahni 100 ming kv. metrdan ortiq bo'lib, bir vaqtda 1 milliondan ziyod kishini bag'riga sig'dira oladi.

***

Feysal masjidi. Islomobod, Pokiston

Dunyodagi eng katta masjidlar orasida to'rtinchi o'rinda turuvchi Feysal masjidi 90 metr balandlikdagi to'rt minora bilan o'ralgan. Bu inshoot qurilishi 1976 yil boshlanib, 1986 yilda yakunlangan. Masjidning umumiy sahni 5 ming kv. metrni tashkil etadi va 300 mingga yaqin namozxonni sig'dira oladi. Loyihasi an'anaviy masjidlarni eslatmasligi tufayli qurilish jarayonida ko'plab noroziliklar kelib chiqqan. Ko'rinishidan badaviylar o'tovini eslatuvchi majmua to'liq qurib bitkazilgach, mahobati, qulayligi bilan barchaga manzur bo'lgan.

                                                                            I.Abduxoliqov tayyorladi,O'zA