Sayt test holatida ishlamoqda!
09 Yanvar, 2025   |   9 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:49
Peshin
12:35
Asr
15:31
Shom
17:15
Xufton
18:34
Bismillah
09 Yanvar, 2025, 9 Rajab, 1446

Davriy nashrlarda: M'yanmada Islom

3.04.2021   1336   3 min.
Davriy nashrlarda: M'yanmada Islom

M'yanma Respublikasi – Janubi-sharqiy Osiyoda, Hindi­xitoy yarim orolining shimoli-g'arbiy qismida joylashgan davlat. Maydoni – 678,5 ming km2. Aholisi 42 million kishi. Poytaxti – Yangon shahri. Ma'muriy jihatdan 14 ma'muriy hududga bo'linadi.

Davlat tuzumi – respublika. Konstitutsiyaga binoan, davlat boshlig'i – prezident, qonun chiqaruvchi hokimiyat – Millat majlisi; ijro hokimiyati hukumat zimmasida.

Tabiati. M'yanma – tog'li mamlakat. Eng baland joyi 5881 metr (Kxakaborazi tog'i). Sharqida Shan tog'i va uning dengiz bo'yigacha cho'zilgan tizmalari, g'arbida Rakxayn (Arakan-Yoma), Patkay va boshqa tizmalar bor.

Yirik shaharlari: Yangon, Mandalay, Molam'yan.

M'yanma 1948 yildan beri BMT a'zosi. O'zbekiston Respublikasi bilan diplo­matik munosabatlari 2001 yil fevralda o'rnatilgan.

Aholisi. M'yanma – ko'p millatli davlat. Mamlakatda 76 ga yaqin millat va elat bor. M'yanmada (birmaliklar) karen, shan, chin, kachin, mon va boshqa xalqlar yashaydi. Hindlar, xitoylar, evropaliklar (asosan, inglizlar) ham bor. Rasmiy tili – m'yanma tili. Dindorlari, asosan, buddaviylar (70 foiz), musulmon, hindu va nasroniy jamoalari ham bor.

M'yanmada musulmonlar soni 2,5 mil­liondan ziyod. Mamlakat aholisining 4,3 foizini tashkil qiladi. Shundan rohinja musulmonlari 1 million nafardan ortiq.

M'yanmaning shimoli-g'arbidagi Rak­xayn shtatida musulmon-rohinjalarga qarshi zo'ravonliklar kuzatilgan. BMT ma'lumotlariga ko'ra, so'nggi 4 yil mobay­nida mazkur mintaqadagi 120 ming odam tazyiqlar tufayli o'z uylarini tashlab, boshqa joylarga ko'chib ketishga majbur bo'lgan.

Islom Hamkorlik Tashkiloti bayonoti­da M'yanma­da davom etayotgan mantiqsiz voqealarga nisbatan o'z yondashuvini bil­dirib, mam­lakatdan rohinja-musulmon­larining quvilishi, ularni o'ldirish bilan qo'r­qitish, o'z erlarida yashash huquqidan mah­rum qilish jinoyat ekani ta'kidlangan.

Ma'lumotlarga ko'ra, M'yanmaning Ara­kan viloyatida tabiiy boyliklarning ju­da katta erosti zaxirasi mavjud. Aynan rohinja aholisi yashaydigan hududda 1,2 trillion kub-metr tabiiy gaz va 2,1 milliard bar­rel' neft' konlari borligi taxmin qi­linmoqda. Bu esa mintaqada davom etayotgan mojarolarning asl sababini ilg'ashga im­kon beradi.

O'zbekiston hukumati M'yanmadagi holat yuzasidan o'z munosabatini bildirib, 2017 yil 18 sentyabr' kuni zarur mahsulotlar­dan iborat insonparvarlik yordamini Bangladesh Qizil yarim oy jamiyatining Dakkadagi milliy bosh qarorgohiga etka­zib bergan. Bu insonparvarlik yordami Bangladeshda bo'lib turgan 50 mingdan ortiq qochoq ehtiyojini qondirishga xiz­mat qilgan.

Nurmuhammad NOSIROV tayyorladi.

“Hidoyat” jurnalining 3-sonidan olindi

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar

"Li iylafi quraysh" surasi

8.01.2025   2975   2 min.

"Li iylafi quraysh" surasi, Quraysh qabilasiga berilgan ne’matlarga urg‘u beradi. 

Bu suraning nozil bo‘lishi sababini o‘rganganda, Allohdan yanada qo‘rqish hissi paydo bo‘ladi. Bu sura hayotdagi muhim muammolardan biri - ne’matga odatlanib, uni qadrsizlantirish haqidadir.
Alloh qurayshliklarni ikki mavsum - qish va yozdagi savdo safarlari orqali tirikchiliklarining yaxshi ketishiga odatlanib qolganliklari, lekin ular bu ne’matlarning haqiqiy Egasini tan olib, shukr qilmaganlarini aytadi.

Johiliyat davrida Quraysh qabilasi faqirlik va ocharchilikda yashagan, hayotlari juda nochor va qiyin bo‘lgan. Hattoki, qashshoqlik kuchayganida, ba’zilar o‘z oilasini olib, “xubo” deb atalgan joyga borishar va o‘sha yerda ochlikdan hammasi halok bo‘lguniga qadar qolishardi. Bu odat johiliyat davrida “i’tifar” deb nomlanar edi. 
Makkaning katta tojirlaridan bo‘lgan Hoshim ibn Abdumanofga bir kuni Bani Mahzum qabilasining barcha a’zolari juda qattiq ochlikda qolib, halok bo‘lish arafasida ekani haqidagi xabar yetadi. U Allohning bayti Ka’baning xizmatida turgan odamlarning shunday qashshoqlik va o‘ta johilona ahvolda ekanliklaridan o‘kindi va qattiq g‘azablandi.

Shu sababdan Hoshim ibn Abdumanof bu yomon odatni o‘zgartirishga qaror qildi va quyidagilarni amalga oshirdi:
– Sizlar Allohning baytini xizmatida bo‘laturib butun arablarga o‘zingizni sharmanda qiladigan yomon odatlarni joriy qilgansizlar, dedi va bir qabilani bir nechta urug‘larga bo‘lib tashladi. Har bir urug‘dagi boy kishilardan o‘z qarindoshlari bilan mol-mulkini teng bo‘lishishni talab qildi. Shunday qilib, kambag‘al ham boy bilan teng bo‘ldi.
Shundan keyin u Quraysh qabilasiga tijorat usullarini o‘rgatdi va ularni yilda ikki marta tijorat safariga chiqish yo‘llarini belgilab berdi. Yozda meva-sabzavotlar savdosi uchun Shomga, qishda esa, qishloq xo‘jaligi mahsulotlari savdosi uchun Yamanga safarlarini tashkil qildi.

Shunday qilib, Shom va Yamanning barakasi Makkaga olib kelindi va qurayshliklarning iqtisodiy holati yaxshilandi. Shu bilan birga, “i’tifar” odati ham yo‘q bo‘ldi. Biroq, vaqt o‘tishi bilan Quraysh qabilasi Allohning bu ne’matlariga shukr qilish o‘rniga, ularga odatlanib qoldi va ne’matni qadrlamay qo‘ydi. Ne’matga noshukurlik qilish – bu unga odatlanib, uni ne’mat deb bilmaslikdir.
Quraysh qabilasi Alloh tomonidan tushirilgan ne’matlarga odatlanib, uni qadrsizlantirgani uchun Alloh ularga bu surani tushirdi: "Mana shu Bayt (Ka’ba)ning Parvardigoriga (shukrona uchun) ibodat qilsinlar. Zero, U ularni ochlikdan (qutqarib) to‘ydirdi va xavfu xatardan omon qildi".

Homidjon domla ISHMATBЕKOV