Sayt test holatida ishlamoqda!
01 May, 2025   |   3 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:51
Quyosh
05:21
Peshin
12:25
Asr
17:16
Shom
19:23
Xufton
20:47
Bismillah
01 May, 2025, 3 Zulqa`da, 1446

QAZO VA KAFFORAT

03.04.2021   4777   5 min.
QAZO VA KAFFORAT

– Ro'zani qazo qilish degani nima?
– Buzilgan ro'zasining o'rniga ramazondan keyin ro'za tutishdir. Necha kun ro'zasi
buzilgan bo'lsa, o'shancha kun ro'za tutadi.

– Kafforat qilish degani nima?
– Bir qul ozod qilish, agar bunga qodir bo'lmasa, ramazondan keyin orada biror kun qoldirmay, muttasil oltmish kun ro'za tutish, agar zaiflik va notavonlik sababidan oltmish kun ro'za tutishga qodir bo'lmasa, oltmish miskinga taom berish – kafforat qilishdir.

– Oltmish kun ro'za muttasil bo'lmasa, kafforatga kifoya qiladimi?
– Kifoya qilmaydi, kafforatga oltmish kun muttasil bo'lishi lozim.

– Bir kishi kafforat uchun ro'za tuta boshlasa, oltmish kunga etmasdan biror kun ro'za tutmay qolsa, nima qiladi?
– Kafforat uchun yangidan boshlab oltmish kun muttasil ro'za tutadi, avvalgi tutgan ro'zasi kafforatga kirmaydi.

– Bir kishi niyat bilan tutgan ramazon ro'zasidan bir necha kunni xato qilib buzsa, masalan, to'rt-besh kunni xato qilsa, nima qilishi lozim?
– Har bir xato qilgan kun uchun bir kundan qazo ro'za tutadi, undan keyin necha kun xato qilgan bo'lsa, hammasi uchun bir kafforat lozim bo'ladi.

– Bir kishi bir yo bir necha kun ro'za tutishni niyat qilmasdan fosiqlik ila kunduz kun taom eb yursa, u kishi nima qilmog'i lozim?
– U kishi ro'za tutmay qolgan kunlari uchun qazo ro'za tutadi, ushbu qilgan fisq ishiga pushaymon bo'lib, tavba va istig'for qiladi. Ammo u kishiga kafforat lozim emas, chunki uning gunohi g'oyatda zo'r va katta gunohdirki, kafforat bilan avf qilinadigan emas, balki tavba va istig'for lozimdir.

– Bir kishi o'zining ro'za ekanini bilib turib xatolik bilan og'zidan biror taom ketsa yoki suv ichib yuborsa yoki bir kishining zo'rlik bilan ro'zasini buzsa yoki ro'zador kishi og'zini to'ldirib qayt qilsa yoki tong otmagan deb o'ylab taom esa, holbuki, tong otgan bo'lsa yoki quyosh botgan deb iftor qilsa, shu kishining ro'zasi buziladimi?
– Buziladi.

– Endi u kishi nima qilishi kerak?
– O'sha kuni quyosh botguncha ro'za kishidek ro'zani buzadigan narsadan o'zini saqlashi va ham ramazondan keyin o'sha kun uchun ro'za tutib berishi lozim. Ammo kafforat lozim emas.

– Ro'za tutgan kishining dimog'iga chang-g'ubor yoki tuproq, jun yoki tutunga o'xshash narsalar kirsa, ro'zasi buziladimi?
– Buzilmaydi, qazo ham, kafforat ham lozim emas.

– Og'ziga qor yoki yomg'ir kirsa, ro'zasi buziladimi?
– Buziladi. Qazo qilish lozim bo'ladi, ammo kafforat lozim emas.

– O'zining tupugini yutsa, nima bo'ladi?
– Ro'za buzilmaydi.

– Bir ro'zador kishi o'zining ro'za ekanini esdan chiqarib biror taom esa, suv ichsa, jinsiy aloqa qilsa, ro'zasi buziladimi?
– Buzilmaydi, qazo ham, kafforat ham lozim emas.

– Bir ro'zador kishi uyqudan junub bo'lib tursa, xotiniga qo'l tekkizib ehtilom qilsa, ro'zasi buziladimi?
– Buzilmaydi.

– U kishiga g'usl qilish durustmi?
– Suv ichiga tushib uzoq muddat o'tirmasdan va ham obdasta bilan g'usl qilish durust. Ammo suv ichiga tushib uzoq muddat turishda ba'zi joylaridan suv kirib ro'za buzilishi ehtimoli bor.

– Ro'za tutgan kishi tish orasida qolgan taomni esa, ro'zasi buziladimi?
– No'xatdan kichik bo'lsa, og'zidan tashqariga chiqarmay yutib yuborsa, ro'zasi buzilmaydi, agar no'xot miqdoricha bo'lsa yoki og'zidan chiqarib keyin yutsa, buziladi.

– U kishi nima qilishi lozim?
– Ro'zasini qazo qilmog'i lozim bo'ladi, kafforat lozim emas.

– Qazo va kafforat uchun tutiladigan ro'zalarga qay vaqt niyat qilish lozim bo'ladi?
– Kechasi niyat qilish lozim bo'ladi. Tong otgandan keyin niyat qilish mo''tabar emas.

– Hayz va nifosli ayollarga ro'za tutish lozimmi?
– Durust emas.

– Bir ayol ramazon ichida hayzli yoki nifosli bo'lsa, nima qiladi?
– Hayzli va nifosli kunlarda ro'za tutmaydi. Necha kun ro'zasi qolgan bo'lsa, o'shancha kun qazosini tutadi.

"Ibodati islomiya"dan.

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Alloma tug‘ilib o‘sgan yurtda uning ta’limoti o‘rganilmoqda (+video)

29.04.2025   4588   3 min.
Alloma tug‘ilib o‘sgan yurtda uning ta’limoti o‘rganilmoqda (+video)

 

29-30 aprel kunlari Samarqandda “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya bo‘lib o‘tmoqda.


Davlatimiz rahbarining shu yil 14 martdagi “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaroriga ko‘ra, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, Imom Moturidiy, Imom Buxoriy, Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi, Islom sivilizatsiyasi markazi, O‘zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan tashkil etilgan anjumanda dunyoning o‘ttizga yaqin davlatidan muftiylar, islomshunos va dinshunos olimlar, diniy-ma’rifiy soha vakillari ishtirok etmoqda.


Anjuman munosabati bilan o‘tkazilgan brifingda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita axborot xizmati rahbari – matbuot kotibi Ilhom Ma’rupov konferensiya va uning doirasidagi tadbirlar haqida ma’lumot berdi.


– Mamlakatimiz taraqqiyotining yangi bosqichida O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan jamiyatda diniy bag‘rikenglik, millatlararo totuvlik va ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash, buyuk alloma va mutafakkirlarimizning boy ilmiy-ma’naviy merosini chuqur o‘rganish bo‘yicha puxta o‘ylangan izchil islohotlar amalga oshirilmoqda, – dedi I.Ma’rupov. – Ushbu ezgu ishlarning uzviy davomi sifatida 2025 yil 29-30 aprel kunlari Samarqand shahrida “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya o‘tkazilmoqda.


So‘nggi yillarda diniy-ma’rifiy sohada amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar natijasida O‘zbekistonda moturidiyshunoslik ilmiy maktabi shakllandi, desak to‘g‘ri bo‘ladi.


Konferensiyaning ahamiyati va dolzarbligi haqida gapirganda bugungi kunda quyidagi omillar Imom Moturidiy va moturidiylik ta’limotini chuqur o‘rganishni taqozo etayotganini alohida qayd etish lozim:


– muqaddas islom dini niqobi ostida faoliyat yuritayotgan radikal guruhlar harakati kuchayib borayotgan bugungi sharoitda xalqaro maydonda Imom Moturidiy ta’limotini o‘rganishga e’tibor oshmoqda;


– moturidiylik maktabining bag‘rikeng g‘oyalari, asrlar davomida mintaqamiz xususiyatlariga mos holda shakllangan insonparvar ta’limoti radikalizmga qarshi kurashning ta’sirchan va samarali vositasi sifatida baholanmoqda.


Konferensiya 3 ta shu’bada faoliyat olib boradi:


Birinchi shu’ba “Imom Moturidiy va uning izdoshlari ilmiy merosining islom ilmlari rivojidagi o‘rni” mavzuiga bag‘ishlangan bo‘lib, unda Imom Moturidiy, moturidiy allomalari va izdoshlari hayot yo‘li, Movarounnahr kalom ilmi maktabi rivojlanish tarixi haqida bahs-munozaralar, ilmiy muzokaralar bo‘lib o‘tadi.


Ikkinchi shu’ba “Moturidiylik ta’limotida umuminsoniy qadriyatlar talqini” mavzuida bo‘lib, u Moturidiylik ta’limotida ilgari surilgan g‘oyalar, jumladan, bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat nazariyalarining shakllanishiga oid munozaralarni o‘z ichiga oladi.


Uchinchi shu’ba “XXI asrda moturidiylik ta’limotining ahamiyati” mavzuiga bag‘ishlangan bo‘lib, u Imom Moturidiy va uning izdoshlari ilmiy merosida ko‘tarilgan mavzularning bugungi kundagi dolzarb muammolarni hal qilishdagi ilmiy va nazariy ahamiyatiga oid bahs-munozaralarni qamrab oladi.


Anjuman yakunida Imom Moturidiy ilmiy merosi va moturidiylik ta’limotini o‘rganishni yangi bosqichga olib chiqish bo‘yicha nufuzli olimlarning taklif va tashabbuslari asosida yakuniy deklaratsiya qabul qilinadi. 


Bugun anjuman qatnashchilari uchun Samarqand shahridagi muqaddas qadamjolar va tarixiy-madaniy yodgorliklarga sayohat ko‘zda tutilgan. 

G‘.Hasanov, A.Isroilov (video), O‘zA muxbirlari

O'zbekiston yangiliklari