Sayt test holatida ishlamoqda!
28 Aprel, 2025   |   30 Shavvol, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:57
Quyosh
05:25
Peshin
12:26
Asr
17:14
Shom
19:20
Xufton
20:42
Bismillah
28 Aprel, 2025, 30 Shavvol, 1446

QAZO VA KAFFORAT

03.04.2021   4726   5 min.
QAZO VA KAFFORAT

– Ro'zani qazo qilish degani nima?
– Buzilgan ro'zasining o'rniga ramazondan keyin ro'za tutishdir. Necha kun ro'zasi
buzilgan bo'lsa, o'shancha kun ro'za tutadi.

– Kafforat qilish degani nima?
– Bir qul ozod qilish, agar bunga qodir bo'lmasa, ramazondan keyin orada biror kun qoldirmay, muttasil oltmish kun ro'za tutish, agar zaiflik va notavonlik sababidan oltmish kun ro'za tutishga qodir bo'lmasa, oltmish miskinga taom berish – kafforat qilishdir.

– Oltmish kun ro'za muttasil bo'lmasa, kafforatga kifoya qiladimi?
– Kifoya qilmaydi, kafforatga oltmish kun muttasil bo'lishi lozim.

– Bir kishi kafforat uchun ro'za tuta boshlasa, oltmish kunga etmasdan biror kun ro'za tutmay qolsa, nima qiladi?
– Kafforat uchun yangidan boshlab oltmish kun muttasil ro'za tutadi, avvalgi tutgan ro'zasi kafforatga kirmaydi.

– Bir kishi niyat bilan tutgan ramazon ro'zasidan bir necha kunni xato qilib buzsa, masalan, to'rt-besh kunni xato qilsa, nima qilishi lozim?
– Har bir xato qilgan kun uchun bir kundan qazo ro'za tutadi, undan keyin necha kun xato qilgan bo'lsa, hammasi uchun bir kafforat lozim bo'ladi.

– Bir kishi bir yo bir necha kun ro'za tutishni niyat qilmasdan fosiqlik ila kunduz kun taom eb yursa, u kishi nima qilmog'i lozim?
– U kishi ro'za tutmay qolgan kunlari uchun qazo ro'za tutadi, ushbu qilgan fisq ishiga pushaymon bo'lib, tavba va istig'for qiladi. Ammo u kishiga kafforat lozim emas, chunki uning gunohi g'oyatda zo'r va katta gunohdirki, kafforat bilan avf qilinadigan emas, balki tavba va istig'for lozimdir.

– Bir kishi o'zining ro'za ekanini bilib turib xatolik bilan og'zidan biror taom ketsa yoki suv ichib yuborsa yoki bir kishining zo'rlik bilan ro'zasini buzsa yoki ro'zador kishi og'zini to'ldirib qayt qilsa yoki tong otmagan deb o'ylab taom esa, holbuki, tong otgan bo'lsa yoki quyosh botgan deb iftor qilsa, shu kishining ro'zasi buziladimi?
– Buziladi.

– Endi u kishi nima qilishi kerak?
– O'sha kuni quyosh botguncha ro'za kishidek ro'zani buzadigan narsadan o'zini saqlashi va ham ramazondan keyin o'sha kun uchun ro'za tutib berishi lozim. Ammo kafforat lozim emas.

– Ro'za tutgan kishining dimog'iga chang-g'ubor yoki tuproq, jun yoki tutunga o'xshash narsalar kirsa, ro'zasi buziladimi?
– Buzilmaydi, qazo ham, kafforat ham lozim emas.

– Og'ziga qor yoki yomg'ir kirsa, ro'zasi buziladimi?
– Buziladi. Qazo qilish lozim bo'ladi, ammo kafforat lozim emas.

– O'zining tupugini yutsa, nima bo'ladi?
– Ro'za buzilmaydi.

– Bir ro'zador kishi o'zining ro'za ekanini esdan chiqarib biror taom esa, suv ichsa, jinsiy aloqa qilsa, ro'zasi buziladimi?
– Buzilmaydi, qazo ham, kafforat ham lozim emas.

– Bir ro'zador kishi uyqudan junub bo'lib tursa, xotiniga qo'l tekkizib ehtilom qilsa, ro'zasi buziladimi?
– Buzilmaydi.

– U kishiga g'usl qilish durustmi?
– Suv ichiga tushib uzoq muddat o'tirmasdan va ham obdasta bilan g'usl qilish durust. Ammo suv ichiga tushib uzoq muddat turishda ba'zi joylaridan suv kirib ro'za buzilishi ehtimoli bor.

– Ro'za tutgan kishi tish orasida qolgan taomni esa, ro'zasi buziladimi?
– No'xatdan kichik bo'lsa, og'zidan tashqariga chiqarmay yutib yuborsa, ro'zasi buzilmaydi, agar no'xot miqdoricha bo'lsa yoki og'zidan chiqarib keyin yutsa, buziladi.

– U kishi nima qilishi lozim?
– Ro'zasini qazo qilmog'i lozim bo'ladi, kafforat lozim emas.

– Qazo va kafforat uchun tutiladigan ro'zalarga qay vaqt niyat qilish lozim bo'ladi?
– Kechasi niyat qilish lozim bo'ladi. Tong otgandan keyin niyat qilish mo''tabar emas.

– Hayz va nifosli ayollarga ro'za tutish lozimmi?
– Durust emas.

– Bir ayol ramazon ichida hayzli yoki nifosli bo'lsa, nima qiladi?
– Hayzli va nifosli kunlarda ro'za tutmaydi. Necha kun ro'zasi qolgan bo'lsa, o'shancha kun qazosini tutadi.

"Ibodati islomiya"dan.

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Diniy-ma’rifiy sohadagi islohotlarning yangi bosqichi: huquq va imkoniyatlar

25.04.2025   7624   2 min.
Diniy-ma’rifiy sohadagi islohotlarning yangi bosqichi: huquq va imkoniyatlar

Nuqtayi nazar 

Bugun yurtimizda 130 dan ortiq millat va elat hamda 16 ta konfessiya vakillari bag‘rikenglik tamoyili asosida tinch-totuv yashab kelmoqda. 2174 ta islomiy va 198 ta noislomiy diniy tashkilot faoliyat ko‘rsatapti. So‘nggi sakkiz yilda O‘zbekistonda jami 130 ta – 3 ta oliy va 1 ta o‘rta maxsus islom bilim yurti, 102 ta masjid hamda turli konfessiyaga taalluqli 24 ta noislomiy diniy tashkilot davlat ro‘yxatidan o‘tkazildi. 

Joriy yil 25 fevral kuni qabul qilingan qonun asosida tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasida fuqarolarning vijdon erkinligini ta’minlash va diniy sohadagi davlat siyosati konsepsiyasi bu borada amalga oshirilayotgan ishlarga huquqiy asos bo‘lib xizmat qilyapti. 

Mazkur hujjat vijdon erkinligiga bo‘lgan huquq va O‘zbekiston dunyoviy davlat ekaniga oid konstitutsiyaviy qoidalarni ro‘yobga chiqarish hamda diniy sohadagi davlat siyosatining maqsadi, vazifalari, prinsip va ustuvor yo‘nalishlarini belgilab berdi. 

O‘tgan qisqa vaqt ichida mamlakatimizda O‘zbekistondagi islom sivilizatsiyasi markazi, Imom Buxoriy, Imom Moturidiy, Imom Termiziy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi, Samarqandda Hadis ilmi maktabi, Buxoroda Mir Arab oliy madrasasi tashkil etildi. 

2017 yilga qadar mamlakatimizda 3 ta oliy (1 ta islomiy, 2 ta noislomiy) hamda 9 ta o‘rta maxsus diniy ta’lim muassasasi faoliyat yuritgan. Bugun esa 16 ta diniy ta’lim muassasasi bor, ularning 6 tasi oliy o‘quv yurtidir. 

Mazkur sohadagi ishlarni yanada rivojlantirish maqsadida Prezidentimizning joriy yil 21 apreldagi "Fuqarolarning vijdon erkinligi huquqi kafolatlarini yanada mustahkamlash hamda diniy-ma’rifiy sohadagi islohotlarni yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi farmoni nafaqat diniy-ma’rifiy soha, balki keng jamoatchilik tomonidan ham mamnuniyat bilan kutib olindi. 

Sodiq Toshboyev, 

Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi 

Manba: "Yangi O‘zbekiston" gazetasi 2025 yil 25 aprel, 84-son

MAQOLA