Shayx Alboniy va hadis ilmida usuliy alloma bo'lmish shayx Abdulfattoh Abu G'udda o'rtasida ilmiy munozara bo'lgan edi. Bu xabarni menga vafotidan oldin shayx Muhammad Munir rahimahulloh Madina shahriga kelganida aytib bergan edi.
Bu munozara Riyoz shahrida bo'ldi.
Shayx Abdulfattoh:
– Siz hadis ilmining olimi va muhaddismisiz?, – deya so'radi.
Shayx Alboniy:
– Shunday deyishadi, – deb javob berdi.
Shayx Abdulfattoh:
– Unda bu ilm sanadlarini qaysi olimdan olgansiz, ya'ni qaysi ulamodan o'rgangansiz?
Shayx Abdulfattoh:
– Hadis ilmi hadis ahlidan o'rganilmas ekan, kitobdan ilm olgan inson muhaddis hisoblanmaydi! – dedi va yana davom etdi:
- Siz nahv va sarf (arab tili grammatikasi) va boshqa ilmlarda ham olimmisiz, deb so'radi va u erdagilarga "Sahihul Buxoriy"ni keltirishlarini aytdi. "Sahihul Buxoriy" kitobi keltirildi.
Shayx Abu G'udda kitobning G'azot bo'limini ochib, uni shayx Alboniyga uzatdi va:
– Bizga mana shu hadisni o'qib bering, – dedi.
Shayx Alboniy hadisni o'qiy boshladi. Hadisdagi "irba'uu" kalimasiga etganida esa fatha bilan "arba'uu", deya o'qidi.
Ushbu kalima fatha bilan "arba'uu" deb o'qilsa "to'rt oyoqlab yuring", degan ma'noni ifodalaydi. Agar kasra bilan "irba'uu", deyilsa, unda "to'rt kishi bo'lib yuringlar", degan ma'noni anglatadi. (mazkur hadisda esa muloyim bo'linglar, degan ma'noda keltirilgan).
Shunda shayx Abu G'udda:
– Bo'ldi, sizning ilmingiz darajasiga "to'rt oyoqlab yurish"ingiz kifoya, ilmda mohir emasligingizga mana shu etadi, – dedi.
So'ngra:
– Ey "to'rt oyoqlab yuruvchi", borib avval lug'at ilmini o'rganing, so'ngra esa hadis ilmi bilan shug'ullanasiz, – dedi.
Ammo Saudlar oilasi hadis ilmida ilmsizliklari bois, shayx Alboniyni Islomiy universitetda bir muddat hadis ilmi bo'yicha mudarris qilib tayinlashdi.
O'sha mudarrislik muddatida Alboniy shogirdlarga bunday degan edi:
– Agar qo'limdan kelganida edi, Madina masjididan Rasulullohning qabrini chiqarib tashlab, masjidning yashil qubbasini buzib tashlagan bo'lar edim.
Uning shogirdlaridan biri bo'lmish Juhaymon (Utaybiy) esa 1400 hijriy yil boshida (1979 yil 20 noyabr) bomdod vaqtida haramga qurol-aslahali qo'shin bilan kirib Ka'batullohni egallab oldi. Haramning eshiklarini yopib olib, yaqinlaridan birini “imom Mahdiy” deya e'lon qildi. Ka'bani to'plardan o'qqa tutdi. Hoji va umrachilardan 1400 ga yaqin halok bo'ldi yoki jarohatlandi.
Juhaymon bu ishlarida Alboniydan olgan darslariga asoslangan edi.
Ushbu fitnali ishlaridan so'ng Alboniyni Saudiyadan chiqarib yuborishdi. Ba'zi odamlar esa bu insonga aldanib qolishgan va hanuz aldanishmoqda. Ko'plab olimlar, xususan shayx Abdulfattoh Abu G'udda, shayx Abdulloh Sirojiddin Halabiy bu haqda so'zlashgan.
Bu inson haqida shayx, muhaddis Muhammad Avvoma:
– Alboniy Islom ummatini parchalab tashladi, – degan edi.
Ajdodlarimizning muqaddas xotirasini yod etib, ezgu ishlarini davom ettirish, safimizda yurgan keksalarni e’zozlash – odamiylikning oliy mezoni va xalqimizga xos azaliy qadriyat ekanligining dalolatidir.
9-may – Xotira va qadrlash kuni munosabati bilan muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining tashabbuslari doirasida O‘zbekiston musulmonlari idorasi tizimida xizmat qilib, nafaqaga chiqqan bir guruh faxriylar holidan xabar olindi.
Ziyorat davomida Diniy idora tizimida uzoq yillar samarali mehnat qilgan, yoshlarga ibrat bo‘lgan ustozlar uylariga borilib, ularga ehtirom bildirildi. Hadyalar ulashildi.
Shu bilan birga, shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf, Abdurashid qori Bahromov, Usmonxon domla Alimov, Abdurazzoq hoji Yunusov, Anvar qori Tursunov kabi marhum ulug‘larimizning xonadonlariga borilib, oila ahllari holidan xabar olindi.
Shuningdek, bunday tadbirlar joylardagi vakilliklar tomonidan ham amalga oshirilib, hech kim e’tibordan chetda qolmadi. Bunday tadbirlar orqali Islom dinida o‘tganlar xotirasiga ehtirom, tiriklarni qadrlash, ustozlar o‘gitlaridan bahramand bo‘lish kabi xayrli an’analar bardavom bo‘ladi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati