Qozoq, o'zbek, arab, fors, turk va boshqa turkiy tillarda so'zlovchi filolog, sharqshunos va islomshunos olim Akram Habibullayev 90-yillarda Yaman va Liviyada arab tili tarjimoni bo'lib ishlagan, so'ng Buyuk Britaniyadagi Oksford islomshunoslik markazida tadqiqotchi bo'lib ishlagan, deb xabar beradi "Karavan" gazetasi. Keyin AQSh universitetlarida ilmiy ish olib bordi, 2000 yilda o'sha erga olim oilasi bilan ko'chib bordi.
– Men hozirgi Turkiston viloyatining Qarnoq qishlog'ida tug'ilganman. Bobom dindor ziyoli inson va Qur'onni yoddan biladigan hofiz edilar. Unga Sovet davrida ta'lim berish taqiqlandi. Lekin u menga va boshqalarga muqaddas bitiklar, arab yozuvi haqidagi bilimlarni yashirincha o'qitdi. Sovet maktabiga borganimda Qur'onni biroz o'qib, arab yozuvini tushunishim mumkin edi", - deydi Akram Habibullayev.
Sinfdoshlar arab tilida so'zlashgan bolakayga "mulla" deb ta'na qildilar va bir muddat Akram til o'rganishdan voz kechdi.
Ammo mavzuga bo'lgan muhabbat o'z samarasini berib, 1978 yilda suhbatdoshimiz Toshkent Davlat universitetining Sharqshunoslik fakul'tetiga o'qishga kirdi va 1994 yilda arab she'riyati tarixi bo'yicha dissertatsiyasini himoya qildi.
– Boshqa sohalarga ham qiziqdim. Mening loyihalarimdan biri XV asr boshlarida Suriyani bosib olish paytida Amir Temur bilan uchrashgan arab tarixchisi, faylasufi Ibn Haldunning tarjimai holini o'rganishdir. Qozog'iston va O'zbekistonda chop etilgan bu buyuk shaxslarning suhbatlarini o'zbek va rus tillariga tarjima qildim", - deydi Akram Habibullayev.
Hozirda qozog'iston va o'zbekistonlik hamkasblar, Ashirbek Mo'minov va Shovosil Ziyodovlar bilan birgalikda olim tasavvuf shayxi, kollektsioner va kitobsevar Hoja Muhammad Porsoning yo'qolgan kutubxonasini tiklash bilan band. XII asr oxiridan XIX asr o'rtalarigacha mavjud bo'lgan bu talon-taroj qilingan kutubxonada fan, adabiyot, madaniyat va islom dinining barcha tarmoqlariga oid kitoblar saqlangan. Zarralardan olimlar o'sha davr qo'lyozmalarini tiklamoqdalar, kitoblarning ayrimlari Toshkent, Buxoro, Olma-ota, Moskva, Sankt-Peterburg, Frantsiya va Pokistonda topilgan.
2007 yildan boshlab olim Indiana shtatining Blumington kichik shaharchasida yashaydi va mahalliy universitetda professor-bibliograf bo'lib ishlaydi. Darvoqe, bu Qo'shma Shtatlardagi Markaziy Osiyoni o'rganish bo'yicha butun bir departament tashkil etilib, tegishli pedagog kadrlar, shuningdek, qozoq, o'zbek, qirg'iz, turkman va mintaqaning boshqa tillaridagi tarixiy, siyosiy va boshqa mavzulardagi adabiyotlarni taqdim etgan sanoqli universitetlardan biridir.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
313 ta hayotiy ZIYNAT qoidalari
ni
ULUG‘ USTOZ ULAMOLARIMIZ bayon qilib berganlar:
(2-qism)
101) Saxiylik – boyning ziynati.
102) Ochiqqo‘llik – saxiyning ziynati.
103) Ko‘p yig‘i – xavf va qo‘rqishning ziynati.
104) Ulug‘vorlik – poshsholar ziynati.
105) Minnatni tark qilish – ehsonning ziynati.
106) Halollik – ishning ziynati.
107) Xushu’ – namozning ziynati.
108) Do‘ppi – o‘zbekning ziynati.
109) Bunyodkorlik – mehnatning ziynati.
110) Savod – bilimning ziynati.
111) Ilm – insoniyatning ziynati.
112) Sabr – balo-ofatning ziynati.
113) Donolik – tajribaning ziynati.
114) Mulohazalilik – fikrning ziynati.
115) So‘zda turish – erkakning ziynati.
116) Vaqtga rioya – mas’uliyatning ziynati.
117) Qalb musaffoligi – yaxshi insonning ziynati.
118) Tinchlik – yurtning ziynati.
119) Birdamlik – millatning ziynati.
120) Hur fikr – erkinlikning ziynati.
121) Toat-ibodat – ruhning ziynati.
122) Adolat – davlatning ziynati.
123) Ibrat – o‘tganlar hayotining ziynati.
124) Xotira – inson qadrining ziynati.
125) Qalb yumshoqligi – rahm-shafqatning ziynati.
126) Yaxshi so‘z – zabonning ziynati.
127) Bardosh – sinovlarning ziynati.
128) Quvonch – yurakning ziynati.
129) Qanoat – hayotning ziynati.
130) Hushyorlik – ongning ziynati.
131) Qalb tozaligi – imonning ziynati.
132) Yaxshi niyat – amalning ziynati.
133) Hayotbaxsh so‘z – dilning ziynati.
134) Qanoatlilik – qo‘shnining ziynati.
135) Yo‘lboshchilik – jamoaning ziynati.
136) Tinch uyqu – xotirjamlikning ziynati.
137) Yaxshi uyqu – sog‘lomlikning ziynati.
138) Halol mehnat – dehqonning ziynati.
139) Tashakkur – insoniylikning ziynati.
140) So‘zda tozalik – tilning ziynati.
141) Tarbiya – kelajakning ziynati.
142) Ibratli hayot – avlodning ziynati.
143) Mehr-muhabbat – turmushning ziynati.
144) Hurfikrlilik – zamonaviylikning ziynati.
145) To‘g‘rilik – hukmning ziynati.
146) Salohiyat – yoshlarning ziynati.
147) Quvvat – jasurning ziynati.
148) Harf tanish – bolalikning ziynati.
149) Diqqat – o‘qishning ziynati.
150) Ulug‘ orzu – qalbning ziynati.
151) Bardoshlik – darveshning ziynati.
152) Qaytmaslik – otaning ziynati.
153) Vafodorlik – xotinning ziynati.
154) Qanoatlilik – ko‘ngilning ziynati.
155) Ishonch – oilaviy munosabatlarning ziynati.
156) Hamkorlik – jamiyatning ziynati.
157) Ijodiylik – yoshlarning ziynati.
158) Tiniqlik – keksalarning ziynati.
159) Tiniq fikr – keksaning ziynati.
160) Tarbiya – ota-onaning ziynati.
161) Tuzuk fikr – yoshning ziynati.
162) Haqiqatni aytish – olimning ziynati.
163) Botiniy poklik – zohidning ziynati.
164) Ilojsizlikka chora – mohir ustaning ziynati.
165) Chin dildan ishlash – yaxshi ishchining ziynati.
166) Hurmat – barcha insoniy aloqalarning ziynati.
167) Tuzuk yo‘l – sayohatning ziynati.
168) Tartib – poshshoning ziynati.
169) Tezkorlik – savob izlaguvchining ziynati.
170) Mevadorlik – daraxtning ziynati.
171) Qanot – qushning ziynati.
172) Qanoatli mehnat – ishbilarmonning ziynati.
173) Qahrdorlik – yovuzning ziynati.
174) Umumiylik – insoniyatning ziynati.
175) Go‘zal so‘z – so‘zlashuvning ziynati.
176) Ustoz – ilm yo‘lining ziynati.
177) Savol – bilim olishning ziynati.
178) Xotira – millatning ziynati.
179) Vijdon – inson qalbining ziynati.
180) Yuzdagi nur – taqvoning ziynati.
181) Suvdagi tozalik – hayotning ziynati.
182) Yaxshi niyat – har bir ishning ziynati.
183) Yaxshi do‘st – tanlovning ziynati.
184) Sahar – ibodat vaqtining ziynati.
185) Ilk qadam – bolalikning ziynati.
186) Yaxshi zehn – aqlning ziynati.
187) Suzuvchi bulut – osmonning ziynati.
188) Bedorlik – vatan posbonining ziynati.
189) Vatan – millatning ziynati.
190) Qalb nuri – imonning ziynati.
191) Savob – har bir yaxshi ishning ziynati.
192) Sevgi – qalb muvozanatining ziynati.
193) Tilak – duoning ziynati.
194) O‘zaro tushunish – oilaviy baxtning ziynati.
195) Baxt – shukrning ziynati.
196) Yordam berish – insoniylikning ziynati.
197) Ibratli so‘z – ustozlikning ziynati.
198) Hushyor ko‘z – kuzatuvchanlikning ziynati.
199) Boshqalarni tinglash – hurmatning ziynati.
200) Qariyalar duosi – avlodning ziynati.
(Davomi bor...)
Ibrohimjon domla Inomov