Qozoq, o'zbek, arab, fors, turk va boshqa turkiy tillarda so'zlovchi filolog, sharqshunos va islomshunos olim Akram Habibullayev 90-yillarda Yaman va Liviyada arab tili tarjimoni bo'lib ishlagan, so'ng Buyuk Britaniyadagi Oksford islomshunoslik markazida tadqiqotchi bo'lib ishlagan, deb xabar beradi "Karavan" gazetasi. Keyin AQSh universitetlarida ilmiy ish olib bordi, 2000 yilda o'sha erga olim oilasi bilan ko'chib bordi.
– Men hozirgi Turkiston viloyatining Qarnoq qishlog'ida tug'ilganman. Bobom dindor ziyoli inson va Qur'onni yoddan biladigan hofiz edilar. Unga Sovet davrida ta'lim berish taqiqlandi. Lekin u menga va boshqalarga muqaddas bitiklar, arab yozuvi haqidagi bilimlarni yashirincha o'qitdi. Sovet maktabiga borganimda Qur'onni biroz o'qib, arab yozuvini tushunishim mumkin edi", - deydi Akram Habibullayev.
Sinfdoshlar arab tilida so'zlashgan bolakayga "mulla" deb ta'na qildilar va bir muddat Akram til o'rganishdan voz kechdi.
Ammo mavzuga bo'lgan muhabbat o'z samarasini berib, 1978 yilda suhbatdoshimiz Toshkent Davlat universitetining Sharqshunoslik fakul'tetiga o'qishga kirdi va 1994 yilda arab she'riyati tarixi bo'yicha dissertatsiyasini himoya qildi.
– Boshqa sohalarga ham qiziqdim. Mening loyihalarimdan biri XV asr boshlarida Suriyani bosib olish paytida Amir Temur bilan uchrashgan arab tarixchisi, faylasufi Ibn Haldunning tarjimai holini o'rganishdir. Qozog'iston va O'zbekistonda chop etilgan bu buyuk shaxslarning suhbatlarini o'zbek va rus tillariga tarjima qildim", - deydi Akram Habibullayev.
Hozirda qozog'iston va o'zbekistonlik hamkasblar, Ashirbek Mo'minov va Shovosil Ziyodovlar bilan birgalikda olim tasavvuf shayxi, kollektsioner va kitobsevar Hoja Muhammad Porsoning yo'qolgan kutubxonasini tiklash bilan band. XII asr oxiridan XIX asr o'rtalarigacha mavjud bo'lgan bu talon-taroj qilingan kutubxonada fan, adabiyot, madaniyat va islom dinining barcha tarmoqlariga oid kitoblar saqlangan. Zarralardan olimlar o'sha davr qo'lyozmalarini tiklamoqdalar, kitoblarning ayrimlari Toshkent, Buxoro, Olma-ota, Moskva, Sankt-Peterburg, Frantsiya va Pokistonda topilgan.
2007 yildan boshlab olim Indiana shtatining Blumington kichik shaharchasida yashaydi va mahalliy universitetda professor-bibliograf bo'lib ishlaydi. Darvoqe, bu Qo'shma Shtatlardagi Markaziy Osiyoni o'rganish bo'yicha butun bir departament tashkil etilib, tegishli pedagog kadrlar, shuningdek, qozoq, o'zbek, qirg'iz, turkman va mintaqaning boshqa tillaridagi tarixiy, siyosiy va boshqa mavzulardagi adabiyotlarni taqdim etgan sanoqli universitetlardan biridir.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Payariq tumanida viloyat hokimligi hamda O‘zbekiston musulmonlari idorasi viloyat vakilligi tashabbusi bilan shahar va tuman imom-xatiblari, iqtidorli imomlar hamda 65 nafar hojilar ishtirokida ma’naviy-ma’rifiy tadbir bo‘lib o‘tdi. Unda xalq bilan, keng jamoatchilik bilan yaqin muloqotni yo‘lga qo‘yish va yuzaga kelayotgan muammolarni hal etish yuzasidan fikrlar bildirildi. Bu bo‘yicha qilinishi lozim bo‘lgan vazifalar belgilab olindi.
Tadbir davomida yig‘ilish qatnashchilari hududdagi ijtimoiy ahvoli og‘ir, bemor va nogironligi bor oilalar yashaydigan xonadonlarga borishdi. Ularni qiynayotgan muammolar o‘rganildi. “Vaqf” xayriya jamoat fondining Samarqand viloyati filiali tomonidan 50 ta nogironi bor ana shunday oilalarga oziq-ovqat mahsulotlari tarqatildi.
Shuningdek, viloyatda diniy-ma’naviy muhitni sog‘lomlashtirish yo‘lida faol ishtirok etib kelayogan besh nafar amaliyotchi moddiy jihatdan rag‘batlantirildi.
Vaqf.uz