Habaringiz bor, ertaga, 15 mart kuni Samarqand viloyatida “Imom Buxoriy merosining o'ziga xos xususiyatlari va bugungi kundagi tarbiyaviy ahamiyati” mavzusida o'tkaziladigan xalqaro anjumanda qatnashadigan Tojikiston va Afg'oniston delegatsiyasi vakillari yurtimizga tashrif buyurishgan.
Mehmonlar bugun kunning ikkinchi yarmida Samarqandning diqqatga sazovor tarixiy obidalari va zamonaviy inshootlariga sayohatini davom ettirdilar. Jumladan, Imom Buxoriy majmuasini ziyorat qilishdi, Qur'on tilovat qilinib, buyuk muhaddis bobomiz haqiga bag'ishlandi.
Shundan so'ng mehmonlar Hadis ilmi maktabi va Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazida talabalar va ilmiy tadqiqotchi olimlarga qilingan sharoitlar va ilmiy-tadqiqot ishlari bilan tanishdi.
Dastlab mehmonlar Hadis ilmi maktabidagi sharoitlarni ko'zdan kechirishdi. Maktabning tashkil etilish maqsadlari va kelajakda kutilayotgan natijalar, maktabda talabalarning o'qishga qabul qilish tizimi va mutaxassislik, o'quv rejasidagi fanlar va o'quv adabiyotlari tarkibi hamda uni islom olamidagi nufuzli ulamolar tomonidan e'tirof etilganligi, o'qitishda qo'llaniladigan zamonaviy metodlar haqida ma'lumot berildi.
Tashrif davomida ulamolar talaba-yoshlar bilan suhbat qurishdi, ularga ilmiy savol berishdi. Talabalarning mavzuning mohiyatini yaxshi anglagan holda, aniq, lo'nda va tezda bergan javobidan mamnun bo'lishib, ularning bilim va malakasiga tahsin aytishib, albatta, ushbu oliygohdan kelajakda yana Imom Buxoriy, Imom Termiziy kabi ulamolar etishib chiqishiga ishonch bildirdilar.
Shuningdek, qardosh xalqlar ulamolari ta'lim sifatini yanada oshirish uchun o'z tajribalari bilan o'rtoqlashdi, qo'shimcha o'quv darsliklarini o'qish bo'yicha tavsiyalar berdilar.
Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazida bo'lgan mehmonlar bu erda ilmiy-tadqiqotchilarga qilingan sharoit, amalga oshirilgan xayrli ishlar bilan tanishish asnosida markazning tashkil etilishi, maqsad va vazifalari, xalqaro hamkorlik va ilmiy-tadqiqot yo'nalishida olib borilayotgan ishlar haqida ma'lumotlarga ega bo'lishdi.
Safar jarayonlari va xalqaro anjuman haqidagi ma'lumotlarni saytimizda kuzatib boring.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Ilgari musulmonlar ayrim ulamolarni ulug‘lab, “Shayxul Islom” (Islom dini shayxi), “Faxrul Islom” (Islom dini faxri), “Hujjatul Islom” (Islom dini hujjati), “Najmul ulamo” (Ulamolar yulduzi), “Muftiy saqolayn” (Insu-jin muftiysi), “Lisonul mutakallimiyn” (Mutakallimlarning so‘zlovchi tili) kabi unvonlar bilan ataganlar. Bunday atash aslo mubolag‘a bo‘lmagan. Balki u muhtaram ulamolar haqiqatdan ushbu unvonlarga loyiq bo‘lganlar. Masalan, “Shamsul aimma” (Imomlar quyoshi) unvoni berilgan Saraxsiy rahmatullohi alayh o‘n ikki ming risolani yod olgani naql qilingan.
Abu Mansur Moturidiyni yaqindan tanigan ulamolar va shogirdlari tomonidan u zotning martabalarini namoyon etuvchi ko‘plab unvonlar berilgan:
– Imomul hudo (To‘g‘ri yo‘lga boshlovchi);
– Muvattidu aqoidi ahlis sunna (Ahli sunna aqidalari asoschisi).
Abu Mansur Moturidiyning mazkur unvonlari ham aslo mubolag‘a emas, balki u zot haqiqatan shu martabaga loyiq zot bo‘lganlar.
Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.
Abdulqodir Abdur Rahim,
Imom Buxoriy nomidagi Toshkent Islom instituti
katta o‘qituvchisi.