Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Iyul, 2025   |   22 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:25
Quyosh
05:05
Peshin
12:34
Asr
17:39
Shom
19:58
Xufton
21:30
Bismillah
17 Iyul, 2025, 22 Muharram, 1447

Musulmonlar bilan mashhur bo'lgan AQShdagi Michigan shtati

13.03.2021   1635   3 min.
Musulmonlar bilan mashhur bo'lgan AQShdagi Michigan shtati

2015 yilda Michigan shtatidagi oltita shahardan to'rttasi musulmonlardan iborat bo'lgan va Amerika tarixida ilk marotaba shahar kengashining ko'pchilik a'zolari musulmon bo'lgan.

Musulmon aholisi bilan mashhur bo'lgan Michigan hududi 2021 yilga kelib AQShning oltinchi yirik shtatiga aylandi (birinchisi Illinoys shtati).

Michigan shtatidagi Hamtramk - Shimoliy Amerikada va AQShda musulmonlar yashaydigan birinchi shahar hisoblanadi. 2010 yildagi aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra, shahar aholisi 22423 kishini tashkil etgan. Hamtramk Michigan shtatining eng gavjum shaharlaridan biridir.

Hamtramk yigirmanchi asrda Polsha-Amerika hayoti va madaniyatining markazi sifatida tanilgan edi, ammo so'nggi 30 yil ichida shaharga, ayniqsa Yaman va Bangladeshdan yangi muhojirlar kirib keldi. Natijada shahar tuzilishi tubdan o'zgarib ketdi.

1970 yilda aholining 90 foizi polshaliklar edi, ammo bugunga kelib Michigan shtatining boy hududlarida immigratsiya sabab aholining atigi 11 foizini polyaklar tashkil etadi xolos.

Bugungi kunda Hamtramk shahri ko'plab muammolardan aziyat chekmoqda. Shaharda bir nechta avtomobil' ehtiyot qismlari ishlab chiqaradigan zavodlarning yopilishi bir necha yuzlab aholining ishsiz qolishiga olib keldi. Iqtisodiy vaziyat aholining taxminan 49,1% statistik mezonlarga ko'ra, kambag'al deb tasniflangan. Oqibatda bu Hamtramkni Michiganning eng qashshoq shahriga aylantirdi.

Freep ma'lumotlar bazasida yozilishicha, hozirda polyaklardan keyin bosniyalik musulmon muhojirlar shaharda eng ko'p evropalik immigrantlarni tashkil qiladi. 2015 yilda Hamtramk shahar kengashining oltitasidan to'rttasi musulmon bo'lgan va Amerika tarixida birinchi marta shahar kengashlarining ko'pchiligi musulmon bo'lgan. 

Keyingi migratsiya to'lqinlariga albanlar, makedoniyaliklar va ukrainlar kirgan. 2001 yilga kelib Bangladesh, Bosniya va Iroqdan ko'plab xaldey nasroniylari shaharga ko'chib kelishdi. 2011 yilga kelib, Hamtramk aholisining taxminan beshdan bir qismini osiyolik tashkil etardi. (Janubi-g'arbiy osiyoliklar bundan mustasno). 2003 yildan beri Hamtramk shahrida 30 dan ortiq tillarda so'zlashuv jarayoni amalda va aholi to'rtta dinga amal qilib kelmoqda. Islom, nasroniylik, hinduizm va buddizm.

2000 yillarda shaharda rasmiy ravishda faoliyat olib yuritayotgan masjidda azon chaqirilishi uchun shahar kengashidan ruxsat so'ralgan. Biroq musulmonlar va diniy faollar masjidni qo'llab-quvvatlasa-da, ba'zi dinga qarshi faollar bu da'vatga qarshi chiqishdi. 2004 yilda shahar kengashi bir ovozdan masjidlarda azonni ommaviy ravishda efirga uzatish huquqini berdi va AQShning kam sonli shaharlaridagi masjidda azon sadosi yangradi. Ayni paytda shaharda 4 ta masjid mavjud.

Hurshid Ma'ruf tayyorladi

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

O‘zbekiston Prezidentining madaniyat va ma’rifatga qaratgan e’tibori barcha musulmon mamlakatlari uchun namuna – Butunjahon Islom uyushmasi rahbari

16.07.2025   5532   5 min.
O‘zbekiston Prezidentining madaniyat va ma’rifatga qaratgan e’tibori barcha musulmon mamlakatlari uchun namuna – Butunjahon Islom uyushmasi rahbari

Saudiya Arabistonining Makka shahrida O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi rahbari Firdavs Abduxoliqov hamda Butunjahon Islom uyushmasi Bosh kotibi Shayx Muhammad bin Abdulkarim al-Issa  ishtirokida uchrashuv bo‘lib o‘tdi. Ushbu uchrashuv va tashrif Butunjahon Islom uyushmasi taklifiga binoan amalga oshirildi. Unda O‘zbekistonning Saudiya Arabistonidagi favqulodda va muxtor elchisi Nodir Turg‘unov ham qatnashdi.

Do‘stona va samimiy ruhda o‘tgan uchrashuvda Markaz rahbari O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan yurtimizda bunyod etilayotgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi haqida jumladan, Markaz doirasida amalga oshirilayotgan tadbirlar, barcha ilmiy va tashkiliy ishlar haqida ma’lumot berdi.

– O‘zbekiston Islom ilmi, fiqh va hadis sohasida yuksak merosga ega. Bu zaminda mashhur ulamolar, buyuk faqihlar, muhaddislar, mutafakkirlar va san’atshunoslar yetishib chiqqan, – dedi Islom uyushmasi bosh kotibi. – Ushbu merosning Islom olamidagi ahamiyati va dolzarbligini ko‘rsatishda O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi muhim o‘rin tutadi. Bu yurtning taniqli va mashhur allomalari tufayli Islom sivilizatsiyasining asl mohiyati xususan, insonparvarlik va bag‘rikenglik qadriyatlari bugungi kunga qadar saqlanib qolgan. Mazkur megaloyiha bu boy merosni jahon hamjamiyatiga tanitishda asosiy ahamiyatga ega. Biz Butunjahon Islom uyushmasi nomidan ushbu sa’y-harakatlarni to‘liq qo‘llab-quvvatlaymiz. O‘zbekiston Prezidentining madaniyat va ma’rifatga qaratgan e’tibori barcha musulmon mamlakatlar uchun namuna bo‘ladi. Markaz bilan hamkorlik qilishdan benihoyat mamnunmiz! – deya ta’kidladi Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa.

Uchrashuv davomida Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekistonda olib borilayotgan islohotlar xususan, Islom sivilizatsiyasi markazining barcha tadbirlari, rejalashtirilgan turli anjumanlarga qiziqish bildirib, bu borada olib borilayotgan ishlarni yuksak baholadi va mamnuniyat bilan e’tirof etdi. Islom sivilizatsiyasi markazining ochilish marosimi  qanchalik ahamiyatli ekanligiga esa alohida to‘xtaldi. Shu o‘rinda Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 72-sessiyasida so‘zlagan nutqidan quyidagi iqtiboslarni keltirdi: “Biz butun jahon jamoatchiligiga islom dinining asl insonparvarlik mohiyatini yetkazishni eng muhim vazifa, deb hisoblaymiz. Biz muqaddas dinimizni azaliy qadriyatlarimiz mujassamining ifodasi sifatida behad qadrlaymiz. Islom dini bizni ezgulik va tinchlikka, asl insoniy fazilatlarni asrab-avaylashga da’vat etadi. Islom sivilizatsiyasi markazining faoliyati ham shu maqsadga xizmat qiladi”. Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekiston Prezidenti tomonidan BMT minbaridan turib ilgari surilgan mazkur ulkan tashabbus Butunjahon Islom uyushmasi nomidan qo‘llab-quvvatlashini ta’kidlab o‘tdi.

Islom sivilizatsiyasi markazi rahbari O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan Markaz tarkibida Arab-islom xattotlik maktabini ochish yo‘lga qo‘yilganini ma’lum qildi. Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa ushbu loyihani to‘la-to‘kis qo‘llab-quvvatladi:

– Yangi O‘zbekiston loyihasi bo‘lmish bu xattotlik maktabi orqali Qur’oni karimning har bir surasini maxsus arab xatida, bezaklar bilan boyitilgan tarzda qo‘lda ko‘chirish maqsadga muvofiq, – deya taklif qildi Bosh kotib, – O‘zbekistondagi bo‘lajak Arab-islom xattotlik maktabi faoliyatini yo‘lga qo‘yishda, shuningdek, jahon miqyosida mashhur bo‘lgan katta tajribaga ega xattotlarni ushbu markazga jalb etish, xattotlarning ish faoliyati samarali bo‘lishi uchun ularni rag‘batlantirish va umuman maktab faoliyatini rivojlantirishda astoydil hamkorlik qilishga   tayyormiz.

Delegatsiya a’zolari Makka shahrida joylashgan Hiro madaniyat dahasi, Vahiy muzeyi, “Burj as-sa’a” minorasida joylashgan shu nomdagi muzey, Ka’ba kisvasi uchun qirol Abdulaziz majmuasi va Madina shahridagi “Bo‘ston” muzeyi, Payg‘ambarimiz (s.a.v) siyratlari  va Islom sivilizatsiyasi muzeyi, Jidda shahridagi Islom san’ati muzeyi va kutubxonasiga tashrif buyurdi va hamkorlik bo‘yicha muzokaralar olib bordi.

Bundan tashqari, Islom sivilizatsiyasi markazi delegatsiyasi a’zolari muzey va kutubxonalarga qilgan tashriflari jarayonida Payg‘ambarimizning faoliyat va turmush tarzlarini ifodalovchi videolavhalar O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markaziga taqdim etilishi masalasini ham ko‘rib chiqishdi. 

Shuningdek, uchrashuvda O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan Samarqandda yangidan bunyod etilayotgan Imom Buxoriy majmuasi ziyoratchilari uchun qulay shart-sharoitlar yaratish masalasida ham fikr almashildi. Bu borada Saudiya Arabistoni tajribasidan foydalanish maqsadida Butunjahon Islom uyushmasi Tadbirlar va konferensiyalar bo‘limi boshlig‘i Shokir Saloh al-Advaniy bilan muloqot o‘tkazildi. Muloqot davomida Islom uyushmasi vakili bu  masalada Saudiya Arabistonining yetakchi tashkilotlaridan biri “Ilm” kompaniyasi ko‘mak berishini bildirdi. Keyingi muhokamalar videokonferensiya shaklida davom ettirilishiga kelishib olindi. 

Islom sivilizatsiyasi markazi

Dunyo yangiliklari