Sayt test holatida ishlamoqda!
26 Iyul, 2025   |   1 Safar, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:36
Quyosh
05:13
Peshin
12:35
Asr
17:36
Shom
19:50
Xufton
21:19
Bismillah
26 Iyul, 2025, 1 Safar, 1447

Musulmonlar bilan mashhur bo'lgan AQShdagi Michigan shtati

13.03.2021   1699   3 min.
Musulmonlar bilan mashhur bo'lgan AQShdagi Michigan shtati

2015 yilda Michigan shtatidagi oltita shahardan to'rttasi musulmonlardan iborat bo'lgan va Amerika tarixida ilk marotaba shahar kengashining ko'pchilik a'zolari musulmon bo'lgan.

Musulmon aholisi bilan mashhur bo'lgan Michigan hududi 2021 yilga kelib AQShning oltinchi yirik shtatiga aylandi (birinchisi Illinoys shtati).

Michigan shtatidagi Hamtramk - Shimoliy Amerikada va AQShda musulmonlar yashaydigan birinchi shahar hisoblanadi. 2010 yildagi aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra, shahar aholisi 22423 kishini tashkil etgan. Hamtramk Michigan shtatining eng gavjum shaharlaridan biridir.

Hamtramk yigirmanchi asrda Polsha-Amerika hayoti va madaniyatining markazi sifatida tanilgan edi, ammo so'nggi 30 yil ichida shaharga, ayniqsa Yaman va Bangladeshdan yangi muhojirlar kirib keldi. Natijada shahar tuzilishi tubdan o'zgarib ketdi.

1970 yilda aholining 90 foizi polshaliklar edi, ammo bugunga kelib Michigan shtatining boy hududlarida immigratsiya sabab aholining atigi 11 foizini polyaklar tashkil etadi xolos.

Bugungi kunda Hamtramk shahri ko'plab muammolardan aziyat chekmoqda. Shaharda bir nechta avtomobil' ehtiyot qismlari ishlab chiqaradigan zavodlarning yopilishi bir necha yuzlab aholining ishsiz qolishiga olib keldi. Iqtisodiy vaziyat aholining taxminan 49,1% statistik mezonlarga ko'ra, kambag'al deb tasniflangan. Oqibatda bu Hamtramkni Michiganning eng qashshoq shahriga aylantirdi.

Freep ma'lumotlar bazasida yozilishicha, hozirda polyaklardan keyin bosniyalik musulmon muhojirlar shaharda eng ko'p evropalik immigrantlarni tashkil qiladi. 2015 yilda Hamtramk shahar kengashining oltitasidan to'rttasi musulmon bo'lgan va Amerika tarixida birinchi marta shahar kengashlarining ko'pchiligi musulmon bo'lgan. 

Keyingi migratsiya to'lqinlariga albanlar, makedoniyaliklar va ukrainlar kirgan. 2001 yilga kelib Bangladesh, Bosniya va Iroqdan ko'plab xaldey nasroniylari shaharga ko'chib kelishdi. 2011 yilga kelib, Hamtramk aholisining taxminan beshdan bir qismini osiyolik tashkil etardi. (Janubi-g'arbiy osiyoliklar bundan mustasno). 2003 yildan beri Hamtramk shahrida 30 dan ortiq tillarda so'zlashuv jarayoni amalda va aholi to'rtta dinga amal qilib kelmoqda. Islom, nasroniylik, hinduizm va buddizm.

2000 yillarda shaharda rasmiy ravishda faoliyat olib yuritayotgan masjidda azon chaqirilishi uchun shahar kengashidan ruxsat so'ralgan. Biroq musulmonlar va diniy faollar masjidni qo'llab-quvvatlasa-da, ba'zi dinga qarshi faollar bu da'vatga qarshi chiqishdi. 2004 yilda shahar kengashi bir ovozdan masjidlarda azonni ommaviy ravishda efirga uzatish huquqini berdi va AQShning kam sonli shaharlaridagi masjidda azon sadosi yangradi. Ayni paytda shaharda 4 ta masjid mavjud.

Hurshid Ma'ruf tayyorladi

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar

Tunda tosh ostidagi chumolini ko‘rgan Zot sizni ham ko‘rib turibdi

23.07.2025   4851   3 min.
Tunda tosh ostidagi chumolini ko‘rgan Zot sizni ham ko‘rib turibdi

Hasan Basriy rahimahulloh Robbiga osiylik qilayotgan bir jamoani ko‘rdilar va ularga qarata bunday dedilar: “Alloh taoloning nazdida xor bo‘lishdi va U Zotga osiy bo‘lishdi. Bordi-yu, ular Alloh uchun qadrli bo‘lganlarida, Alloh ularni gunohdan saqlagan bo‘lur edi”.

Demak, Alloh taolo qaysi bandasini yaxshi ko‘rsa, uni gunohlardan saqlab qo‘yar ekan. Birortamiz gunoh qilib, Allohni unutib, Robbining nazdida haqir banda bo‘lishni istaymizmi?! Albatta, yo‘q! 

Nafsingiz sizni gunohga chorlagan paytda qilayotgan ishingizning oqibati haqida o‘ylang hamda Alloh taolo sizni ko‘rib turganini his eting. O‘zingizga o‘zingiz shu savolni bering: “Seni hurmatlab e’zozlovchi biror kim shu holingda ko‘rib qolsa, undan uyalgan bo‘larmiding?! Qanday qilib Robbing bo‘lmish Alloh taolodan uyalmaysan?!”.

Nafsingizga: “Sen ertaga boshingga bu gunohlarning balosi urishi va sharmanda bo‘lishdan omondamisan?” deng. Bir narsani yodingizdan chiqarmangki, siz qanday gunoh qilishingizdan qat’i nazar, Allohning ato etgan ne’matlaridan foydalangan holingizda gunohga qo‘l urgan bo‘lasiz. Alloh taolo sizga bergan, siz u bilan haromga nazar tashlayotgan ko‘zingizning o‘zi qancha ne’mat?! Haromga cho‘zayotgan qo‘lingizning o‘zi aslida qancha ne’mat?! Qanchadan-qancha talaffuzi halol bo‘lmagan narsalarni tilingizda aylantirasiz. Ato etilgan ne’matlar ila gunoh qilishingiz ne’mat ato etguvchi Zotga nisbatan minnatdorchilikmi, shukrmi?!

Zimiston tunda tosh ostidagi chumolini ko‘ra olgan Zot sizni ham ko‘rib turibdi, buni yodingizdan chiqarmang!

Hikoyat. Bir kuni bir erkakka begona ayol bilan birga xilvatda qolishni shayton ziynatli qilib ko‘rsatibdi. Ayolning yoniga kirganida ko‘zlari olayganicha unga qarab: “Bizni hech kim ko‘rmayaptimi?” – debdi. Ayol: “Yo‘q, Allohdan boshqasi ko‘rmayapti”, debdi. Shu payt erkakning ko‘zlari yoshlanib: “Xudo haqqi, ko‘rayotganlar ichida Robbim buyukdir! Mabodo meni biror kichikroq bola ko‘rib turgan bo‘lsa-da, uning oldida bunaqangi ish qilishga jur’atim yetmaydi-yu, qanday qilib olamlar Rabbi bo‘lgan Zot ko‘rib turgan bo‘lsa, men bu kabi gunoh ishni qila olaman?!” – debdi va ayolning uyidan chiqgani holda Alloh taoloning: «(Alloh) ko‘zlarning xiyonatini (ya’ni, qarash man etilgan narsaga o‘g‘rincha ko‘z tashlashni) ham, dillar yashiradigan narsalarni (yomon niyatlarni) ham bilur»[1], degan kalomini eslabdi.

Shoir aytadi:

Xilvat bir go‘shada qolsang-da yuz yil,
Holing ko‘rib turgan Xudo bor, bilgil. 

Oshkoru yashirin – baridan voqif,
Alloh hech ishingdan emasdir g‘ofil.

Gunohkorga qilayotgan ishi qanchalik kichik, arzimasdek ko‘rinsa-da, Allohning nazdida qilgan gunohi kattalashib boraveradi.

Muhammad ibn Abu Bakr rahimahulloh aytadilar: “Bandaning gunohni kichik deb hisoblashi – bu uning Allohga bo‘lgan jur’atidan. Boisi, banda ma’siyatni kichik deb hisoblasa, gunohga bepisand qaraydi, qalbida uni yengil qabul qiladi va gunohlarining ko‘payishidan parvosi falak ham bo‘lmaydi”.

Ibn Mas’ud roziyallohu anhu ham bu borada shunday dey­dilar: “Musulmon odam bir tog‘ning ostida turibman-u, mana shu tog‘ boshimga qulab ketay deyapti, deya gunohlarini tasavvur qilgan odamdir. Fojir esa gunohlarni burniga qo‘nib, keyin tezda uchib ketgan pashsha deya hisoblaydi”. 


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  G‘ofir surasi, 19-oyat.