O'zbekistonning YuNESKOdagi doimiy vakolatxonasi Moddiy merosni saqlash va ta'mirlash masalalarini o'rganish bo'yicha xalqaro markaz (ICCROM) bosh direktori Vebber Ndoro bilan onlayn muloqot o'tkazdi, deb xabar bermoqda «Dunyo» AA.
Vebber Ndoro O'zbekiston 7 mingdan ziyod tarixiy va me'moriy yodgorlikka ega mamlakat sifatida ICCROMga a'zo bo'lishdan manfaatdor bo'lishini ta'kidladi. Hususan, boy merosni xalqaro standartlarga muvofiq tarzda saqlash bo'yicha tajriba almashish va o'rganishda yangi imkoniyatlar yaratiladi. Respublikaning ICCROMga qo'shilishi, shuningdek, yodgorliklarni saqlash va targ'ib qilishda global hamda mintaqaviy jarayonlarda to'liq ishtirok etish samaradorligini oshirishi ta'kidlandi. Bu esa mamlakatning xalqaro maydondagi obro'sini yuksaltirishga xizmat qiladi.
ICCROM rahbari Prezident Shavkat Mirziyoevning 2021 yilda Hiva shahrida «Markaziy Osiyo dunyo tsivilizatsiyalari chorrahasida» xalqaro madaniy forumini o'tkazish tashabbusini yuqori baholadi. Anjuman Markaziy Osiyo davlatlarining madaniyat, ilm-fan va boshqa sohalarni rivojlantirishga qo'shgan salmoqli hissasini taqdim etish va o'rganish uchun yana bir qulay imkoniyat bo'ladi. U xalqaro tadbirni yuqori darajada o'tkazish uchun har tomonlama yordam ko'rsatishga tayyorligini bildirdi.
Vebber Ndoro O'zbekiston rahbariyatining taniqli xalqaro ekspertlar, jumladan, ICCROM mutaxassislarini jalb qilgan holda O'zbekistondagi jahon merosi ob'ektlarini saqlash va ta'mirlash bo'yicha xalqaro maslahat mexanizmini (HMM) yaratish bo'yicha tashabbusini to'la qo'llab-quvvatladi.
Ma'lumot uchun, ICCROM – ta'lim, ma'lumot tarqatish, tadqiqotlar olib borish, hamkorlik qilish va ommaviy kampaniyalar orqali dunyo madaniy merosini saqlash va ta'mirlash bilan shug'ullanadigan davlatlararo tashkilotdir. U YuNESKO Bosh konferentsiyasi tashabbusi bilan 1959 yilda tashkil etilgan, bosh qarorgohi Rim shahrida joylashgan va 137 mamlakatni birlashtirgan.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
G‘am-qayg‘usiz hayotni kutib yashayotgan qizga «Siz kutayotgan kun bu dunyoda hech qachon kelmaydi», deb aytish kerak.
Alloh taolo «Biz insonni mashaqqatda yaratdik», degan (Balad surasi, 4-oyat).
Bu hayot – g‘am-tashvishli, azob-uqubatli, mashaqqatli hayotdir. Mo‘min odam buni juda yaxshi tushunadi. Bu dunyoda qiynalsa, azob cheksa, oxiratda albatta xursand bo‘lishini biladi. Inson mukammal baxtni faqatgina oxiratda topadi. Shuning uchun ulug‘lardan biriga «Mo‘min qachon rohat topadi?» deb savol berishganda, «Ikkala oyog‘ini ham jannatga qo‘yganida», deb javob bergan ekan.
Allohning mehribonligini qarangki, oxirat haqida o‘ylab, unga tayyorgarlik ko‘rish hayotni go‘zal qiladi, qayg‘ularni kamaytirib, uning salbiy ta’sirini yengillatadi, qalbda rozilik va qanoatni ziyoda qiladi, dunyoda solih amallarni qilishga qo‘shimcha shijoat beradi, musibatga uchraganlarni bu g‘am-tashvishlar, azob-uqubatlar bir kun kelib, bu dunyoda bo‘lsin yoki oxiratda bo‘lsin, baribir yakun topishiga ishontiradi. Oxirat haqida o‘ylab, faqat solih amallar qilishga intilish insonni baxtli qiladi.
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: «Kimning g‘ami oxirat bo‘lsa, Alloh uning qalbiga qanoat solib qo‘yadi, uni xotirjam qilib qo‘yadi, dunyoning o‘zi unga xor bo‘lib kelaveradi. Kimning g‘ami dunyo bo‘lsa, Alloh uning dardini faqirlik qilib qo‘yadi, parishon qilib qo‘yadi, vaholanki dunyodan unga faqat taqdir qilingan narsagina keladi».
Alloh taolo faqat oxirat g‘ami bilan yashaydigan (oxirat haqida ko‘p qayg‘uradigan, har bir amalini oxirati uchun qiladigan) qizning qalbini dunyoning matohlaridan behojat qilib qo‘yadi. Qarabsizki, bu qiz har qanday holatda ham o‘zini baxtli his qiladi, hayotidan rozi bo‘lib yashaydi. Xotirjamlikda, osoyishtalikda, qanoatda yashagani uchun istamasa ham qo‘liga mol-dunyo kirib kelaveradi. Zero, Alloh taolo oxirat g‘amida yashaydigan, shu bilan birga, hayotiy sabablarni ham qilish uchun harakatdan to‘xtamagan kishining rizqini kesmaydi, uni ne’matlariga ko‘mib tashlaydi.
Ammo Alloh taolo bor g‘am-tashvishi dunyo bo‘lgan qizni faqirlar qatorida qilib qo‘yadi. Bunday qiz mol-dunyoga ko‘milib yashasa ham, o‘zini faqir, bechora his qilaveradi. Natijada dardi yangilanaveradi, dardiga dard qo‘shilaveradi, fikrlari tarqoq bo‘lib, iztirobga tushadi. Afsuski, shuncha yelib-yugurgani bilan faqat dunyoning ne’matlariga erisha oladi, oxiratda nasibasi bo‘lmaydi.
Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh,
Abdulhamid Umaraliyev tarjimasi.