Koson tumanidagi eski uy devorlaridan arab tilida yozilgan qadimiy qo'lyozma topilgan.
«Novosti Kashkadar'i», nashri habariga ko'ra, qo'lyozma va boshqa bir qancha qog'oz to'plamlar devorda maxsus qurilgan tokchada joylashgan bo'lib, buning natijasida quruvchilar darhol topilmani topishgan, biroq, qog'ozga birozgina zarar etkazishgan.
– Holam bu uyda 60 yildan ortiq yashab, keyin uyini singlimga bergan, – deydi Maqsuda Boboqulova. – Opamning iltimosiga ko'ra, eski uy-joyni buzib, yangisini qurishga qaror qildik. 3 xonali uyning devorlaridan birini buzish paytida quruvchilar bo'shliqni payqab, ular eski qo'lyozmani va yana bir nechta qog'oz to'plamlarni topdilar. Bu uyni kim va qachon qurgani noma'lum. Holasining so'zlariga ko'ra, bu uyni otasi Hasan Sultonov kichikligida sotib olgan.
Qarshi Davlat universiteti filologiya fanlari doktori, professor Nafas Shodmonovning aytishicha, ko'hna uy devoridan topilgan qo'lyozma 18-asrning ikkinchi yarmiga to'g'ri keladi. Professor, shuningdek, qo'lyozma muallifi ayol ekanligini ta'kidladi. Bu 200 yil oldin Koson tumanida ayol kotiblarning avlodi yashaganini ko'rsatadi. Topilmani oldindan tekshirib ko'rib, filologiya fanlari doktori bir emas, bir-biriga aralashib ketgan bir necha qo'lyozmalar borligini aytdi. Ko'rinib turibdiki, bu kitobni devordan chiqarish paytida sodir bo'lgan.
Tarixchilar va pedagoglar qo'lyozmaning nima uchun devorga yashiringanini va unda qimmatli narsalarni o'rganishlari kerak.
Hullas, Mug'jagul mahallasidagi 90 kvadrat metr maydonda joylashgan ko'hna uy-joy egalari ilmiy izlanishlar yakunida topilmani Qashqadaryo viloyati Tarix va madaniyat davlat muzeyiga topshirishga qaror qilishdi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi axborot xizmati O‘zAga ma’lum qilishicha, qo‘mita O‘zbekistonning ushbu obyektni asrash bo‘yicha sa’y harakatlarini yuqori baholab, YUNЕSKO Butunjahon merosi markazi hamda IKOMOS (Yodgorliklar va diqqatga sazovor maskanlarni asrash bo‘yicha xalqaro kengash) bilan samarali hamkorlik muhimligini alohida qayd etdi.
Kelgusi bosqich sifatida O‘zbekistonga takroriy nominatsiyani tayyorlash uchun uch yil muddat berildi. Unda Shahrisabzning siyosiy, madaniy va diniy markaz sifatidagi betakror tarixiy rolini aks ettiruvchi temuriylar davri me’moriy merosiga alohida urg‘u qaratiladi.
Shaharning tarixiy qismi bufer hudud sifatida belgilanishi rejalashtirilgan, bu uning madaniy qiymatini yanada samarali asrash imkonini beradi. Mazkur qaror xalqaro hamkorlik doirasida olib borilgan tizimli va ochiq muloqotlar natijasi bo‘ldi.
Anjumanda O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi raisi Gayane Umerova boshchiligidagi delegatsiya ishtirok etib, YUNЕSKO, IKOMOS va barcha xalqaro hamkorlarga bildirilgan ishonch va ko‘rsatilgan qo‘llab-quvvatlov uchun minnatdorlik bildirgan.
Behruz XUDOYBЕRDIYEV,
O‘zA