Yangilanayotgan O'zbekistonda olib borilayotgan ochiq-oshkora, pragmatik ichki va tashqi siyosat xalqaro ekspertlar tomonidan yuqori baholanib, mamlakatimiz qat'iy, chuqur islohotlar va o'zgarishlarning yangi bosqichiga qadam qo'ymoqda, o'zining mustahkam siyosiy irodasini namoyon etmoqda.
Diniy bag'rikenglik va millatlararo totuvlikni ta'minqlash masalasiga ham alohida ahamiyat qaratilayotgani quvonarli. Bu, o'z navbatida, davlatimiz rahbari va O'zbekiston Respublikasi hukumatining xalqaro hujjatlarda belgilangan umuminsoniy me'yorlarga qaratayotgan yuksak e'tiborining yorqin namunasidir.
2017 yil 19 sentyabrda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 72-sessiyasida “Ma'rifat va diniy bag'rikenglik” deb nomlangan maxsus rezolyutsiya qabul qilish tashabbusi bilan chiqilgani, BMT Bosh Assambleyasining sessiyasida O'zbekiston tomonidan taklif etilgan mazkur rezolyutsiya BMTga a'zo 193 ta davlat tomonidan bir ovozdan qo'llab-quvvatlanishi, shuningdek, 50 dan ziyod mamlakat bilan hammualliflikda qabul qilingani — ushbu yo'nalishdagi ishlarning to'g'ri o'zanda ketayotganidan dalolat beradi.
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoev Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi 75-yubiley sessiyasining yuqori darajadagi umumsiyosiy munozaralarida so'zlagan nutqida ham millatlararo totuvlik va dinlararo bag'rikenglikni yanada mustahkamlash doimiy muhim vazifa ekanini alohida ta'kidlab o'tdi. Bundan ko'rinib turibdiki, ushbu yo'nalishdagi ishlar umumjahon diqqat-e'tiboridagi muhim masalalardan biridir.
Davlatimiz rahbari tomonidan dunyo e'tirof etgan yurtimiz allomalarining ilmiy-ma'naviy merosini o'rganish, ularni tadqiq etishni rag'batlantirish bo'yicha olib borilayotgan ishlar ham xalqaro hamjamiyat nigohida. Ushbu yo'nalishdagi ishlarni tizimli tashkil etish borasida Prezidentimiz tashabbusi bilan respublikamizning turli hududlarida xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari, Toshkent shahrida esa O'zbekistondagi Islom tsivilizatsiyasi markazi tashkil etilgani fikrimizning yaqqol isbotidir.
Namangan viloyatining Chortoq tumanida joylashgan Sulton Uvays Qaraniy ziyoratgoh majmuasining davlatimiz rahbari tashabbusi bilan batamom qaytadan qurib bitkazilib, ziyorat maskaniga aylantirilganini ham ana shu yo'nalishdagi ishlarning mantiqiy davomi sifatida qayd etish mumkin.
Darhaqiqat, ushbu majmua, xalqimiz, xususan, Namangan aholisining ma'naviy hayotida alohida o'rin tutadigan, tarix sahifalarida oltin harflar bilan muhrlanib qoladigan voqelik bo'ldi. Uvays Qaraniy ziyoratgohining janub tomonida onalari Bibi Naima ona ziyoratgohi joylashgan. Ushbu ziyoratgohda ham qurilish va bunyodkorlik ishlari amalga oshirilib, kompleks majmuaga aylantirildi.
Majmua mamlakatimizda olib borilayotgan islohotlarning amaldagi yorqin isboti sifatida Namangan viloyatining ko'rki va tashrif qog'oziga aylandi. “Vodiyning oltin halqasi” bo'lmish ushbu ko'rkam va zamonaviy majmuaning tantanali ochilishi munosabati bilan xalqaro onlayn ilmiy anjuman tashkil etildi. Unda Rossiya, Misr Arab Respublikasi, Turkiya, Tatariston, Ozarbayjon, qo'shni Qozog'iston va Qirg'izistondan soha mutaxassislari hamda 100 ga yaqin mahalliy islomshunos olimlar ishtirok etdi.
Ilmiy konferentsiya ishida yurtimizda diniy-ma'rifiy sohada amalga oshirilayotgan keng ko'lamli islohotlar, ayniqsa, ajdodlar merosini o'rganish borasida olib borilayotgan ishlar haqida batafsil ma'lumot berildi. O'z navbatida, xorijlik mutaxassislar Uvays Qaraniydek ulug' zotga ko'rsatilgan ana shunday yuksak e'tibordan mamnun ekanliklarini bildirib, O'zbekistonning bu yo'nalishdagi ishlarini olqishladi.
Namangan viloyatida qad rostlagan muhtasham Sulton Uvays Qaraniy majmuasi ham, Prezidentimiz ta'biri bilan aytganda, yosh avlodni yuksak ma'naviyatli insonlar etib tarbiyalashda katta ahamiyat kasb etadigan maskanlardan biri bo'lib xizmat qiladi.
Abdug'ofur AHMYeDOV,
Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo'yicha qo'mita raisi
Manba: “Yangi O'zbekiston” gazetasi
2021 yil 26 fevral', №41 (297)
Savol: O‘qilgan namozimdan ko‘nglim to‘lmadi. Shu namozni qayta o‘qishim kerakmi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Bu masalaning biroz tafsiloti bo‘lib, unga ko‘ra namoz quyidagi holatlarda qayta o‘qilishi lozim:
• Namozda biror farz amal bajarilmay qolib ketgan bo‘lsa;
• Namozda biror vojib amal qasddan bajarilmay qolib ketsa;
• Namozda biror vojib amal unutib bajarilmasa va namoz oxirida sajdai sahv ham qilinmay tugatilgan bo‘lsa.
Agar namozda sunnat amallar tark qilingan bo‘lsa yoki namoz makruhlik bilan o‘qilgan bo‘lsa, u holda namozni qayta o‘qish vojib emas, balki mustahab (chiroyli sanalgan) ish hisoblanadi. Ushbu holatda qaytadan o‘qimasa ham gunohkor sanalmaydi.
Savolda so‘ralgan holatga kelsak, ko‘ngil to‘lmasligi yuqorida sanab o‘tilgan farz yoki vojib amal tark qilingan holatlar sababli bo‘lsa, namoz qayta o‘qilishi kerak. Ammo haqiqatda sobit bo‘lmagan shubha-gumonlar, vasvasalar sababli ko‘ngil to‘lmayotgandek bo‘lsa, u holda namozni qayta o‘qilmaydi. Chunki ko‘p hollarda “ko‘nglim to‘lmayapti”, deb namozni qayta-qayta o‘qiyverish insonni o‘ziga bo‘lgan ishonchini yo‘qotadi va vasvasa kasaliga chalinishiga olib keladi.
Shunday ekan, namozda bajariladigan farz, vojib, sunnat amallar haqida yaxshi o‘rganish, eng asosiysi turli xayollarga chalg‘imasdan namozni e’tibor bilan ado etish lozim bo‘ladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.