Yangilanayotgan O'zbekistonda olib borilayotgan ochiq-oshkora, pragmatik ichki va tashqi siyosat xalqaro ekspertlar tomonidan yuqori baholanib, mamlakatimiz qat'iy, chuqur islohotlar va o'zgarishlarning yangi bosqichiga qadam qo'ymoqda, o'zining mustahkam siyosiy irodasini namoyon etmoqda.
Diniy bag'rikenglik va millatlararo totuvlikni ta'minqlash masalasiga ham alohida ahamiyat qaratilayotgani quvonarli. Bu, o'z navbatida, davlatimiz rahbari va O'zbekiston Respublikasi hukumatining xalqaro hujjatlarda belgilangan umuminsoniy me'yorlarga qaratayotgan yuksak e'tiborining yorqin namunasidir.
2017 yil 19 sentyabrda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 72-sessiyasida “Ma'rifat va diniy bag'rikenglik” deb nomlangan maxsus rezolyutsiya qabul qilish tashabbusi bilan chiqilgani, BMT Bosh Assambleyasining sessiyasida O'zbekiston tomonidan taklif etilgan mazkur rezolyutsiya BMTga a'zo 193 ta davlat tomonidan bir ovozdan qo'llab-quvvatlanishi, shuningdek, 50 dan ziyod mamlakat bilan hammualliflikda qabul qilingani — ushbu yo'nalishdagi ishlarning to'g'ri o'zanda ketayotganidan dalolat beradi.
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoev Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi 75-yubiley sessiyasining yuqori darajadagi umumsiyosiy munozaralarida so'zlagan nutqida ham millatlararo totuvlik va dinlararo bag'rikenglikni yanada mustahkamlash doimiy muhim vazifa ekanini alohida ta'kidlab o'tdi. Bundan ko'rinib turibdiki, ushbu yo'nalishdagi ishlar umumjahon diqqat-e'tiboridagi muhim masalalardan biridir.
Davlatimiz rahbari tomonidan dunyo e'tirof etgan yurtimiz allomalarining ilmiy-ma'naviy merosini o'rganish, ularni tadqiq etishni rag'batlantirish bo'yicha olib borilayotgan ishlar ham xalqaro hamjamiyat nigohida. Ushbu yo'nalishdagi ishlarni tizimli tashkil etish borasida Prezidentimiz tashabbusi bilan respublikamizning turli hududlarida xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari, Toshkent shahrida esa O'zbekistondagi Islom tsivilizatsiyasi markazi tashkil etilgani fikrimizning yaqqol isbotidir.
Namangan viloyatining Chortoq tumanida joylashgan Sulton Uvays Qaraniy ziyoratgoh majmuasining davlatimiz rahbari tashabbusi bilan batamom qaytadan qurib bitkazilib, ziyorat maskaniga aylantirilganini ham ana shu yo'nalishdagi ishlarning mantiqiy davomi sifatida qayd etish mumkin.
Darhaqiqat, ushbu majmua, xalqimiz, xususan, Namangan aholisining ma'naviy hayotida alohida o'rin tutadigan, tarix sahifalarida oltin harflar bilan muhrlanib qoladigan voqelik bo'ldi. Uvays Qaraniy ziyoratgohining janub tomonida onalari Bibi Naima ona ziyoratgohi joylashgan. Ushbu ziyoratgohda ham qurilish va bunyodkorlik ishlari amalga oshirilib, kompleks majmuaga aylantirildi.
Majmua mamlakatimizda olib borilayotgan islohotlarning amaldagi yorqin isboti sifatida Namangan viloyatining ko'rki va tashrif qog'oziga aylandi. “Vodiyning oltin halqasi” bo'lmish ushbu ko'rkam va zamonaviy majmuaning tantanali ochilishi munosabati bilan xalqaro onlayn ilmiy anjuman tashkil etildi. Unda Rossiya, Misr Arab Respublikasi, Turkiya, Tatariston, Ozarbayjon, qo'shni Qozog'iston va Qirg'izistondan soha mutaxassislari hamda 100 ga yaqin mahalliy islomshunos olimlar ishtirok etdi.
Ilmiy konferentsiya ishida yurtimizda diniy-ma'rifiy sohada amalga oshirilayotgan keng ko'lamli islohotlar, ayniqsa, ajdodlar merosini o'rganish borasida olib borilayotgan ishlar haqida batafsil ma'lumot berildi. O'z navbatida, xorijlik mutaxassislar Uvays Qaraniydek ulug' zotga ko'rsatilgan ana shunday yuksak e'tibordan mamnun ekanliklarini bildirib, O'zbekistonning bu yo'nalishdagi ishlarini olqishladi.
Namangan viloyatida qad rostlagan muhtasham Sulton Uvays Qaraniy majmuasi ham, Prezidentimiz ta'biri bilan aytganda, yosh avlodni yuksak ma'naviyatli insonlar etib tarbiyalashda katta ahamiyat kasb etadigan maskanlardan biri bo'lib xizmat qiladi.
Abdug'ofur AHMYeDOV,
Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo'yicha qo'mita raisi
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Nihoyat, Makka fath bo‘ldi. Bir paytlar g‘ordan vahiy dahshatidan titrab-qaltirab yolg‘iz tushib kelgan bir nafargina Inson butun bir ummatga aylandi.
Tun zulmatida Quraysh o‘ldirishga qasd qilgan Inson Makkadan sodiq do‘sti bilan Madina tomon chiqib, bir necha yildan so‘ng Makkaning to‘rt darvozasidan kuppa-kunduz kuni g‘olib bo‘lib kirib keldi! Kuraysh esa, o‘sha kuni o‘zlaridan qasos olinishini kutib, u zotning oldida bosh egib o‘tirardi. Ularni nima qildi deb o‘ylaysiz?
U kishini yolg‘onchiga chiqarganlarni, aziyat berganlarni, Ka’ba atrofida sajda qilayotganida ustiga tuyaning eshini (ya’ni, ko‘p kitoblarda " سَلَى جَزُور"ni tuyaning ichak-chavog‘i deb yozishadi. Ustoz Abdul Azim Ziyouddin domla «Nurul yaqiyn» kitoblarida yozgan izohda bunday tushuntirganlar: «Imom Buxoriy rivoyatida سَلَى جَزُور va Muslim rivoyatida سَلَى جَزُور, ya’ni «tuyaning qog‘onog‘ini» deyilgan. Qog‘onoq — homilani o‘rab turuvchi shilliq parda, yo‘ldosh.) ag‘darganlarni, Abu Tolib darasida qamal qilganlarni, u kishini yolg‘onchi, sehrgar, majnun deb ayblaganlarni, so‘ngra u kishini o‘ldirish uchun har bir qabiladan bittadan kishi tanlab, u kishining qoni barchaga tarqalishi uchun birgalikda o‘ldirmoqchi bo‘lganlarni nima qildi deb o‘ylaysiz?
U zot sollallohu alayhi vasallam ulardan qasos olmadilar. Balki ularga: «Boraveringlar, sizlar ozodsizlar!» dedilar!
Abu Bakr roziyallohu anhu uyiga borib, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam duo qilishlari va islomga kirishi uchun qartayib qolgan, oyoqlarini ko‘tarishga ham majoli yo‘q otasi Abu Quhofani olib keldi. U hali-hamon iymon keltirmagan edi. Uni ko‘rgan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Qariyani ovora qilibsan-ku, uni uyida qoldirsang bo‘lmasmidi, biz o‘zimiz uning oldiga borar edik», dedilar.
Abu Bakr roziyallohu anhu aytdi: «Yo Allohning Rasuli! Sizning borishingizdan ko‘ra otam kelishi to‘g‘riroqdir».
Nabiy sollallohu alayhi vasallam uni o‘tirishga taklif qildilar. Uning ko‘ksini siladilar va: «Musulmon bo‘l», dedilar. Abu Quhofa iymon keltirdi. Abu Bakr roziyallohu anhu yig‘ladi. Qo‘lida ko‘p sahobalar islomga kirgan, ko‘p buyuklar iymonga kirgan buyuk sahobaning otasi endi Islomga kirdi...
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning odoblariga qarang! U kishi yoshi bir joyga borib qolgan qariyaning huzurlariga kelishini noo‘rin bildilar. O‘zlari uning oldiga borishga tayyor ekanliklarini aytdilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam doimo yoshi kattalarga shafqatli edilar. Doimo: «Sochlari oqargan musulmonni ikrom qilish Allohni ulug‘lashdandir!» der edilar.
Bir qariya Nabiy sollallohu alayhi vasallamni qidirib keldi. Sahobalar unga yo‘l berishmadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ularga: «Kichigimizga rahm qilmagan, kattamizni hurmat qilmaganlar bizdan emas!» dedilar.
Qariyalarga xuddi otamiz yoki bobomiz kabi muomalada bo‘lishimiz lozim. Onaxonlarga esa onamiz yoki buvimiz kabi muomalada bo‘lishimiz kerak. Inson qariganda o‘zining zaifligi, bemorligi va ojizligiga qarab qachonlardir yosh bo‘lganini, kuchli bo‘lgan paytlarini eslaydi, eziladi. Garchi boshqalarga ko‘rsatmasa-da, qalbida siniqlikni his qiladi. Bu siniqlikka faqatgina atrofdagilar beradigan e’tibor va hurmatgina davo bo‘la oladi! Ko‘ngil olish ibodatdir!
Iymon 
Namoz 
Ro'za 
Zakot 
Haj 
Qur'on 
Islom saboqlari 
Aloqa 
