Shu yil 9 fevral' kuni O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari Litva davlati muftiysi Ramazon hazrat janoblarini qabul qildilar. Mehmonlar tarkibida Litvadagi “Halal Control Lithuania” qo'mitasi bosh direktori Farrux Azimov ham keldi.
Uchrashuv avvalida muftiy Usmonxon Alimov hazratlari so'nggi yillarda mamlakatimizda diniy-ma'rifiy sohadagi amalga oshirilayotgan yangilanishlar to'g'risida so'zlab berdilar. Hususan, masjid-madrasalarning obod etilishi, diniy ta'lim olish imkoniyati kengayishi va diniy soha xodimlariga ko'rsatilayotgan e'tibor haqida alohida to'xtaldilar.
Muloqotda xorij mamlakatlaridagi musulmonlar idoralari bilan hamkorlik aloqalari rivojlanayotgani, halol sertifikat berish bo'yicha yurtimizda amalga oshirilayotgan ishlar, ziyorat turizmi yo'nalishidagi hamkorlikni yo'lga qo'yish, masjid va madrasalardagi shart-sharoitlar, hatto olis va chekka hududlarda ham jomelar yangidan qurilayotgani hamda yoshlar ta'lim-tarbiyasi yo'nalishida qilinayotgan ishlar to'g'risida ham fikr-mulohazalar almashildi.
Ramazon hazratlari Litva diniy idorasi tashkil etilishi, tarixi, asosiy faoliyat yo'nalishlari, maqsad va vazifalari haqida gapirib berdi. Litva hududiga musulmonlar Oltin O'rda va Qrim mintaqalaridan borgani, qadimda Litva Yevropaning yirik davlatlaridan biri bo'lgani, qo'shni davlatlardan hujum bo'lgan paytlarda qrim-tatar musulmonlari qarshi kurashda jonbozlik ko'rsatgani, shundan so'ng mo'min-musulmonlarning obro'-e'tibori oshgani, masjidlar qurish uchun er ajratilgani, ibodat qilish uchun keng imkoniyatlar yaratilganiga alohida urg'u qaratdi.
Litvadagi “Halal Control Lithuania” qo'mitasi bosh direktori Farrux Azimov O'zbekistonda mahsulot va xizmatlarga halol sertifikat berish va ziyorat turizm yo'nalishlarida hamkorlik qilish bo'yicha o'zining takliflarini berdi.
Uchrashuv yakunida ikki davlat muftiylari sohadagi o'zaro hamkorlikni mustahkamlash va bu boradagi aloqalarni rivojlantirish haqida kelishib oldilar.
Mehmonlar “Hazrati Imom” majmuasidagi tarixiy obidalar, osori atiqalar va Hazrati Usmon Mushafini ziyorat qildilar.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Kelinlikka nomzod shaxsning ham o‘ziga yarasha huquqlari va odoblari mavjud.
1. Kelinlikka nomzod shaxs o‘zini xushro‘y ko‘rsatish uchun ziynatlanishga haqli.
Ulamolarimiz bunga misol qilib, Subayha binti Horis roziyallohu anhoning hadisini keltirishadi. Unda «Qachonki nifosdan poklanganda, sovchilar uchun ziynatlandi» degan jumla bor. Boshqa bir rivoyatda: «...surma surtib, xino qo‘yib tayyorlandi», deyilgan.
2. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzodni ko‘rishga haqli.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Mug‘iyra roziyallohu anhuning hadisidagi: «Unga nazar sol, chunki bunday qilish ikkingiz orangizda bardavomlikka kerakdir», deganlari kelinlikka nomzodga ham tegishli.
3. Kelinlikka nomzod shaxs kuyovlikka nomzod bilan suhbatlashishga haqli. Bu – tabiiy holat. Ko‘rishgandan keyin, oila qurish niyati bo‘lgandan keyin, o‘rtada suhbat bo‘lishi turgan gap.
4. Kelinlikka nomzod shaxs muayyan erkakni yoqtirish va unga nikohlanish istagini bildirishga haqli.
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ وَلَدَتْ سُبَيْعَةُ الْأَسْلَمِيَّةُ بَعْدَ وَفَاةِ زَوْجِهَا بِنِصْفِ شَهْرٍ، فَخَطَبَهَا رَجُلَانِ أَحَدُهُمَا شَابٌّ وَالْآخَرُ كَهْلٌ، فَحَطَّتْ إِلَى الشَّابِّ، فَقَالَ الشَّيْخُ: لَمْ تَحِلِّي بَعْدُ، وَكَانَ أَهْلُهَا غَيَبًا وَرَجَا إِذَا جَاءَ أَهْلُهَا أَنْ يُؤْثِرُوهُ بِهَا، فَجَاءَتْ رَسُولَ اللهِ r، فَقَالَ: قَدْ حَلَلْتِ فَانْكِحِي مَنْ شِئْتِ. رَوَاهُ مَالِكٌ.
«Ummu Salama aytadilar:
«Subayha Aslamiya erining vafotidan yarim oy o‘tib tug‘di. Unga ikki kishi sovchi qo‘ydi. Ulardan biri yosh, boshqasi qari edi. U yoshiga moyil bo‘ldi. Chol: «Hali halol bo‘lganing yo‘q», – dedi. Ayolning ahli g‘oyib edi. Chol ayolning ahli kelganda uni o‘ziga berishlaridan umidvor bo‘ldi. Ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga bordi. Bas, u zot: «Sen halol bo‘lding. Kimni istasang, o‘shanga nikohlan», dedilar» (Molik rivoyat qilgan).
Ikki taraf rioya qilishi lozim narsalar
Kelinlik va kuyovlikka nomzodlar nikohdan oldingi uchrashuv va boshqa munosabatlarda rioya qilishlari lozim bo‘lgan narsalar quyidagilardan iborat:
1. Ikkovlari bir-birlariga nomahram ekanliklarini unutmasliklari zarur.
Chunki asli mahram bo‘lmagan ikki jinsdagi shaxsning nikohdan boshqa narsa mahram qila olmaydi, jumladan, sovchilik qilish va unashtirish ham.
2. Ikkovlari uchrashmoqchi bo‘lsalar, faqat mahramlarining ishtirokida uchrashishlari shart.
3. Ikkovlari uchrashganda qo‘l berib ko‘rishishlari mutlaqo mumkin emas.
4. Nikohdan oldin ikkovlari xoli qolishlari mutlaqo mumkin emas.
"Baxtiyor oila" kitobidan