Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Yanvar, 2025   |   18 Rajab, 1446
search icon
Avvalgi sayt
ЎЗ РУ EN AR

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:45
Peshin
12:38
Asr
15:41
Shom
17:25
Xufton
18:43
Bismillah
18 Yanvar, 2025, 18 Rajab, 1446
Avvalgi sayt
#search
 YouTube

Isro va me'roj kechasi

7.02.2024   1352   6 min.
Isro va me'roj kechasi

Isro nima degani?

“Isro” (الإسراء) Alloh taolo Payg'ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamni kechaning bir bo'lagida Makkadagi Masjidul Haromdan Quddusdagi Masjidul Aqsoga sayr qildirishidir.

Me'roj nima degani?

“Me'roj” (المعراج) esa, Alloh taolo Payg'ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamni Quddusi sharifdan yuqoriga, ya'ni, O'zining Huzuriga ko'tarishidir.

Isro va me'roj kechasi qachon bo'lgan?

Isro va Me'roj hodisasi yuz bergani haqida Islom ummatida mutlaqo ixtilof yo'q. Bu haqda Qur'oni karimda: «(O'z) bandasi (Muhammad)ni, unga mo''jizalarimizdan ko'rsatish uchun (Makkadagi) Masjidul Haromdan (Qudsdagi) Biz atrofini barakotli qilgan Masjidul Aqsoga tunda sayr qildirgan Zotga tasbeh aytilur. Darhaqiqat, U eshituvchi va ko'ruvchidir» (Isro, 1), deyilgan.

Ammo qachon sodir bo'lgani haqida turlicha qarashlar bor. Muborakfuriy “Ar-rahiyqul maxtum” kitobida “Isro va Me'roj” voqeasi qachon sodir bo'lgani to'g'risida aytilgan quyidagi olti xil qarashni keltirgan:

  1. Isro Alloh taolo u zotni nubuvvatga musharraf etgan yili bo'lgan.
  2. Payg'ambar bo'lganlaridan besh yil keyin bo'lgan.
  3. Nubuvvatning o'ninchi yili rajab oyining 27-kechasida bo'lgan.
  4. Hijratdan o'n olti oy oldin nubuvvatning 12-yili ramazon oyida bo'lgan.
  5. Hijratdan bir yilu ikki oy oldin nubuvvatning 13-yilida muharram oyida bo'lgan.
  6. Hijratdan bir yil oldin nubuvvatning 13-yilida robi'ul avval oyida bo'lgan.

Bu kechaning hikmatlari ko'p. Ulardan biri –

Isro hodisasi Islom da'vatining eng og'ir va mashaqqatli davrida sodir bo'ldi. Bu vaqtda mushriklar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga kuchli tazyiq o'tkazishardi. Ularning zulmidan himoya qiluvchi Abu Tolib, Hadiyja binti Huvaylid onamiz ham vafot etgandi.

Shunday qiyin va mahzunli bir damda Isro va Me'roj kechasi sodir bo'ldi. Bu narsa u zotdagi g'am-tashvishni ketkazish, da'vat yo'lida sobitqadam bo'lish, qalbga surur bag'ishlash uchun tasalli berish edi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam osmonga qanday qilib ko'tarildilar?

Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyat qilgan hadisni Qozi Iyoz “Ash-shifo” kitobida naql qilgan. Unda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: “Menga Buroq keltirildi. U eshakdan balandroq, xachirdan esa pastroq hayvon bo'lib, yugurganda tuyog'ini ko'zi etgan joyga tashlab sakrar edi. Unga minib bir lahzada Baytul Muqaddasga etdim. Masjidga kirib, ikki rakat namoz o'qib chiqdim. Menga Jabroil bir idishda sharob, ikkinchi idishda sut keltirib tutdi. Men sutni olgan edim, Jabroil: “(Sof) fitratni tanladingiz”, dedi. Keyin biz osmonga ko'tarildik...”.

Nabiy alayhissalom samoda qaysi payg'ambarlar bilan uchrashdilar?

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “...Birinchi osmonda Odam alayhissalom bilan ko'rishdim.

Ikkinchi osmonda Iso va Yahyo alayhimassalom bilan uchrashdim.

Uchinchi osmonda Yusuf alayhissalomni ko'rdim.

To'rtinchi osmonda Idris alayhissalomni,

beshinchisida Horun alayhissalomni,

oltinchisida esa Muso alayhissalomni ziyorat qilib, duolarini oldim.

Yettinchi osmonda Ibrohim alayhissalomni Baytul Ma'murga suyanib turganlarini ko'rdim”.

“Baytul Ma'mur”dan “Sidratul muntaho”ga

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Baytul Ma'murga har kuni etmish ming farishta kirib, ziyorat qiladib ketar ekan. So'ng “Sidratul muntaho” daraxti yoniga keldim. Allohning amri bilan bu daraxt shunday go'zal holga kelgan edi, uni ta'riflashdan inson tili ojiz edi”.

5 mahal namozda 50 mahal namozning savobi bor...

Nabiy alayhissalom: “Alloh shu erda mening ummatimga ellik vaqt namozni farz qildi. Men Muso alayhissalomning yoniga tushdim va ummatimga buyurilgan farz amalni aytdim.

Muso alayhissalom: “Ummatingiz bu amalni bajarolmaydi, Allohdan engillatishini so'rang”, deb qaytardi. Men Muso alayhissalom bilan Alloh o'rtasida bir necha marta qatnadim, nihoyat Alloh: “Ey Muhammad, sizning ummatingiz uchun har kecha-kunduzda besh vaqt namozni farz qildim va uni ellik vaqt o'rnida qabul qilaman”, deb marhamat qildi.

Muso alayhissalom yana meni qaytardi. Men endi Allohdan hayo qilaman, deb besh vaqt namozning farzligiga rozi bo'ldim”.

Bu kecha yana Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga nimalar berildi?

Bu kecha – besh vaqt namoz farz bo'ldi, Allohga sherik qilmay, gunohlariga tavba qilganlarning kechirilishi haqidagi xushxabar berildi va “Baqara” surasining so'nggi uch oyati nozil bo'ldi...

O'MI Matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

“Ya Haliymu ya Aliym, ya Aliyyu ya Aziym” duosining fazilati

15.01.2025   3028   3 min.
“Ya Haliymu ya Aliym, ya Aliyyu ya Aziym” duosining fazilati

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

Mutorrif ibn Mus’ab aytadilar: “Men xalifa Mansurning huzuriga kirsam, u g‘amgin va xafa holatda ekan. Ayrim yaqin insonlaridan judo bo‘lgani sabab, hatto so‘zlashmay qo‘ygan ekan. U menga: “Ey Mutorrif! Men musibatga duchor bo‘ldim. Bu baloni Allohdan boshqa hech kim bartaraf qila olmas. Alloh bu musibatni daf qilishini so‘rashim uchun biron duo bormi? Men uni o‘qib yurardim”, dedi.

Men: “Ey mo‘minlarning amiri! Muhammad ibn Sobit menga Amr ibn Sobit al-Basriydan rivoyat qilib gapirib bergan. “Basralik bir kishining qulog‘iga pashsha kirib ketib, quloq pardasigacha yetib bordi. U og‘riqdan qiynalib, kechasiyu kunduzi uxlolmay qoldi. Shunda Hasanning yaqinlaridan bir kishi: “Sahoba Alo ibn Hazramiyning duolarini o‘qigin, chunki Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sahobalari ushbu duoni sahroda va dengizda so‘rab duo qilganlarida, Alloh taolo ularni mashaqqatdan xalos qilgan”, deb aytgan edi, u kishi: “Alloh rahm qilsin, u qanaqa duo?” dedi. Shunda men u kishiga quyidagi rivoyatni aytib berdim:

“Alo ibn Hazramiyni Bahraynga yuborildi. U kishi sahroni yurib borarkan, juda qattiq chanqoq va suvsizlikdan o‘lar holatga keldi. Shunda u zot ulovdan tushdi va  ikki rakat namoz o‘qidi. So‘ngra: “Ya Haliymu, ya Aliym, ya Aliyyu, ya Aziym, isqinaa” (Ey Halim, ey Biluvchi, ey Oliy va ey Buyuk Zot, bizni suv bilan sug‘or, tashnaligimizni qondir) deb duo qilgandi, birdan qushning qanotiga o‘xshab ketadigan bulutlar paydo bo‘lib, gumburlay boshladi. So‘ngra yomg‘ir yog‘a boshladi, biz idish va meshkoblarimizni to‘ldirib oldik. Yo‘limizda davom etib, dengiz qirg‘ogidagi kichik ko‘rfazga yetib keldik. U yerda hech qimirlashni iloji yo‘q edi. Suzib ketishimiz uchun kemalarimiz ham yo‘q edi. U kishi ikki rakat namoz o‘qib: “Ya Haliymu ya Aliym, ya Aliyyu ya Aziym, ajiznaa” (Ey Halim, ey Biluvchi, ey Oliy va ey Buyuk Zot, bizni bu yerdan o‘tkazib yubor), deb aytdilar. So‘ngra otning tizginidan ushlab: “Allohning ismini aytib bu yerdan kechib o‘tinglar”, dedilar.

Abu Hurayra roziyallohu anhu: “Biz suvning ustidan yurib o‘tdik. Allohga qasamki, bizni na oyoqlarimiz, na mahsilarimiz va na oyoq kiyimlarimiz ho‘l bo‘lgan edi. O‘sha paytda qo‘shin to‘rt ming otliqdan iborat  edi”, deb aytdilar.

(Ibn Abu Dunyo, Lalkaiy va Ibn Abu Shayba musanniflarida ba’zi qisqartirish va qo‘shimchalar bilan rivoyat qilishgan).

Haligi qulog‘iga pashsha kirib ketgan kishi ham ushbu duoni o‘qigan edi, qulog‘idan pashsha chiqib, o‘z holiga keldi.

Xalifa Mansur ham qiblaga qarab, ushbu duo bilan so‘ray boshladi. Biroz fursat o‘tib, menga yuzlandi va: “Ey Mutorrif, Alloh mendagi g‘amni aritdi”,  deb ovqat keltirishlarini amr qildi va meni ham taklif etdi, birga o‘tirib tanovvul qildik.

“Yoqimsiz narsalarni bartaraf qilish va balo ofatdan qutulishda duoning ahamiyati” nomli kitobdan.

Biz ham hayotda qandaydir muammo va to‘siqlarga duch kelib: “Ya Haliymu ya Aliym, ya Aliyyu ya Aziym”, deb aytib, o‘sha muammoni ko‘tarishini Allohdan astoydil va chin ixlos bilan so‘rasak, insha Alloh U Zotning yordami bilan muammolardan xalos bo‘lamiz.