Alloh taolo Qur'oni karimning ko'p o'rinlarida vaqt, zamon bilan qasam ichadi. Bu esa Alloh taolo nazdida vaqtning ulug'ligi va qadri balandligini anglatadi. Vaqt Alloh taolo tomonidan berilgan ulug' ne'matlardan biridir. Undan unumli foydalanib, har bir lahzasini mazmunli o'tkazsak, hayotimiz barakali bo'ladi. Behuda sarflangan vaqt egasiga afsus-nadomat olib keladi.
Muoz ibn Jabal roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Payg'ambarimiz alayhissalom aytdilar: “Qiyomat kuni bandaning qadami to'rt narsadan so'ralmaguncha o'rnidan jilmaydi: umrini qanday o'tkazgani, yoshligini nimalarga sarflagani, mol-mulkini qayerdan olib, qayerga sarflagani va ilmiga qanday amal qilgani haqida so'raladi” (Imom Tabaroniy rivoyati).
Bundan ko'rinib turibdiki, inson vaqtini sarflashda Alloh taolo oldidagi mas'uliyatini his qilmog'i kerak. Har bir musulmon vaqtning qadriga etib, uning har lahzasini dini, dunyosi va oxirati uchun manfaatli bo'lgan ishlar – ilm o'rganib, amal qilish, uni boshqalarga ham o'rgatish, haloldan rizq talab qilish kabilarga sarflamog'i lozim. Mo'minlar amiri Umar ibn Hattob roziyallohu anhu: “Hisob-kitob qilinmasingizdan avval o'zingizni sarhisob qiling. Amallaringiz o'lchanmasidan avval ularni tortib ko'ring”, der edilar.
Biz ham o'zimizni sarhisob qilyapmizmi? Vaqtimizni, umrimizni nimaga sarflayapmiz? Oxiratimiz uchun qanday amallar qilmoqdamiz?
Hozir nafaqat soatlarini, balki umrlarini turli xil kanallar, saytlarga kirib, bo'lar-bo'lmas o'yinlar, oldi-qochdi suhbatlar bilan behuda sovurayotgan yoshlar yo'q deysizmi? Oynai jahon qarshisidan jilmay, ketini ketiga ulab seriallar ko'rish bilan oltindan qimmat vaqtini zoye qilayotganlar kammi? Nahotki bizga omonat qilib berilgan umrimizning xazon bo'layotgani bizni tashvishlantirmasa? Axir ertaga buning hisob-kitobi bor. Kun kelib, umrimiz behudaga ketganini tushunib etganimizda kech bo'ladi.
Shunday ekan, hozirdanoq vaqtimizni, umrimizni yaxshi va xayrli amallarga sarflaylik. Buning uchun, avvalo, vaqtimizni to'g'ri taqsimlab, reja asosida ish ko'rmog'imiz lozim. Albatta, ishlarni rejalashtirishda eng zarurlaridan boshlash to'g'ri bo'ladi. Har kimning holati har xil: kimdir o'quvchi, kimdir shifokor, kimdir muallim, yana kimdir haydovchi va hokazo. Har birimiz o'z holatimizdan kelib chiqib, ayni paytda zimmamizda turgan eng zarur amallarni ado etishdan boshlaylik. Zarurati eng yuqorisidan zarurati oziga qarab bajarib boramiz. Shunda o'z-o'zidan befoyda narsalar kun tartibimizdan chiqib ketadi. Qarabsizki, vaqtimiz, umrimiz sekin-asta barakali bo'lib, ilgari ulgurolmagan ishlarimizga ham etarlicha vaqt topishimiz mumkin.
Ulug'bek QOBILOV,
Sirdaryo tumani “Ahmad ibn Malik”
jome masjidi imom-xatibi
“Islom Nuri” diniy-ma'rifiy gazetasining 2020-yil, 22-sonidan
O‘tgan solihlardan qoida va meros bo‘lgan so‘z bor:
من رام العلم جملة ذهب عنه جملة
."Kimki ilmning hammasini birdaniga o‘rganishni istasa, ilmning hammasidan quruq qoladi"
Oz vaqtda ilmning hammasini o‘rganib olaman, deya xomtama bo‘lgan talaba, ilmning hammasidan bebahra qoladi. Hech narsaga erishmaydi.
Qur’oni karim Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga 23 yil davomida nozil bo‘lgan...
Imom Burhoniddin Marg‘inoniy rahimahulloh "Hidoya" asarini 13 yil mobaynida ro‘zador holda yozganlar...
Imom Buxoriy rahimahulloh "Sahihul Buxoriy"ni 16 yilda, tahorat olgan holda va ikki rakat nafl namoz o‘qib, yozganlar...
Ilm kitoblari harfma-harf va kalima-kalima izohlab o‘rganiladi. Igna bilan quduq qazishga sabr-toqat, oliy himmat, intizom va uzoq vaqt zarur. Shoshqaloqlik va puxtalik bir-biriga zid – hech qachon jamlanmaydi.
Muhtaram tolibi ilm! Ilmning boshi sabrdir: kitobga sabr qilasiz, ustozga sabr qilasiz, yashayotgan shahringizga sabr qilasiz, hamdarslaringizga sabr qilasiz va hokazo.
Ilm olish lazzatiga erishgach, sabr maqomidan rozilik va muhabbat maqomiga o‘tib olgach hayotingiz mazmuni kitob va ustozlar suhbatiga aylanadi.