Islom tsivilizatsiyasi markazi: din, ilm va zamonaviylik uyg'unligi
29.01.2021
2387
5 min.
O'zbekistondagi Islom tsivilizatsiyasi markazi – ham mahobati, ham mohiyati jihatidan ulkan loyiha.
Prezident Shavkat Mirziyoev 29 yanvar', juma kuni ushbu markazga tashrif buyurdi.
Davlatimiz rahbari o'tgan yillarda bu erga bir necha bor kelib, uni chiroyli va sifatli qilib qurish, dunyo olimlari fikrini o'rganib, mazmunini boyitish bo'yicha ko'rsatmalar bergan edi. Bu galgi tashrif chog'ida shu borada amalga oshirilayotgan ishlar haqida ma'lumot berildi.
Markaz binosi loyihasi, ichki va tashqi dizayni, muzey ekspozitsiyalari mazmuni bo'yicha dunyoning etuk olimlari, islomshunos va san'atshunoslari bilan fikrlashilgan. Shu asosida ilmiy-tarixiy kontseptsiya ishlab chiqilgan.
Tashrif chog'ida ushbu kontseptsiyaning taqdimoti o'tkazildi.
- Bugun bu erga kelishimdan maqsad - muqaddas dinimizning ezgulik, insonparvarlik dini ekanini, ma'naviyatga, ilmga undashini, ota-bobolarimiz bunga beqiyos hissa qo'shganini tasdiqlovchi ilmiy natijalarni ko'rish va yangi tadqiqotlarga zamin yaratish. Hozir mahobatli bino qurish oson bo'lib qoldi. Mana, bobolarimizga munosib bino qurdik. Endi bobolarimizga munosib ilmiy muhit yaratishimiz kerak, - dedi Shavkat Mirziyoev.
Bu yosh avlodda g'urur, g'ayrat uyg'otib, yangi taraqqiyot davriga undashi qayd etildi.
- Ko'pchilik o'ylaydi: nima uchun Prezident ikkita Renessansni esladi, deb. Bu - g'oya, kelajakdagi maqsadimiz. Mamlakatimiz intilayotgan marralar uchun tariximizdan ruhiy kuch olishimiz kerak-ku! Bu markaz Uchinchi Renessans poydevoridan biri bo'lishiga umid qilamiz. Chunki u ilmiy, dunyoviy, zamonaviy markaz bo'ladi, - dedi davlatimiz rahbari.
Markaz ekspozitsiyalari bo'yicha xalqimiz fikrini ham o'rganish, shu maqsadda tanlov e'lon qilib, eng yaxshi g'oya va takliflarni aks ettirish zarurligi ta'kidlandi.
- Yurtimiz zaminidan juda ko'p olimlar, muhaddislar, avliyolar etishib chiqqan, ularning merosi undan ham ko'p. Lekin tan olish kerak, bu katta manbani chuqur o'rganmadik. Shuning uchun bu markaz qanday buyuk elligimizni yana bir bor ilmiy asoslab, xalqchil tushuntirib beradigan bo'lishi kerak. Bu erda milliy g'oya jo'sh urib turishi zarur. Markazga kelgan odamlarda, yoshlarimizda ruhiy kuch, ruhiy ishonch paydo bo'lishi kerak, - deya ta'kidladi Prezident.
UNESCO, ISESCO kabi xalqaro tashkilotlar, ilmiy markazlar bilan hamkorlikni rivojlantirish muhimligi qayd etildi.
- O'zi bugun dunyoda matematika, fizika, geometriya, astronomiya, tibbiyot kabi fundamental sohalarda qo'llanilayotgan qoidalar, formulalar alloma bobolarimiz kashfiyotlariga asoslangan. O'rta asrlardagi birinchi manbalarda bobolarimizning nomiga havolalar berilgan. Lekin keyingilarida yo'qolib ketgan, - dedi Shavkat Mirziyoev.
Shu bois birinchi manbalarni o'rganish maqsadida O'zbekiston Fanlar akademiyasi Tarix institutiga qo'shimcha mablag', tadqiqotchilarga grantlar ajratish bo'yicha ko'rsatma berildi.
Markaz uchun malakali gid-tarjimonlar tayyorlash, ularning mamlakatimizda islom dini yoyilishi va ilm-fan rivoji bo'yicha ixtisoslashtirish vazifasi qo'yildi.
Bu erdagi ilmiy merosni yoshlarga zamonaviy tarzda etkazish uchun markaz qoshida mul'timedia bo'limi, qadimiy xattotlik an'analarini ko'rsatish uchun ustaxona-laboratoriya tashkil etish bo'yicha ko'rsatma berildi.
Savol: O‘qilgan namozimdan ko‘nglim to‘lmadi. Shu namozni qayta o‘qishim kerakmi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Bu masalaning biroz tafsiloti bo‘lib, unga ko‘ra namoz quyidagi holatlarda qayta o‘qilishi lozim:
• Namozda biror farz amal bajarilmay qolib ketgan bo‘lsa;
• Namozda biror vojib amal qasddan bajarilmay qolib ketsa;
• Namozda biror vojib amal unutib bajarilmasa va namoz oxirida sajdai sahv ham qilinmay tugatilgan bo‘lsa.
Agar namozda sunnat amallar tark qilingan bo‘lsa yoki namoz makruhlik bilan o‘qilgan bo‘lsa, u holda namozni qayta o‘qish vojib emas, balki mustahab (chiroyli sanalgan) ish hisoblanadi. Ushbu holatda qaytadan o‘qimasa ham gunohkor sanalmaydi.
Savolda so‘ralgan holatga kelsak, ko‘ngil to‘lmasligi yuqorida sanab o‘tilgan farz yoki vojib amal tark qilingan holatlar sababli bo‘lsa, namoz qayta o‘qilishi kerak. Ammo haqiqatda sobit bo‘lmagan shubha-gumonlar, vasvasalar sababli ko‘ngil to‘lmayotgandek bo‘lsa, u holda namozni qayta o‘qilmaydi. Chunki ko‘p hollarda “ko‘nglim to‘lmayapti”, deb namozni qayta-qayta o‘qiyverish insonni o‘ziga bo‘lgan ishonchini yo‘qotadi va vasvasa kasaliga chalinishiga olib keladi.
Shunday ekan, namozda bajariladigan farz, vojib, sunnat amallar haqida yaxshi o‘rganish, eng asosiysi turli xayollarga chalg‘imasdan namozni e’tibor bilan ado etish lozim bo‘ladi. Vallohu a’lam.
Iymon 
Namoz 
Ro'za 
Zakot 
Haj 
Qur'on 
Islom saboqlari 
Aloqa 
