Har bir kasallikning negizida to'qlik yotadi. Bu borada Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlariga to'laqonli amal qilgan mo'min, to'qlikning ortidan keladigan kasalliklarga chalinmaydi.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Musulmon bitta ichakka eydi, kofir esa etti ichakka eydi», dedilar».
Buxoriy rivoyati.
Sa'id Maqburiydan rivoyat qilinadi:
«Abu Hurayra roziyallohu anhu bir necha kishining oldidan o'tib qoldi. Ularning oldida qovurilgan qo'y go'shti bor edi. Uni chaqirishgan edi, u eyishga ko'nmadi, «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dunyodan arpa nonga to'ymay o'tib ketdilar», dedi».
Buxoriy rivoyati.
Miqdad ibn Ma'di Karibdan rivoyat qilinadi:
«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:
«Odam bolasi qornidan ko'ra yomonroq idishni to'ldirmagan. Odam bolasiga qaddini tutib turadigan bir necha luqma kifoya. Juda bo'lmasa (oshqozonining) uchdan birini taomiga, uchdan birini ichimligiga, uchdan birini nafasiga (havoga) ajratsin», dedilar» Termiziy va Ibn Moja rivoyati.
«Kasallikning faqatgina ikkita sababi bor. Birinchisi ko'p eyish, ikkinchisi to'q qoringa eyish» (Ibn Sino).
«Oshqozon kasalliklarning o'chog'idir. Parhez esa davoning boshidir». (Qadimgi arab tabibi Horis ibn Kalda).
To'qlik — har xil xastaliklarni keltirib chiqaradi, vujudni og'irlashtiradi, uyquni ko'paytiradi, dangasalikka olib keladi, qalbni ko'r qiladi va ruhni zaiflashtiradi. To'q kishi tahoratini ko'p tutolmaydi, ko'p uxlaydi va qiyomul layl kabi buyuk ne'matdan mahrum bo'ladi. To'qlik insonni gunohlardan qo'rqmaslikka, yomonliklarni tap tortmasdan qilishga olib keladi. Aql yaxshi-yu yomonning farqiga borolmaydigan, shukr qilolmaydigan bo'lib qoladi. Shu sababdan ne'matlar kamayadi, chunki ne'matning shukri, uning ortishiga vasiladir. To'qlik dunyo muhabbatiga sabab bo'ladi. To'q insonga zikr qilish og'ir keladi. Zikr esa kalb zangini ketkazadi. To'q inson ibodat zavqini topolmaydi. «Yaqiyn» deb atalmish buyuk ne'matdan mahrum bo'ladi. To'qlik insonni g'aflat sari etaklaydi va uning sarmoyasi bo'lgan umrini bekorchi narsalarga sarflashga sababchi bo'ladi.
Ochlik salomatlikning kalitidir, ilmning shartidir.
Ochlik insonni Allohdan uzoqlashishiga sababchi bo'luvchi hoyu-havaslarni kamaytiradi.
Ochlik qalbni munavvar qiladi, ruhni tetiklashtiradi.
Ochlik vaqtni ibodat bilan o'tkazish imkoniyatini beradi.
Ochlik ochlarning ahvolini his qilib, ularga yordam berishga undaydi.
Yahyo ibn Mu'az Roziy shunday degan: «Insonning uchta dushmani bor: dunyosi, shaytoni, nafsi. Dunyodan unda zuhd qilish bilan, shaytondan unga qarshi chiqish bilan, nafsdan shahvatlarni tark qilish bilan o'zingni asra».
Muhammad Ali Muhammad Yusuf
Do‘stona va samimiy ruhda o‘tgan uchrashuvda Markaz rahbari O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan yurtimizda bunyod etilayotgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi haqida jumladan, Markaz doirasida amalga oshirilayotgan tadbirlar, barcha ilmiy va tashkiliy ishlar haqida ma’lumot berdi.
– O‘zbekiston Islom ilmi, fiqh va hadis sohasida yuksak merosga ega. Bu zaminda mashhur ulamolar, buyuk faqihlar, muhaddislar, mutafakkirlar va san’atshunoslar yetishib chiqqan, – dedi Islom uyushmasi bosh kotibi. – Ushbu merosning Islom olamidagi ahamiyati va dolzarbligini ko‘rsatishda O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi muhim o‘rin tutadi. Bu yurtning taniqli va mashhur allomalari tufayli Islom sivilizatsiyasining asl mohiyati xususan, insonparvarlik va bag‘rikenglik qadriyatlari bugungi kunga qadar saqlanib qolgan. Mazkur megaloyiha bu boy merosni jahon hamjamiyatiga tanitishda asosiy ahamiyatga ega. Biz Butunjahon Islom uyushmasi nomidan ushbu sa’y-harakatlarni to‘liq qo‘llab-quvvatlaymiz. O‘zbekiston Prezidentining madaniyat va ma’rifatga qaratgan e’tibori barcha musulmon mamlakatlar uchun namuna bo‘ladi. Markaz bilan hamkorlik qilishdan benihoyat mamnunmiz! – deya ta’kidladi Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa.
Uchrashuv davomida Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekistonda olib borilayotgan islohotlar xususan, Islom sivilizatsiyasi markazining barcha tadbirlari, rejalashtirilgan turli anjumanlarga qiziqish bildirib, bu borada olib borilayotgan ishlarni yuksak baholadi va mamnuniyat bilan e’tirof etdi. Islom sivilizatsiyasi markazining ochilish marosimi qanchalik ahamiyatli ekanligiga esa alohida to‘xtaldi. Shu o‘rinda Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining 72-sessiyasida so‘zlagan nutqidan quyidagi iqtiboslarni keltirdi: “Biz butun jahon jamoatchiligiga islom dinining asl insonparvarlik mohiyatini yetkazishni eng muhim vazifa, deb hisoblaymiz. Biz muqaddas dinimizni azaliy qadriyatlarimiz mujassamining ifodasi sifatida behad qadrlaymiz. Islom dini bizni ezgulik va tinchlikka, asl insoniy fazilatlarni asrab-avaylashga da’vat etadi. Islom sivilizatsiyasi markazining faoliyati ham shu maqsadga xizmat qiladi”. Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa O‘zbekiston Prezidenti tomonidan BMT minbaridan turib ilgari surilgan mazkur ulkan tashabbus Butunjahon Islom uyushmasi nomidan qo‘llab-quvvatlashini ta’kidlab o‘tdi.
Islom sivilizatsiyasi markazi rahbari O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan Markaz tarkibida Arab-islom xattotlik maktabini ochish yo‘lga qo‘yilganini ma’lum qildi. Shayx Muhammad Abdulkarim Al-Issa ushbu loyihani to‘la-to‘kis qo‘llab-quvvatladi:
– Yangi O‘zbekiston loyihasi bo‘lmish bu xattotlik maktabi orqali Qur’oni karimning har bir surasini maxsus arab xatida, bezaklar bilan boyitilgan tarzda qo‘lda ko‘chirish maqsadga muvofiq, – deya taklif qildi Bosh kotib, – O‘zbekistondagi bo‘lajak Arab-islom xattotlik maktabi faoliyatini yo‘lga qo‘yishda, shuningdek, jahon miqyosida mashhur bo‘lgan katta tajribaga ega xattotlarni ushbu markazga jalb etish, xattotlarning ish faoliyati samarali bo‘lishi uchun ularni rag‘batlantirish va umuman maktab faoliyatini rivojlantirishda astoydil hamkorlik qilishga tayyormiz.
Delegatsiya a’zolari Makka shahrida joylashgan Hiro madaniyat dahasi, Vahiy muzeyi, “Burj as-sa’a” minorasida joylashgan shu nomdagi muzey, Ka’ba kisvasi uchun qirol Abdulaziz majmuasi va Madina shahridagi “Bo‘ston” muzeyi, Payg‘ambarimiz (s.a.v) siyratlari va Islom sivilizatsiyasi muzeyi, Jidda shahridagi Islom san’ati muzeyi va kutubxonasiga tashrif buyurdi va hamkorlik bo‘yicha muzokaralar olib bordi.
Bundan tashqari, Islom sivilizatsiyasi markazi delegatsiyasi a’zolari muzey va kutubxonalarga qilgan tashriflari jarayonida Payg‘ambarimizning faoliyat va turmush tarzlarini ifodalovchi videolavhalar O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markaziga taqdim etilishi masalasini ham ko‘rib chiqishdi.
Shuningdek, uchrashuvda O‘zbekiston Prezidenti tashabbusi bilan Samarqandda yangidan bunyod etilayotgan Imom Buxoriy majmuasi ziyoratchilari uchun qulay shart-sharoitlar yaratish masalasida ham fikr almashildi. Bu borada Saudiya Arabistoni tajribasidan foydalanish maqsadida Butunjahon Islom uyushmasi Tadbirlar va konferensiyalar bo‘limi boshlig‘i Shokir Saloh al-Advaniy bilan muloqot o‘tkazildi. Muloqot davomida Islom uyushmasi vakili bu masalada Saudiya Arabistonining yetakchi tashkilotlaridan biri “Ilm” kompaniyasi ko‘mak berishini bildirdi. Keyingi muhokamalar videokonferensiya shaklida davom ettirilishiga kelishib olindi.