— Ayol kishi qachon va qanday holatda eridan taloq so'rashi mumkin? O'zini o'zi ham taloq qilsa bo'ladi, deb eshitdim. Shunga aniqlik kiritib bersangiz.
— Hotin kishi erini yoqtirmasa yoki eri unga yomon munosabatda bo'lsa, eridan taloq qilishini so'rashi mumkin. Bu dinimizda xulu' deyiladi. Hulu' – xotinning eriga pul taklif qilish yoki mahrdan bir qismini qaytarib berish evaziga taloq so'rashidir.
Alloh taoloning: “Agar ularning Alloh buyruqlarini bajara olmasliklaridan qo'rqsangiz (eridan taloq olish niyatida) evaz berishida (va erning shu evazni olishida) er-xotin uchun gunoh yo'q” (Baqara surasi, 229-oyat), degan so'zi xulu' mumkin ekaniga dalildir.
Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Aytdi: “Sobit ibn Qays ibn Shamosning xotini Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning oldilariga keldi va: “Yo Rasululloh, men uning xulqi va dinidan nolimayman. Lekin Islomdagi noshukrligini yomon ko'raman”, dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Unga bog'ini qaytarib berasanmi?” dedilar. U ayol: “Ha”, dedi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam Sobitga: “Bog'ni qabul et va uni bir taloq qil”, dedilar” (Imom Buxoriy rivoyati).
Bunday holatlarda xotin eridan taloq talab qilishi mumkin. Bu Islom dinining adolatini, ayol va erkakka o'z haq-huquqlarini berishdagi qiymatini ko'rsatadi.
Shariat o'lchovida aqlga sig'adigan sabab bo'lmasa, xotinning eridan taloq so'rashiga ruxsat berilmaydi. Bu borada Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning: “Biron sababsiz eridan talog'ini so'ragan ayolga jannatning hidi (ham) harom”, degan so'zlari keltirilgan (Imom Abu Dovud rivoyati).
Agar er ayoliga “ixtiyoring o'zingda” yoki “talog'ing qo'lingda”, desa, ayol kishi o'zini taloq qilishi mumkin. Buning tafsilotini bu sohada mutaxassis bo'lgan ahli ilmdan bilib olish kerak bo'ladi.
Muhammad Ayyub HOMIDOV
Bugun, 6 may kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Zayniddin domla Eshonqulov boshchiligida Toshkent viloyatining Piskent tumani “Piskent” jome masjidida amaliy tadbir o‘tkazildi. Unda O‘zbekiston musulmonlari idorasi mutaxassislari, Toshkent viloyati bosh imom-xatibi Doniyor domla Ikromov va vakillik xodimlari, viloyat tuman va shaharlarining bosh imom-xatiblari hamda otinoyilari, shuningdek, “Haj-2024” ziyoratchilari, mahallalar raislari ishtirok etdi.
Yig‘ilishda imom-xatib hamda otinoyilarning “Haj – 2024” ziyoratchilarini ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarga faol jalb etish ishiga ko‘maklashish, tumandagi masjidlar faoliyati o‘rganish, peshin namozida masjidlarda dolzarb mavzuda ma’ruza qilish kabi masalalar muhokama qilindi.
Shu maqsadda Ishchi guruh a’zolari Piskent tumanining masjidlari hamda 20 ta mahallasiga biriktirilib, xonadonlarga kirilib, turli yo‘nalishlar bo‘yicha suhbatlar o‘tkazildi.
Xususan, imom-xatiblar 100 ta oilaga, otinoyilar 14 ta oilaga, umumiy hisobda 114 ta oilaga kirib, ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot hamda amaliy yordam tadbirlari olib bordilar.
Shuningdek, er-xotin, aka-uka, ota-bola, qaynona-kelin, o‘rtasidagi kelishmovchilik va janjallar sababli notinch bo‘lib turgan oilalar o‘rganilib, ularga nasihat qilindi. Notinchlik sabablarini bartaraf etish, arazlashganlarni yarashtirish choralari ko‘rildi. Oilaviy ajrimlarning oldini olishga harakat qilindi. Shuningdek, nogiron va kasalmand fuqarolar yashaydigan oilalarga kirilib, ulardan ko‘ngil so‘raldi.
Tadbir so‘ngida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Piskent tumanida masjidlardagi kamchiliklarni bartaraf etish, imom-xatiblarning ma’naviy-ma’rifiy hamda masjid boshqaruvidagi faoliyatida kuzatilgan kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.
Toshkent viloyati vakilligi
Matbuot xizmati