Taqvodor insonning sifatlari quyidagilar:
– Ota-onaga yaxshilik qilish.
– Qarindoshlik rishtalarini bog'lash.
– Qo'shnilarga yaxshi muomalada bo'lish.
– Shijoatli, kechirimli bo'lish.
– Odil, shirinso'z bo'lish.
– O'zgalarni o'zidan ustun qo'yish.
– Allohning azobidan qo'rqish.
– Iffatli bo'lish, ko'zi, qulog'i, tili va boshqa a'zolarini Alloh harom qilgan narsalardan tiyish...
Insondagi taqvo alomatlari
– Islom shariati belgilagan chegaradan chiqmaydi.
– Allohga bandalik izhor qiladi.
– Qalbi kek, adovat, nafrat, hasaddan salomat bo'lib, muhabbat, muloyimlik va mehrga to'la, Allohning zikri bilan obod bo'ladi.
– Ilm-ma'rifat, yaxshilik, fazilatlarni yoyadi. Odamlarning orasini isloh qiladi.
– O'zgalarga yordam beradi, manfaat ulashadi.
Taqvodorlarning ajr-savobi
– Alloh taolo taqvodorlarni O'ziga do'st, valiy qilib oladi. U Zot: «Uning valiylari faqatgina taqvodorlardir», degan. (Anfol surasi, 34-oyat).
– Alloh taqvodorlarni suyadi. U Zot: «Yo'q! Kim ahdiga vafo qilsa va taqvo qilsa, Alloh taqvodorlarni sevadir», degan. (Oli Imron surasi, 76-oyat).
– Alloh solih amallarni qabul qiladi. U Zot: «Albatta, Alloh taqvodorlardangina qabul qiladir», degan. (Moida surasi, 27-oyat).
– Yaxshi oqibat. Alloh taolo: «Va oqibat taqvodorlarnikidir», degan (A'rof surasi, 128-oyat).
– Jannat. Alloh taolo: «Albatta, taqvodorlar jannatlar va chashmalardadir», degan. (Hijr surasi, 45-oyat).
– Allohning roziligiga erishadi, savob tarozisi og'ir keladi, omonlik maqomida bo'ladi. Alloh taolo: «Albatta, taqvodorlar omonlik maqomidalar», degan. (Duxon surasi, 51-oyat).
– Qiyomat kuni Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga yaqin bo'ladi, chunki u komil iymon egasidir.
– Oxiratdagi martabasi ulug' bo'ladi. Dunyoda odamlarning muhabbatini qozonadi.
– Umri barakali bo'ladi.
– Yo'li ochiq, rizqi keng bo'ladi. Alloh taolo: «Kim Allohga taqvo qilsa, uning yo'lini ochib qo'yadir va unga o'zi o'ylamagan tarafdan rizq berur», degan. (Taloq surasi, 2-3-oyatlar).
Muhammad Ali Muhammad Yusuf
tayyorladi
Bismillahir Rohmanir Rohiym
FITR SADAQASI NIMA UCHUN BЕRILADI?
Fitr sadaqasi – ro‘zadan chiqish munosabati bilan beriladigan sadaqa. U Ramazon oyida behuda gap-so‘zlar, qilingan xato va kamchiliklarni yuvish hamda kambag‘al, miskinlar, yetim va bechoralarning ochliklarini ketkazish maqsadida joriy qilingan.
Imom Vaki’ ibn Jarroh rahimahulloh aytadilar: “Fitr sadaqasi – sahv sajdasiga o‘xshaydi. Namozning vojib amali tark bo‘lganda, sahv sajdasi bilan namoz to‘g‘rilangandek, fitr sadaqasi ham ro‘zaning kamchiliklarini to‘ldiradi”.
Hanafiy mazhabida fitr sadaqasi vojib amal hisoblanadi.
QACHON BЕRILISHI KЕRAK?
Fitr sadaqasini ramazon hayiti kuni tong otgandan ya’ni bomdod namozining vaqti kirgandan boshlab hayit namoziga chiqishdan oldingi vaqtga qadar berish vojib. Ramazon oyi boshlanishi bilan berilsa ham bo‘ladi.
Ammo hayit namozidan keyinga qoldirmaslik kerak. Agarda kishi fitr sadaqasini hayit namozigacha bera olmasa, namozdan keyin beradi, lekin savobi ramazon oyida berganchalik bo‘lmaydi, ammo berishi shart. Ya’ni uni berolmay qolgan kishi zimmasida fitr sadaqasini berish vojib bo‘lib qolaveradi.
KIMLAR BЕRISHI KЕRAK?
Xur, nisob miqdoridagi mulkka ega bo‘lgan (fitr sadaqasining nisobida molning o‘suvchi bo‘lishi e’tiborga olinmaydi) musulmon erkak va ayolning zimmasiga fitr sadaqasini berish vojib bo‘ladi. Nisob miqdoridagi mulkka ega kishi balog‘atga yetmagan bolalari nomidan fitr sadaqasini berishi vojib.
Kishi ayoli va balog‘atga yetgan farzandlari uchun fitr sadaqasini berishi vojib emas, balki ularning o‘zlari berishi maqsadga muvofiq sanaladi. Ammo balog‘atga yetgan farzandlari va ayoli uchun ular aytishmasa ham, fitr sadaqasini bersa, ular zimmasidan fitr sadaqasi soqit bo‘ladi.
Hayit kechasi tug‘ilgan chaqaloq uchun ham otasi fitr sadaqa berishi vojib bo‘ladi. Homila va hayit kunidan oldin vafot etganlar uchun esa vojib bo‘lmaydi.
KIMLARGA BЕRILADI?
Fitr sadaqasi musulmon kambag‘al-miskinlarga beriladi. “Fatavoi Hindiya” kitobida keltirilishicha, fitrni berishda eng afzali, avvalo, (kambag‘al) aka-uka, opa-singillar hisoblanadi. So‘ngra ularning farzandlari. Ulardan keyin amaki-ammalar, so‘ngra ularning farzandlari. Tog‘a-xolalar va ularning farzandlari so‘ng yuqoridagilardan tashqari qarindoshlar. Ulardan keyin qo‘shnilar, kasbdoshlar, keyin hamshaharlar yoki qishloqdoshlar haqli hisoblanadi.
KIMLARGA BЕRILMAYDI?
Fitr sadaqasi nisob miqdoricha moli bo‘lgan boy kishiga, o‘zining ota-onasi, bobo-momosiga, o‘zining o‘g‘il-qizlariga va ularning farzandlariga, er-xotin bir-biriga berish mumkin emas.
Shuningdek, g‘ayridinga, fosiqqa, gunoh va ma’siyatga, shuningdek musulmonlarga zarar keltiradigan har qanday ishlarga sarflaydigan kimsalarga berilmaydi.
Fitr sadaqasini muhtojlarning qo‘llariga qiymatini berish joiz. Bu pullar masjid qurilishi, umumiy xayriya ishlari uchun berilishi mumkin emas.
RO‘ZA TUTMAGANLAR HAM FITR SADAQASINI BЕRADIMI?
Biror uzr sababli ro‘za tuta olmaganlar ham o‘zlari yoki ular nomidan nafaqa berishi kerak bo‘lgan odam fitr sadaqasini berishi kerak.
FITR SADAQASI QANCHA MIQDORDA BЕRILADI?
2025 yil uchun har bir jon boshiga fitr sadaqasining miqdori:
Har kim o‘z imkoniyatiga qarab ushbu to‘rt mahsulotning xohlagan bir turidan fitr sadaqasini bersa kifoya.
Eslatma! Fitr sadaqasi qiymatlari Toshkent shahar bozorlaridagi narxga asosan belgilangan bo‘lib, har bir viloyat o‘z bozorlaridagi narxga qarab fitr sadaqasini belgilaydi.
Davron NURMUHAMMAD