Sayt test holatida ishlamoqda!
17 May, 2025   |   19 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:27
Quyosh
05:03
Peshin
12:24
Asr
17:26
Shom
19:40
Xufton
21:10
Bismillah
17 May, 2025, 19 Zulqa`da, 1446

Qorboboni xayriya tadbiriga jalb etilgani – “Vaqf” fondining tashabbusi emas!

01.01.2021   5567   5 min.
Qorboboni xayriya tadbiriga jalb etilgani – “Vaqf” fondining tashabbusi emas!

 

Shu kunlarda ijtimoiy tarmoqlarda “Vaqf” xayriya jamoat fondi tomonidan yurtimizda istiqomat qilayotgan yordamga muhtoj oilalarga ulashilgan xayriya mahsulotlari oldida qorbobo surati tasvirlangan fotolavhalar turli izohlar bilan tarqatilmoqda.

Qat'iy ta'kidlaymizki, “Vaqf” xayriya jamoat fondi tomonidan tashkil etilgan mehr-muruvvat tadbirlari biror-bir sana yoki ijtimoiy bayramlarga aloqasi ham, qorboboni taklif etishda Fondning o'rni ham yo'q.

Joylardagi tadbirlarning shakli va mazmuni hududlardagi tashkilotlar tomonidan uyushtirilgan bo'lib, bunday farosatsizlikka yo'l qo'ygan mahalliy mutasaddilarni mutlaqo oqlab bo'lmaydi. Hususan mana shu holatga sababchi bo'lgan Surxondaryo viloyati Qumqo'rg'on tumani hokimligi vakillari uzr so'rashlari kerak.

Shunday ekan, tarqatilgan suratlardagi qorbobolarning “Vaqf” xayriya jamoat fondiga hech qanaqa aloqasi yo'q. Bu holat uchun Fond va uning xodimlarini obro'sizlantirish, haqorat va adolatsizlikdir. Har qanday to'g'ri va ishonchli ma'lumotni istalgan vaqtda Fondning o'zidan olish mumkinligini yana bir bor ta'kidlaymiz.

“Vaqf” fondini obro'sizlantirish orqali shuhrat orttirishga urinadiganlar ham borligi har qanday mo'min kishini xavotirga soladi. Aslida, bu ham nafsdagi kasallik bo'lib, shaytoniy qutqu turtki bo'ladi. Mo'min banda bunga hushyor bo'lishi kerak.

So'z isboti bilan deganlaridek, mo'min kishi, avvalo, kalomlarning eng ulug'i – Qur'oni karimga murojaat qiladi. Kalomullohda: «Ey mo'minlar! Agar sizlarga biror fosiq kimsa xabar keltirsa, sizlar (haqiqiy ahvolni) bilmagan holingizda biror qavmga aziyat etkazib qo'yib, (keyin) qilgan ishlaringizga pushaymon bo'lmasligingiz uchun (u xabarni) aniqlab (tekshirib) ko'ringiz!», deb marhamat qilingan (Hujurot, 6).

Mufassirlar oyati karimani sharhlab, keltirilgan har qanday xabarga ishonavermaslikni, agar fosiq kishi (fosiq “fisq” so'zidan olingan bo'lib, lug'atda “qobiqni teshib chiqish” ma'nosini anglatadi. Shar'iy istilohda esa Alloh taoloning toatidan chiqib, ma'siyatlarni yashirmay, uyalmasdan, ochiq-oydin qiladigan odamga “fosiq” deyiladi) biror gap olib kelsa, uni yaxshilab tekshirib ko'rish zarurligini ta'kidlashadi.

Hadisi shariflarda: “Eshitgan narsasini gapiraverish kishining yolg'onchiligiga kifoya qiladi” (Imom Muslim rivoyati), “Musulmon shunday kishiki, uning na qo'lidan, na tilidan musulmonlar ozor ko'rmaydi” (Imom Buxoriy rivoyati), “Birovga zarar berish ham, zarar ko'rish ham yo'q” (Imom Bayhaqiy rivoyati) deyilgan.

Shunday ekan, keng ko'lamli xayriya ishlariga rahna solish maqsadida, tarqatilgan xabarlardan kimga nima naf? Nima maqsadda shunday qilindi? Oyati karimaga ko'ra, xabar tekshirilib ko'rildimi, “Vaqf” fondining biror mas'ulidan so'raldimi? Hadisi sharifga binoan eshitgan narsasini aniqlashtirmasdan turib, o'zining ijtimoiy tarmoq sahifalariga qo'yib yuborgan kishilar Fondga ziyon-zahmat etkazgan, obro'sizlantirgan bo'lib qolmadilarmi?!

Qayd etish kerakki, sinovlar ketidan sinovlar bo'lgan joriy yilda yurtimizdagi ehtiyojmand va yordamga muhtoj oilalarga yordam ko'rsatish, ularning ko'ngillariga ro'shnolik olib kirish va dardu tashvishlarini aritish yo'lida Fond tomonidan yil davomida juda ko'p xayriya ishlari amalga oshirib kelinmoqda. Mana shunday mehr-muruvvat tadbirlari shu yilning dekabr' oyida ham keng ko'lamda bajarildi.

Muxtasar aytganda, har bir mahalladan 10 nafardan jami 91550 nafar kam ta'minlangan oilalarga oziq-ovqat mahsulotlari ulashildi.

Mazkur xayriya mahsulotlari joylardagi mutasaddi tashkilotlar vakillari, mahalla faollari, jamoatchilik vakillari hamda ko'ngillilar ishtirokida tayyorlandi va ehtiyojmand oilalarga etkazildi.

Shuningdek, 56 ta “Mehribonlik”, “Muruvvat” va “Saxovat” uylaridagi mavjud ehtiyojlarni o'rgangan holda, ularga foydalanish uchun televizor, kir yuvish mashinasi, tikuv mashinasi, komp'yuter va printer, sovutgich, generator, videokamera, changyutgich, pech', dazmol kabi zarur texnik jihozlar olib berildi.

Sinovli kunlarda yanada jipslashib, bir-birini qo'llab-quvvatlash, yiqilganni suyash o'rniga, mana shunday 100 mingdan ziyod oilalar va bir necha yuz ming insonning dardiga malham bo'lgan savobli ishlarga soya solish va noxolis talqin etish chin mo'minlik sifati emas.

So'zimiz yakunida quyidagi rivoyatni keltiramiz. Tamim ibn Avs Doriy roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Nabiy alayhissalom: «Din samimiy xayrixohlikdir», dedilar. Biz: «Kim uchun?» dedik. U zot: «Alloh uchun, Uning Kitobi uchun, Rasuli uchun hamda musulmonlarning imom-rahbarlari va hammalari uchun», dedilar» (Imom Muslim rivoyati).

Hayrixohlik – pand-nasihat qilish, toyilsa turg'izish, adashsa shafqat ila yo'l ko'rsatish, boshiga ish tushganda dalda bo'lish, to'g'ri yurganida yoniga kirish, qo'llab-quvvatlash kabi ishlar bilan ro'yobga chiqadi.

 

“Vaqf” xayriya jamoat fondi Matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Masjidi Nabaviydagi 5 mehrob

14.05.2025   3993   3 min.
Masjidi Nabaviydagi 5 mehrob

Masjidi Nabaviy Madina shahrida joylashgan bo‘lib, Islom tarixidagi eng muqaddas joylardan biridir. Masjid Muhammad sollallohu alayhi vasallam tomonidan hijratning birinchi yilida, 622 yili barpo etilgan va musulmonlar uchun Makkadagi Masjidul Harom va Quddusdagi Masjidul Aqsodan keyingi uchinchi muqaddas masjid hisoblanadi. Masjidi Nabaviydagi mehroblar masjidning tarixiy va ma’naviy ahamiyatini aks ettiradi.

Mehrob – masjidda namoz vaqtida imom turadigan va qiblani ko‘rsatuvchi joy. Masjidi Nabaviydagi kengaytirishlar va qayta qurish jarayonlarida mehroblar o‘zgarib borgan. Masjidning dastlabki ko‘rinishi sodda shaklda bo‘lib, mehrob ham biror bir narsa bilan belgilanmagan. Keyinchalik, Umaviylar, Abbosiylar, Usmoniylar va Saudiylar davrida mehroblar naqshinkor san’at namunalari bilan bezatildi.

1. Payg‘ambar mehrobi. Mehrobi Nabaviy Masjidi Nabaviydagi eng muhim va asosiy mehrobdir. Mehrob Ravzada, Payg‘ambar alayhissalomning qabrlari va minbarlari orasida joylashgan. Payg‘ambar alayhissalom davrlarida U zot namoz o‘qigan joyda biror belgi bo‘lmagan, 707-710 yilda ilk bor Umaviy xalifasi Valid ibn Abdulmalik tomonidan bu joyga birinchi mehrob o‘rnatilgan.

Masjidda hozirgi shakldagi mehrob 1482 yilda Mamluk sultoni Qaytbey tomonidan qurilgan bo‘lib, keyinchalik Usmonlilar va Saudiya podshohi Fahd davrlarida ta’mirlangan. Mehrob tilla bilan qoplangan xattotlik yozuvlari va go‘zal naqshlar bilan bezatilgan.

2. Usmoniy mehrobi. Mehrobi Usmoniy hozirda ko‘p foydalaniladigan asosiy mehrob bo‘lib, Usmon ibn Affon roziyallohu anhu davrida 651 yilda masjid kengaytirilganidan qurilgan. Qibla devorining markazida joylashgan Usmon ibn Affon mehrobi o‘rnida dastlab belgi bo‘lgan.

3. Mehrobi tahajjud. Mehrob Payg‘ambar alayhissalom tahajjud namozini o‘qigan joyni bildiradi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning tungi namozlarini Masjidi Nabaviyning ustunlaridan biri yonida o‘qir edilar. Keyinchalik bu ustun yonida mehrob qurildi, ammo so‘nggi yillardagi qayta ta’mirlash ishlarida olib tashlandi va uning o‘rniga Qur’oni karim mus'haflari uchun kitob javoni o‘rnatilgan.

4. Sulaymoniy mehrobi. Mehrobi Sulaymoniy Hanafiy mehrobi deb ham nomlanadi. Sulaymoniy mehrobi Ravzadan tashqarida, Payg‘ambar alayhissalom minbarlarining o‘ng tomonida joylashgan. Bu mehrob hanafiy mazhabidagilarning namozgohi bo‘lgan. 1532 yili Sulton Sulaymon I buyrug‘i bilan bunyod etildi.

5. Fotima mehrobi. Fotima rohiyallohu anho uylari yaqinida, tahajjud mehrobining janubida, Nabiy alayhissalom hujralari atrofida joylashgani, maqbara o‘ralgani bois mehrob ko‘rinmaydi.

Po‘latxon Kattayev,
TII Hadis va islom tarixi fanlari kafedrasi katta o‘qituvchisi.