Shu kunlarda ijtimoiy tarmoqlarda “Vaqf” xayriya jamoat fondi tomonidan yurtimizda istiqomat qilayotgan yordamga muhtoj oilalarga ulashilgan xayriya mahsulotlari oldida qorbobo surati tasvirlangan fotolavhalar turli izohlar bilan tarqatilmoqda.
Qat'iy ta'kidlaymizki, “Vaqf” xayriya jamoat fondi tomonidan tashkil etilgan mehr-muruvvat tadbirlari biror-bir sana yoki ijtimoiy bayramlarga aloqasi ham, qorboboni taklif etishda Fondning o'rni ham yo'q.
Joylardagi tadbirlarning shakli va mazmuni hududlardagi tashkilotlar tomonidan uyushtirilgan bo'lib, bunday farosatsizlikka yo'l qo'ygan mahalliy mutasaddilarni mutlaqo oqlab bo'lmaydi. Hususan mana shu holatga sababchi bo'lgan Surxondaryo viloyati Qumqo'rg'on tumani hokimligi vakillari uzr so'rashlari kerak.
Shunday ekan, tarqatilgan suratlardagi qorbobolarning “Vaqf” xayriya jamoat fondiga hech qanaqa aloqasi yo'q. Bu holat uchun Fond va uning xodimlarini obro'sizlantirish, haqorat va adolatsizlikdir. Har qanday to'g'ri va ishonchli ma'lumotni istalgan vaqtda Fondning o'zidan olish mumkinligini yana bir bor ta'kidlaymiz.
“Vaqf” fondini obro'sizlantirish orqali shuhrat orttirishga urinadiganlar ham borligi har qanday mo'min kishini xavotirga soladi. Aslida, bu ham nafsdagi kasallik bo'lib, shaytoniy qutqu turtki bo'ladi. Mo'min banda bunga hushyor bo'lishi kerak.
So'z isboti bilan deganlaridek, mo'min kishi, avvalo, kalomlarning eng ulug'i – Qur'oni karimga murojaat qiladi. Kalomullohda: «Ey mo'minlar! Agar sizlarga biror fosiq kimsa xabar keltirsa, sizlar (haqiqiy ahvolni) bilmagan holingizda biror qavmga aziyat etkazib qo'yib, (keyin) qilgan ishlaringizga pushaymon bo'lmasligingiz uchun (u xabarni) aniqlab (tekshirib) ko'ringiz!», deb marhamat qilingan (Hujurot, 6).
Mufassirlar oyati karimani sharhlab, keltirilgan har qanday xabarga ishonavermaslikni, agar fosiq kishi (fosiq “fisq” so'zidan olingan bo'lib, lug'atda “qobiqni teshib chiqish” ma'nosini anglatadi. Shar'iy istilohda esa Alloh taoloning toatidan chiqib, ma'siyatlarni yashirmay, uyalmasdan, ochiq-oydin qiladigan odamga “fosiq” deyiladi) biror gap olib kelsa, uni yaxshilab tekshirib ko'rish zarurligini ta'kidlashadi.
Hadisi shariflarda: “Eshitgan narsasini gapiraverish kishining yolg'onchiligiga kifoya qiladi” (Imom Muslim rivoyati), “Musulmon shunday kishiki, uning na qo'lidan, na tilidan musulmonlar ozor ko'rmaydi” (Imom Buxoriy rivoyati), “Birovga zarar berish ham, zarar ko'rish ham yo'q” (Imom Bayhaqiy rivoyati) deyilgan.
Shunday ekan, keng ko'lamli xayriya ishlariga rahna solish maqsadida, tarqatilgan xabarlardan kimga nima naf? Nima maqsadda shunday qilindi? Oyati karimaga ko'ra, xabar tekshirilib ko'rildimi, “Vaqf” fondining biror mas'ulidan so'raldimi? Hadisi sharifga binoan eshitgan narsasini aniqlashtirmasdan turib, o'zining ijtimoiy tarmoq sahifalariga qo'yib yuborgan kishilar Fondga ziyon-zahmat etkazgan, obro'sizlantirgan bo'lib qolmadilarmi?!
Qayd etish kerakki, sinovlar ketidan sinovlar bo'lgan joriy yilda yurtimizdagi ehtiyojmand va yordamga muhtoj oilalarga yordam ko'rsatish, ularning ko'ngillariga ro'shnolik olib kirish va dardu tashvishlarini aritish yo'lida Fond tomonidan yil davomida juda ko'p xayriya ishlari amalga oshirib kelinmoqda. Mana shunday mehr-muruvvat tadbirlari shu yilning dekabr' oyida ham keng ko'lamda bajarildi.
Muxtasar aytganda, har bir mahalladan 10 nafardan jami 91550 nafar kam ta'minlangan oilalarga oziq-ovqat mahsulotlari ulashildi.
Mazkur xayriya mahsulotlari joylardagi mutasaddi tashkilotlar vakillari, mahalla faollari, jamoatchilik vakillari hamda ko'ngillilar ishtirokida tayyorlandi va ehtiyojmand oilalarga etkazildi.
Shuningdek, 56 ta “Mehribonlik”, “Muruvvat” va “Saxovat” uylaridagi mavjud ehtiyojlarni o'rgangan holda, ularga foydalanish uchun televizor, kir yuvish mashinasi, tikuv mashinasi, komp'yuter va printer, sovutgich, generator, videokamera, changyutgich, pech', dazmol kabi zarur texnik jihozlar olib berildi.
Sinovli kunlarda yanada jipslashib, bir-birini qo'llab-quvvatlash, yiqilganni suyash o'rniga, mana shunday 100 mingdan ziyod oilalar va bir necha yuz ming insonning dardiga malham bo'lgan savobli ishlarga soya solish va noxolis talqin etish chin mo'minlik sifati emas.
So'zimiz yakunida quyidagi rivoyatni keltiramiz. Tamim ibn Avs Doriy roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Nabiy alayhissalom: «Din samimiy xayrixohlikdir», dedilar. Biz: «Kim uchun?» dedik. U zot: «Alloh uchun, Uning Kitobi uchun, Rasuli uchun hamda musulmonlarning imom-rahbarlari va hammalari uchun», dedilar» (Imom Muslim rivoyati).
Hayrixohlik – pand-nasihat qilish, toyilsa turg'izish, adashsa shafqat ila yo'l ko'rsatish, boshiga ish tushganda dalda bo'lish, to'g'ri yurganida yoniga kirish, qo'llab-quvvatlash kabi ishlar bilan ro'yobga chiqadi.
“Vaqf” xayriya jamoat fondi Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Fitna – bu jamiyatda ixtilof, nizo va buzg‘unchilikka olib keladigan omillar majmuasidir. Tarix davomida fitna turli ko‘rinishlarda – siyosiy qarama-qarshilik, diniy ziddiyat yoki ijtimoiy beqarorlik sifatida namoyon bo‘lgan.
Fitna jamiyat rivojiga salbiy ta’sir ko‘rsatib, munosabatlarning buzilishiga sabab bo‘ladi. Ijtimoiy nizolar odamlar o‘rtasida ishonchni yo‘qotadi, bu esa hamkorlik va birdamlikka putur yetkazadi. Masalan, siyosiy fitnalar davlat institutiga bo‘lgan ishonchni kamaytirib, qonun ustuvorligiga xalaqit beradi. Iqtisodiy jihatdan, fitna savdo-sotiq, investitsiyalar va ishlab chiqarishning pasayishiga olib keladi. Tarixdagi ko‘plab misollar mavjud bo‘lib, fuqarolik urushlari, ommaviy tartibsizliklar fitnaning iqtisodiy va ijtimoiy zararlarini ko‘rsatadi.
Diniy yoki mafkuraviy fitnalar esa jamiyatdagi ma’naviy qadriyatlarga tahdid soladi. Bunday nizolar odamlarni guruhlarga bo‘lib, bir-biriga qarshi qo‘yadi, bu esa uzoq muddatli parokandalikka sabab bo‘ladi. Fitna ko‘pincha yoshlarning radikallashuvi, axloqiy buzilish va ma’naviy yo‘qotishlar bilan bog‘lanadi.
Baqara surasi 217-oyatida “Fitna qotillikdan ham og‘ir gunohdir”, 191-oyatda “Fitna qotillikdan ham yomondir” deyilgan.
“Tafsiri Irfon”da, zolim va qonxo‘r kimsalar hamisha insonlar, butun-butun qabilalar o‘rtasida fitna, nifoq solib, jamiyatning tinch hayotini parokanda qilishi, fitna esa odamlarni qatl qilishdan ham og‘ir jinoyat ekani aytilgan.
Fitna konstruktiv yo‘naltirilib, oldi olinmasa, buzg‘unchilik va beqarorlikka sabab bo‘ladi. Imom Buxoriy va Muslim rivoyat qilgan hadisda, “Yaqin orada fitnalar bo‘ladi. O‘sha chog‘da o‘tirib olgan odam tik turgandan yaxshiroqdir. O‘rnida jim tik turgan esa yurayotgan odamdan yaxshiroqdir. Yayov yurgan esa tez-tez yurayotgan odamdan yaxshiroqdir. Kim o‘sha fitnalarga e’tibor bersa uni fitna o‘ziga tortib ketadi. Kimki qutulishga joy topa olsa, o‘sha joyda fitnadan himoyalansin!”, deyilgan.
Bu hadisda Rasul alayhissalom fitnaga aralashib qolishdan qaytarib, undan chetda bo‘lish yo‘llarini bayon qilgan. Fitnaga qiziqmaslik, e’tibor qilmaslik, qo‘shilmaslik bilan himoyalanishni tavsiya qilganlar.
Fitnaning zararli ta’sirini kamaytirish uchun jamiyatda ma’rifat va muloqotni kuchaytirish zarur. Ta’lim va axborot vositalari orqali odamlarning tanqidiy fikrlash qobiliyatini oshirish, ularni fitna unsurlaridan himoya qiladi. Davlat va jamoat tashkilotlari esa adolatli qonunlar va ochiq muloqot orqali ishonch muhitini shakllantiradi.
Bundan tashqari, fitnaning oldini olishda ma’naviy-axloqiy tarbiya muhim o‘rin tutadi. Dini va milliy qadriyatlarga asoslangan tarbiya odamlarda birdamlik va o‘zaro hurmat tuyg‘usini mustahkamlaydi. Nihoyat, fitnaga qarshi kurashishda har bir fuqaroning mas’uliyatli va faol ishtiroki muhimdir.
Alloh taolo Hujurot surasi 6-oyatda “Ey iymon keltirganlar! Agar fosiq xabar keltirsa, aniqlab ko‘ringlar, bilmasdan bir qavmga musibat yetkazib qo‘yib, qilganingizga nadomat chekib qolmanglar” deb fitnaga sabab bo‘luvchi gap-so‘zlarga ko‘r-ko‘rona ergashib ketmasdan tekshirib ko‘rish lozimligini ta’lim bergan.
Shunday ekan, fitnani oldini olish, fitna keltirib chiqaruvchi sabablarni bartaraf etish, unga qarshi kurashish jamiyatning barcha a’zolari uchun umumiy vazifadir.
Shermuhammad Boltayev,
Xorazm viloyati Shayx Qosim bobo jome masjidi imom-xatibi.