Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Fevral, 2025   |   11 Sha`bon, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:05
Quyosh
07:24
Peshin
12:42
Asr
16:08
Shom
17:54
Xufton
19:08
Bismillah
10 Fevral, 2025, 11 Sha`bon, 1446

Sinovli 2020 yilning qahramonlariga mukofotlar topshirildi

28.12.2021   1941   8 min.
Sinovli 2020 yilning qahramonlariga mukofotlar topshirildi

Prezident Shavkat Mirziyoevning qator farmonlariga muvofiq, mustaqilligimizning 29 yilligi arafasida bir guruh yurtdoshlarimiz faxriy unvonlar, orden va medallar bilan taqdirlangan edi.

Bugun, 28 dekabr' kuni Ko'ksaroyda mukofotlarni topshirish marosimi bo'ldi. Davlatimiz rahbari mukofotlanganlarni tabriklab, ularga o'zining yuksak ehtiromini bildirdi.

– Biz keyingi yillarda yaxshi an'anani yo'lga qo'yib, yurtdoshlarimizga mukofotlarni bayram kunida topshirib kelayotgan edik. Afsuski, bu yilgi pandemiya sharoitida odamlarimizning sog'lig'ini asrash uchun ushbu xayrli tadbirni biroz keyinga surishga to'g'ri keldi. Ezgulikning kechi yo'q, deydilar. Nasib etgan ekan, mana bugun sizlar bilan Yangi yil bayrami arafasida yuzma-yuz ko'rishib, diydorlashib turibmiz, – dedi Shavkat Mirziyoev.

Hayotda xursandchilik bilan turli sinov va qiyinchiliklar yonma-yon yuradi. Bu yil koronavirus pandemiyasi butun insoniyat boshiga katta tashvishlar soldi. Halqimiz bu kasallikka qarshi kurashish bilan birga boshqa sinovlarga ham duch keldi. Buxoro va Sirdaryo viloyatlarida kutilmagan ofatlar ro'y berdi.

– El-yurtimiz bu muammolar qarshisida sarosimaga tushib qolgani yo'q. Aksincha, qiyinchiliklar bizni yanada birlashtirdi, bir-birimizga mehrimiz ortdi. Murakkab vaziyatga qaramasdan, ko'pni ko'rgan, azmu shijoatli xalqimizning fidokorona mehnati bilan bu sinovlarni mardona engib o'tyapmiz. Baraka hamjihatlikda, degan gap hayotimizda yana bir bor o'z tasdig'ini topdi. Pandemiya va global inqiroz oqibatlarini kamaytirish bo'yicha ko'rayotgan chora-tadbirlarimiz o'z samarasini beryapti, – dedi Prezident.

Aholi sog'lig'ini asrash, iqtisodiyotni rivojlantirish va bunyodkorlik ishlari jadal davom etayotgani ta'kidlandi. Yuqori texnologiyalarga asoslangan zamonaviy korxonalar, yangi transport tizimlari barpo etilmoqda. Birgina shu oyda Toshkent metallurgiya zavodi, yangi metro yo'nalishi ishga tushirildi. Joriy yilda poytaxtimizda Bolalar milliy tibbiyot markazi, G'alaba bog'i, Adiblar xiyoboni bunyod etildi. Barcha viloyat va tumanlarda zamonaviy uy-joylar, yo'l va ko'priklar, yangi-yangi bog'chalar, maktablar, madaniyat va san'at hamda sport maskanlari qad rostlamoqda.

Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikka keng yo'l ochilmoqda. Davlat dasturlari asosida shahar va qishloqlarimiz, yurtimiz qiyofasi tobora obod bo'lib bormoqda. Mirishkor dehqon va fermerlarimiz paxta, g'alla va boshqa ekinlardan mo'l hosil etishtirdilar.

– Biz bugungi natijalarga erishish uchun pandemiya sharoitida – g'oyat murakkab bir vaziyatda ish olib bordik, – dedi Shavkat Mirziyoev. – Buning uchun 2-3 karra ko'proq mehnat qilishga, izlanish, yangi imkoniyat va resurslarni qidirib topishga to'g'ri keldi. Avvalo, fidoyi shifokorlarimiz o'z jonini garovga qo'yib, xalqimiz sog'lig'ini asrash uchun beqiyos jasorat va matonat ko'rsatdilar. Bu borada Qurolli Kuchlar, Milliy gvardiya, Ichki ishlar, Favqulodda vaziyatlar vazirligi mard va jasur xodimlarining xizmatlarini alohida qadrlaymiz. Ayni vaqtda, bunyodkor quruvchilar, saxovatli tadbirkorlar, mahalla faollari, muhtaram nuroniylarimiz, navqiron yoshlarimiz, ilm-fan, madaniyat va sport sohasi vakillari el-yurtimizga haqiqiy tayanch va suyanch bo'lib maydonga chiqdilar. Har qanday sinovni birdamlik bilan engib o'tadigan xalqimiz mana shunday og'ir kunlarda qudratli kuchga aylandi. Fursatdan foydalanib, sabr-matonatli, zahmatkash, olijanob va fidoyi xalqimizga, uning buyuk qahramonligi uchun yana bir bor bosh egib, ta'zim qilaman.

– Dunyoda inson o'zini qachon baxtli deb biladi? Buyuklik nimada? Elga halol, pok mehnat qilib, natijasi mana shunday mukofot bo'lganda. Bu erda o'tirganlar bugungi kunning qahramonlari, mardona xalqimizning buyuk vakillari, – deya ta'kidladi Prezident.

Tadbirda aytib o'tilganidek, yurtdoshlarimizning fidokorona xizmatlarini munosib e'tirof etish maqsadida bu yil “O'zbekistonda xizmat ko'rsatgan geolog” faxriy unvoni, “Oliy Darajali Do'stlik”, birinchi va ikkinchi darajali “Salomatlik” hamda “Faxriy murabbiy” ordenlari, “Sog'lom turmush” medali kabi yangi davlat mukofotlari ta'sis etildi.

Bundan tashqari, “Mehr-saxovat” ko'krak nishoni joriy qilinib, ijtimoiy himoyaga muhtoj aholini qo'llab-quvvatlashga hissa qo'shgan qariyb 25 ming vatandoshimiz ushbu mukofot bilan taqdirlandi.

Ayni kunlarda joylarda yuzlab hamyurtlarimizga ana shu faxriy unvon, orden va medallar tantanali ravishda topshirildi.

Davlatimiz rahbari mukofotlangan barcha vatandoshlarimizga yig'ilganlar nomidan tabrik yo'lladi.

Shundan so'ng mukofotlar tantanali ravishda topshirildi.

Ma'lumki, O'qituvchi va murabbiylar bayrami arafasida jadidchilik harakati namoyandalari – Abdulla Avloniy, Mahmudxo'ja Behbudiy va Munavvarqori Abdurashidxonov “Buyuk xizmatlari uchun” ordeni bilan taqdirlangan edi.

Marosim avvalida ana shu mukofotlar ma'rifatparvar bobolarimizning nevaralariga topshirildi. Bunday ehtirom ulug' ajdodlarimizning o'lmas merosi bugungi kunda ham qadrli ekanidan, xalqimizga beqiyos ma'naviy kuch bag'ishlab kelayotganidan dalolat beradi. Ayni vaqtda, el-yurtimizning milliy uyg'onish va taraqqiyotga intilishi barqaror ekanini namoyon etadi.

Shuningdek, tibbiyot, iqtisodiyot, fan, ta'lim, adabiyot va boshqa sohalar namoyandalari, davlat va jamoat ishlari faollariga mukofotlar topshirildi. Samarali faoliyati, vatanparvarligi va tashabbuskorligi bilan yoshlarga ibrat bo'layotgani uchun Prezident ularga minnatdorlik bildirib, ezgu tilaklarini izhor etdi.

– Hammamiz bugun yaxshi orzular va ulug' maqsadlar bilan, yangi yil ostonasida turibmiz. Biz barchamiz ahil va hamjihat bo'lib, xalqimizga sadoqat bilan mehnat qilib, yangi O'zbekiston poydevorini yaratayotganimiz bilan faxrlanamiz. Dunyomiz tinch bo'lsin, bag'rikeng va olijanob xalqimizni, jonajon Vatanimizni Olloh taolo hamisha o'z panohida asrasin, – deya so'zini yakunladi Prezident.

Mukofotlanganlar yuksak e'tibor uchun davlatimiz rahbariga minnatdorlik bildirdi.

Marosimda davlat va jamoat tashkilotlari rahbarlari, mehnat faxriylari, ziyolilar, yoshlar ishtirok etdi.

 

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Alisher Navoiy – ilm va ma’rifat sohibi

9.02.2025   10708   5 min.
Alisher Navoiy – ilm va ma’rifat sohibi

Alloh taolo Qur’onda bunday marhamat qiladi:

"Allohdan bandalari ichidan faqat olimlarigina qo‘rqarlar" (Fotir surasi, 28-oyat). 

Bu oyat bizga ilmning ulug‘ligini va haqiqiy olimlar Allohdan qo‘rqadigan, haqiqat yo‘lida xizmat qiladigan insonlar ekanini bildiradi.

Islom tarixiga nazar tashlasak, ko‘plab allomalar, adiblar va mutafakkirlar ilm-ma’rifat bilan ummatga xizmat qilganini ko‘ramiz. Ana shunday buyuk zotlardan biri Alisher Navoiy bo‘lib,  nafaqat she’riyat, balki tilshunoslik, tasavvuf, axloqiy tarbiya va davlat boshqaruvi sohalarida ham ulkan iz qoldirgan.


Bugungi maqolamizda biz Alisher Navoiyning hayoti, ilmiy va diniy qarashlari va tolibi ilmlar uchun ibrat bo‘ladigan jihatlari haqida fikr yuritamiz.

Navoiy hayoti va ilm yo‘lidagi harakatlari


Alisher Navoiy hijriy 844-yil (milodiy 1441-yil) 9-fevral kuni Hirotda tavallud topgan. Yoshliklaridan Qur’on, hadis, tafsir, fiqh, nahv (arab tili grammatikasi) va mantiq ilmlarini o‘rgangan. Ularning ilmga bo‘lgan muhabbati shunchalik kuchli edi-ki, butun umrini ilm va ma’rifatga xizmat qilishga bag‘ishlagan.


Hazrat Navoiyning ustozlari ichida mashhur olimlar, xususan, Jomiy hazratlari ham bor edi. Jomiy tasavvuf va fiqh ilmlarida yetuk olim bo‘lib, Navoiyning ilmiy va axloqiy shakllanishiga katta ta’sir ko‘rsatgan.
 

Alisher Navoiy ilmni insonni kamolot sari yetaklovchi eng muhim vosita deb bilgan. U shunday degan:

"Jaholatdan ilmu yiroq qilg‘ay,

Bilim ila ko‘ngling charog‘ qilg‘ay". 
 

Bu fikr Qur’onda kelgan quyidagi oyatga mos keladi:
 

"Sen: Biladiganlar bilan bilmaydiganlar teng bo‘ladimi?, deb ayt. Albatta, aql egalarigina eslarlar" (Zumar surasi, 9-oyat)

Demak, ilm odamni zulmatdan nurlarga olib chiqadi va haq yo‘lni ko‘rsatadi.

Navoiyning adabiy meroslari va tasavvufiy qarashlari

2.1. "Xamsa" va axloqiy tarbiya

Alisher Navoiy buyuk fors shoiri Nizomiy Ganjaviy an’analarini davom ettirib, turkiy tilda birinchi bo‘lib "Xamsa"ni yaratdi. "Xamsa" tarkibidagi asarlar:

"Hayrat ul-abror" – axloq va taqvo haqida.
"Farhod va Shirin" – halol mehnatning ulug‘ligi.
"Layli va Majnun" – ilohiy sevgi va tasavvufiy yuksalish.
"Sab’ai sayyor" – taqdir va sinovlar.
"Saddi Iskandariy" – ilm va adolatning ustunligi.

Bu asarlar orqali Hazrat Navoiy insonning ma’naviy kamolotga yetishi, hayotning sinovlariga sabr qilish va Allohga yaqin bo‘lish zarurligini ko‘rsatgan.
 

2.2. "Muhokamat al-lug‘atayn" va tilning sharaflanishi

Alisher Navoiy o‘zining "Muhokamat al-lug‘atayn" asarida turkiy tilning forsiy tildan boy va ifodali ekanini ilmiy jihatdan isbotlagan. Ular shunday degan:

"Kimki turkiy tilda go‘zal so‘z ayta olsa, unga forsiy til kerak emas."

Bu fikr Islom dinidagi har bir millat o‘z ona tilida Allohga xizmat qilishi kerak degan g‘oyaga ham mos keladi.


Qur’onda shunday marhamat qilingan:

"Qaysiki Payg‘ambarni yuborgan bo‘lsak, bayon qilib berishi uchun, o‘z qavmi tili ila yuborganmiz" (Ibrohim surasi, 4-oyat)

Shuning uchun ham Hazrat Navoiy ona tillarini rivojlantirishga katta e’tibor qaratgan va biz bugungi yoshlar ham o‘z tilimizni hurmat qilishimiz lozim.

2.3. Tasavvuf va ilohiy muhabbat

Alisher Navoiy tasavvuf ilmini chuqur o‘rganib, o‘z asarlarida nafsni poklash, dunyoning foniyligi va Allohga muhabbat bilan bog‘lanish masalalarini ko‘p yoritgan:

"Ko‘nglingni dunyo ishi bilan qorama,

Zero Haq rozi bo‘lmas johil banda."


Demak, inson Alloh roziligi uchun yashasa, u dunyo va oxiratda baxtiyor bo‘ladi.

Navoiy va ilm-ma’rifatning jamiyatdagi o‘rni
Alisher Navoiy ilmli jamiyat taraqqiy etishini tushungan holda, quyidagi ezgu ishlarni amalga oshirgan:

Madrasalar, masjidlar va kutubxonalar qurdirgan.
Faqir va yetimlarga yordam bergan.
Adolatli davlat boshqaruvi tamoyillarini ilgari surgan.
Uning bu ishlari Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning "Olimning obiddan fazli huddi oyning boshqa yulduzlardan fazliga o‘xshaydi" degan hadislariga mos keladi.


Xulosa: Navoiydan bizga qanday ibrat bor?

Biz, Alisher Navoiyning ilm yo‘lidagi fidoyiligidan va diniy qarashlaridan ibrat olishimiz lozim. Uning bizga qoldirgan saboqlari quyidagilar:

Ilm olishga intilish va ilmni Alloh yo‘lida foydalanish.
Ona tilimizni hurmat qilish va boyitish.
Axloqiy poklik va adolatni targ‘ib qilish.
Nafs tarbiyasi va tasavvufiy yuksalishga intilish.

Navoiy aytganidek:

"Ilm ila ko‘ngling charog‘ qilg‘ay,

Bilim ahli yuksak bo‘lg‘ay."


Alloh taolo bizni ham Navoiyning ilmiy va axloqiy merosidan ibrat olib, ummatga foyda keltiruvchi ilm egalaridan bo‘lishimizni nasib etsin!

Zarifaxon Abduqahhorova, 

Toshkent islom instituti talabasi

MAQOLA