Avval xabar berganimizdek 17 dekabr' kuni onlayn shaklda «Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi: istiqboldagi rejalar» mavzusidagi xalqaro matbuot anjumani tashkil etildi. Mazkur tadbirda Turkiya jamoatchiligi vakillari ham faol ishtirok etdi, deb xabar bermoqda «Dunyo» AA muxbiri.
Halqaro onlayn matbuot anjumanida Turkiyadan Diyonat ishlari boshqarmasi raisi, professor Ali Erbash, Ibn Haldun universiteti rektori, professor Rejep Shenturk, Anqara universiteti o'qituvchisi – moturidiyshunoslik bo'yicha etuk olim So'nmez Kutlu kabi turkiyalik professor-o'qituvchilar ishtirok etib, o'z fikrlarini bildirdi.
Ali Erbash, Turkiya Diyonat ishlari boshqarmasi raisi:
— Movarounnahr – islom tamaddunining zabardast markazlaridan biri. Darhaqiqat, Beruniy, Ibn Sino, Ali Qushchi, Mirzo Ulug'bek kabi dunyoga ziyo sochgan mutafakkirlar ushbu zaminda etishib chiqqan. Imom Buxoriy, Imom Moturidiy, Imom Termiziy, Abulmu'in Nasafiy, Bahouddin Naqshbandiy kabi olimlar ushbu diyorning bashariyatga armug'onidir. Islom dinida mujassam tinchlik, hikmat va omonlik mohiyatini aynan ushbu allomalar butun dunyoga taratgan. Bizlar ayni e'tiqod va til, mushtarak tarix va madaniyat mansublari, Movarounnahrdan etti qit'aga ilm, hikmat va muhabbat olib borgan tamaddunning vakillarimiz.
Rejep Shenturk, Ibn Haldun universiteti rektori:
— O'zbekistondan etishib chiqqan necha-necha buyuk olimlar bor. Ularga oid asarlarning ko'pi bizning kutubxonalarimizda qo'lyozma va bosma holatda saqlanmoqda. Ushbu asarlar har doim mutolaa qilinadi va o'qitiladi. O'zbekiston xalqining, davlatining, olimlarining va yoshlarining Imom Moturidiy kabi buyuk bir o'zbek allomasini va uning tafakkur merosini asrab-avaylashini chuqur ehtirom va cheksiz tashakkur ila olqishlayman. Buning natijasida O'zbekiston tarixda bo'lgani kabi yana qaytadan butun dunyo ziyolilari, olimlari va talabalari uchun jozibador ilm markaziga aylanmoqda.
So'nmez Kutlu, Anqara universiteti o'qituvchisi, moturidiyshunoslik bo'yicha etuk olim:
— Turkiyada moturidiyshunoslik bo'yicha qator ilmiy tadqiqotlar amalga oshirilgan. Jumladan, shu kunga qadar Imom Moturidiy va uning ta'limoti mavzusida 6 ta simpozium o'tkazilib, 2 ta jurnalning maxsus soni chop etilgan. Shuningdek, mavzuga taalluqli 100 dan ortiq kitob, 10 ga yaqin to'plam nashrga tayyorlangan. Bundan tashqari Moturidiy ilmiy merosiga bag'ishlangan 58 magistrlik dissertatsiyasi, 29 ta doktorlik ilmiy ishi himoya qilingan. Biz ushbu ilmiy tadqiqotlarning nusxalarini Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markaziga taqdim etishga tayyormiz.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Shu o‘rinda bir ibratli rivoyatni keltirish maqsadga muvofiqdir.
Abdulloh ibn Muborak rahmatullohi alayh yetuk faqih, muhaddis va Allohning do‘sti edi. Alloh taolo unga oliy martaba ato qilgan edi. Vafot etgandan keyin bir kishi tushida u zotdan: “Alloh sizga qanday muomala qildi?” deb so‘radi. Abdulloh ibn Muborak rahmatullohi alayh: “Alloh taolo meni mag‘firat qildi, fazliga olib, ulkan marhamat ko‘rsatdi. Lekin menga uyimning ro‘parasidagi temirchiga berilgan maqom nasib bo‘lmadi”, dedi.
Kishi uyqudan uyg‘ondi, dilida temirchining kimligi va qanday qilib Abdulloh ibn Muborakka nasib qilmagan narsa unga berilganini o‘ylab, uning mahallasiga bordi.
Surishtirib, Abdulloh ibn Muborakning temirchi qo‘shnisi borligini, u ham o‘sha kunda vafot etganini aniqladi. Borib, temirchining xotinidan: “Eringiz nima qilar edi?” deb so‘radi va tushida ko‘rganlarini aytib berdi.
Ayol: «Erim temirchi edi, kun bo‘yi ishlar, kechasi esa uxlardi. Kechasi Abdulloh ibn Muborakning tahajjud o‘qishiga havasi kelib, hasrat qilib: “Biz ham kengchilikda bo‘lganimizda tuni bilan tahajjud o‘qir edim”, der edi. Yana u ishlayotganida qulog‘iga azon tovushi kirsa, mabodo bolg‘asini tepaga ko‘targan bo‘lsa, shuni urib qo‘yayin, demasdi. O‘sha zahoti bolg‘asini pastga tushirib: “Azonni eshitganimdan keyin menga bolg‘ani ushlab turish yarashmaydi”, deb masjidga ketar edi», dedi.
Temirchi halol rizq talabida edi. Azon eshitilib, birinchi darajadagi farz bilan ikkinchi darajadagi farz ro‘baro‘ keldi. Birinchi darajadagisini ustun qo‘ydi va Alloh buyuk muhaddislarga bermagan maqomga erishdi.
“Halol kasb-hunar – qut-baraka keltirar” kitobidan