Yaqinda bir yigitning: “Ayrim imomlar qimmat avtoulov minib, eng yaxshi kiyimlarni kiyib, maza qilib yuradi. Tag'in kamtar va xokisor bo'lish, isrof qilmaslik to'g'risida nasihat qilishadi. Axir, o'zi markabini sotib, yo'qsillarga tarqatsa, bo'lmaydimi?..” deganini eshitib qoldim.
Afsuski, odamlar orasida shunday fikrlaydiganlar oz emas. Ba'zi kishilar ko'z o'ngida imom, umuman, musulmon kishi deganda, qandaydir qoloq bir inson qiyofasi jonlanadi. Go'yo, mo'min-musulmonlarning hayot tarzi, tutumi masjidda o'tirishu ma'rakaga borishdan iboratdek...
Bunday qarash qayoqdan paydo bo'ldi?! Imom, musulmon deganda faqat nochor, jonsarak, ovozi zo'rg'a chiqadigan kishini tasavvur qiluvchilar ko'ziga “zamonaviy” ko'ringan mo'min-musulmon dinga amal qilmayotgandek ko'rinadi, shekilli. .
Holbuki, kimning boy yoki faqir bo'lishi Allohning izni bilan, qanday hayotni tanlashi o'zining ishi. Nasihat qilish, yaxshilikka buyurib, yomonlikdan qaytarish – nafaqat imom, balki har bir mo'minning vazifasi.
Alloh taolo halol kasb bilan topilgan boylikni hech kimga harom qilmagan. Boshqalarga yarashgan boylik nega endi mo'min-musulmonga yarashmas ekan?! Nikoh o'qiyotgan imom kuyovga: “Ayolingizning ta'minoti, kiyim-kechagi, zeb-ziynati, uy jihoziyu ro'zg'or buyumlari zimmangizda”, deb shariat ko'rsatmasini eslatsa-yu, o'zi nochor yashasa?! Minbarda: “Farzandlaringizni o'qiting, ta'lim yo'lida molingizni ayamang, deb o'zi birovning qo'liga qarab tursa? Imomlikni uddalab, bo'sh vaqtida tijorat bilan shug'ullansa – buning nimasi yomon?!
“Imom” so'zi istilohda “oldinda turuvchi” degan ma'noni anglatadi. U odamlarga peshqadamdir. U namozda oldinda turganidek, boshqa ishlarda ham peshvo bo'lishi kerak. Payg'ambarimiz sollallohu alayhi va sallam ham imom – har bir ishda oldinda turuvchi edilar. U zotdan keyin Abu Bakr, Umar, Usmon, Ali roziyallohu anhum xalifa, shuningdek, imom edilar. Ular faqirlikka targ'ib qilishmagan. Tuya o'sha davrning eng yaxshi ulovi hisoblanib, u zotlarning bir qanchadan yaxshi tuyalari bor edi. Hech biri tuya qimmatli ulov, eshak minamiz, deyishmagan. Jannat bashorati berilgan ulug' sahobalar orasida Abdurahmon ibn Avf roziyallohu anhu eng boyi edi.
Sahobalar halol tijoratda o'zaro musobaqalashar edilar. Nabiy alayhissalom hech kimga nega boy bo'lib ketyapsan, demaganlar. Agar boylik ayb bo'lganida, Alloh taolo Sulaymon alayhissalomga boylik bermagan bo'lardi.
Islomda boy bo'lish emas, balki mol-dunyoga hirs qo'yish qoralangan. Haq taolo bunday marhamat qiladi: «U sizlar uchun er yuzidagi barcha narsani yaratgan zot» (Baqara surasi, 29-oyat). Boshqa bir oyatda: «Ayting: “Bandalari uchun chiqargan Allohning ziynatini va pok rizqlarni kim haromga chiqardi?”» «Ayting: “U (ziynat va pok rizqlar) bu dunyoda imon keltirganlar (va boshqalar) uchun, qiyomat kunida esa xolis (mo'minlarning o'zlari uchun bo'lur)”», deyiladi (A'rof surasi, 32-oyat). Mo'min boy bo'lsa, zakotini joyiga bersa, qanday yaxshidir! .
Shayx Muhammad G'azzoliy (1917–1996) bunday degan: “Qorun ega bo'lgan mulkdan ko'prog'iga ega bo'ling! Sulaymonning saltanatidan kattaroq saltanatni qo'lga kiriting! Haqiqat qo'llovga muhtoj zamonda, uni qo'llash uchun bularning barini ilkingizda tuting! O'lim onlari kelgan paytda esa ularni Alloh yo'lida qoldiring! Kambag'al, soyilday yashash jannat yo'li deb ishonish telbalik va aldanishdir”.
Abdulloh ALIQULOV
Imom-xatiblar faoliyatini yanada samarali tashkil etish bo‘yicha ko‘chma seminar bugun respublikamizning Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida tashkil etildi. Qorao‘zak tumanidagi markaziy "Idris eshon" jome masjidida Qoraqalpog‘iston musulmonlari qoziyoti qozisi Bahramaddin Razov boshchiligida soha xodimlari, mahalla raislari va ziyoratchilar ishtirokida yig‘ilish o‘tkazilib, sayyor tadbirda amalga oshiriladigan ishlar ko‘lami tushuntirildi.
Ishchi guruh a’zolari Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarining 5 ta masjidi va 19 ta mahallasiga biriktirildi. Ular o‘zlariga biriktirilgan mahalla hududidan 101 ta muammoli xonadonga kirib, o‘sha yerda yashayotganlarning holidan xabar oldi, yashash sharoitlari bilan yaqindan tanishdi va suhbatlashdi. Ularning muammolari o‘rganilib, fikr-mulohazalari tinglandi. Imom-xatiblar 10 ta toifaga mansub 101 ta oilaga ma’naviy-ma’rifiy, targ‘ibot-tashviqot va amaliy yordam tadbirlarini olib bordi.
Shuningdek, masjidlar atrofida obodonlashtirish va tozalash ishlarini olib borish, ish yuritish, jamoani boshqarish jihatlari ham o‘rganildi.
Ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan masjidlarda peshin namozini o‘qib, yig‘ilgan qavmga, "Tinchlik baxti. Shukronalik. Ilm olish fazilati. Yot g‘oyalar ta’siridan saqlanish. Missionerlik harakatlarining salbiy oqibatlari" kabi dolzarb mavzularda ma’ruzalar qildi.
Tadbir yakunida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlari imom-xatiblarining ma’naviy-ma’rifiy, masjid boshqaruvidagi ishlariga ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.
Tashrif davomida qoziyot qozisi boshchiligidagi ishchi guruh a’zolari Qorao‘zak tumanidagi "Idris eshon" masjidining yangidan qurilayotgan binosining qurilish ishlari bilan tanishdi.
B.ABBAZOV,
Qoraqalpog‘iston musulmonlari qoziyoti xodimi