Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Iyul, 2025   |   22 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:25
Quyosh
05:05
Peshin
12:34
Asr
17:39
Shom
19:58
Xufton
21:30
Bismillah
17 Iyul, 2025, 22 Muharram, 1447

Mo'minalarga ibrat mo'minalar: “Ey Oisha, Jabroil senga salom keltirdi”

23.11.2020   2329   3 min.
Mo'minalarga ibrat mo'minalar: “Ey Oisha, Jabroil senga salom keltirdi”

Islom dunyosigi muhtarama ayollarning eng avvalgi qatorida shubhasiz Oisha roziyallohu anho onamizning nomi zikr etiladi. Chunki ul muhtarama onamiz, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uchun eng sevimli rafiqa bo'lgan. Shu sabab Nabiy alayhissalom Oisha roziyallohu anho onamizni erkalab, “Ya A'ish” deb chaqirar ekanlar.

Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam uchun sevimli bo'lganlar u zot sollallohu alayhi vasallamning ummatlari uchun ham sevimlidir. Qolaversa, Oisha roziyallohu anho onamiz bilan bog'liq oyati karimalar nozil bo'lganki, bu ulug' hodisa ham ul zotning Alloh huzuridagi martabasidan nishonadir. Oisha roziyallohu anho onamizning o'zidan shunday hadis rivoyat qilinadi: “Rasululloh alayhissalom menga: “Ey Oisha, Jabroil senga salom keltirdi” dedilar” (Buxoriy rivoyati). Jabroil alayhissalomdek ulug' farishtaning salomiga munosib bo'lish saodati har kimga ham nasib etavermaydi.

Imom Termiziyning “Shamoyil”ida Nabiy alayhissalom uni “Ey muvaffaqa” (qammatbaho tosh nomi) deb chaqirganlari keltirilgan. Ko'p hollarda “Ey Siddiqning qizi, Ey Abu Bakrning qizi” deya murojat qilganlar. Oisha roziyallohu anho Nabiy alayhissalomdan o'ziga kuniya berishni so'raganda “Seni o'g'ling nomi bilan “Ummu Abdulloh” deb chaqiramiz”, deganlar. Chunki onamiz opasining o'g'li Abdulloh ibn Zubayrni tarbiyasiga olgan edi.

Nasoiyning “Sunan”ida Nabiy alayhissalomning bu suyukli ayolini “Ey Humayro” deb chaqirganlarini tasdiqlaydigan ikki hadis ham mavjud.

          Jabroil alayhissalom Nabiy alayhissalomga aytdi: “Bu sening dunyo va oxiratdagi juftingdir”.

Muhammad Mustafo sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Ey Oisha, Jabroil senga salom keltirdi”.

Abu Muso Ash'ariy aytadi: “Biz Rasulullohning sahobalari, biron bir hadis ustida ikkilanib qolsak, darrov Oishadan so'rardik va uning bu masaladan habardor ekaniga guvoh bo'lardik”.

Mashhur tobe'in Masruq ibn Ajda' Hamadoniy aytadi: “U (ya'ni Oisha onamiz) Siddiqning qizi siddiqa, Alloh rasulining suyuklisi, Rasul alayhissalom habibasining pok ekani osmondan habar qilingan zotdir”.

Imom Zahabiy aytadi: “Abdullohning onasi, Rasululloh halifasining qizi sahobalarning eng ulug' faqihidir”.

Bugun muslima ayol-qizlarimiz o'zlariga Oisha roziyallohu anho onamiz kabi ulug' sohobiyalarni ibrat va o'rnak qilib olsalar hamda ularga ergashsalar haqiqiy baxtni topadilar, ikki dunyo saodatiga erishadilar insha Alloh!

Manbalar asosida Saidabror Umarov tayyorladi

        

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

“Odamlarni afv etadiganlar...”

16.07.2025   2138   4 min.
“Odamlarni afv etadiganlar...”

Abdurrazzoq San’oniy aytadi: Ali ibn Husayn roziyallohu anhum namoz uchun tahorat qilayotgan edi. Shu payt suv quyib turgan joriya qo‘lidan obdasta tushib ketib, uning yuziga ozgina shikast yetkazdi. Ali ibn Husayn boshini ko‘tarib, joriyaga qaradi. Joriya vaziyatni yumshatish maqsadida Qur’oni karim oyatlaridan o‘qidi: “... G‘azablarini yutadigan... (Oli Imron surasi, 134-oyat). Ali ibn Husayn roziyallohu anhum jimgina javob berdi: “G‘azabimni bosdim”.

Joriya oyatning davomini o‘qidi: ...odamlar-ni (xato va kamchiliklarini) afv etadiganlardir....

U kishi dedi: “Men seni afv etdim”.

Joriya oyatning oxirini o‘qidi: Alloh ezgulik qiluvchilarni sevar”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum dedi: “Bor, sen Allox yo‘lida ozodsan”.

Abdulloh ibn Ato aytadi: “Ali ibn Husaynning bir g‘ulomi (quli) xatoga yo‘l qo‘ydi va jazoga loyiq bo‘ldi. Ali ibn Husayn qamchini oldi. So‘ng u zot bunday oyatni o‘qidi: (Ey Muhammad!) Imon keltirgan kishilarga ayting, ular Alloh kunlari (qiyomat)dan umid qilmaydigan kimsalarni kechirib yuboraversinlar! Shunda (u sabrli) kishilarni qilgan ishlari (kechirishlari) sababli mukofotlagay! (Josiya surasi, 14-oyat).

Qul esa dedi: “Men bunday emasman, men Allohning rahmatidan umidvorman va uning azobidan qo‘rqaman”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum qamchini tashlab yubordi va dedi: “Sen Alloh yo‘lida ozodsan”.

Muso ibn Dovud aytadi: Ali ibn Husayn xizmatkorini ikki marta chakirdi, u javob bermadi. Uchinchi marta chaqirgach javob qildi. Ali ibn Husayn unga dedi: “Ey o‘g‘lim, ovozimni eshitmadingmi?”.

Xizmatkor: “Eshitdim”, dedi.

Ali ibn Husayn so‘radi: “Nega javob bermading?”.

Xizmatkor: “Sizning shafqatingizga ishondim”, dedi.

Abdulg‘ofir ibn Qosim aytadi: Ali ibn Husayn masjiddan chiqib ketayotgan edi. Bir odam kelib uni haqorat qildi. Shunda Alining xizmatkor va qullari unga tashlanishdi.

Ali ibn Husayn ularni to‘xtatdi va bunday dedi: “Bas qilinglar, uning holatiga qaranglar”.

So‘ngra o‘sha odamga dedi: “Bizda siz bilmagan yana ko‘p narsalar bor. Agar sizga yordam kerak bo‘lsa, ayting, yordam beraylik”. O‘sha odam xatosini anglab, uyaldi va ortiga qaytdi.

Ali ibn Husayn uni yoniga chaqirib, o‘zi kiyib turgan chakmonini yelkasiga tashladi va ming dirham pul berdirdi.

Abu Ya’qub Muzaniy deydi: Hasan ibn Hasan bilan Ali ibn Husayn o‘rtasida bir oz noxushlik bo‘lib qoldi. Hasan bir kuni masjidda Ali ibn Husaynning yoniga keldi, uni turli so‘zlar bilan haqorat qildi. Ali ibn Husayn esa unga bir og‘iz ham javob qaytarmadi.

So‘ngra Hasan chiqib ketdi. Kechasi u alining uyiga bordi va eshigini qoqdi. Ali ibn Husayn eshikni ochib chiqdi. Hasan unga:

- Ey aka, agar siz haqiqatan ham men aytganlarimdek bo‘lsangiz, Alloh meni mag‘firat qilsin. Agar men yolg‘onchi bo‘lsam, Allox sizni mag‘firat qilsin, dedi va ketdi.

Ali ibn Husayn ortidan borib, yetib oldi va uni og‘ushiga oldi. Ikkovi yig‘lab yuborishdi. Shunda Hasan:

- Qasamki, endi siz xafa bo‘ladigan biron ish qilmayman, - dedi.

Ali esa unga: - Sen ham menga aytgan so‘zla ring uchun halollikdasan,- dedi.

Ibn Abi Dunyo rivoyat qiladi: Ali ibn Husaynning xizmatkori shoshgan holda oshxonadan temir pechni olib kelayotgan edi. Kutilmaganda temir pech tushib ketdi ketdi va narigi tomondan pastga tushib kelayotgan Ali ibn Husayn o‘g‘lining boshiga tegib, jarohat yetkazdi. Oqibatda u halok bo‘ldi. Mehmonlar bilan suhbatlashib o‘tirgan Ali ibn Husayn o‘rnidan sakrab turib, xizmatkorga dedi: “Sen ozodsan. Bu ishni qasddan qilmaganingni bilaman”. So‘ngra Ali ibn Husayn mayyitni dafn etish tadorigini ko‘rdi.

Shayx Mahmud MISRIYning “Solih va solihalar hayotlaridan qissalar”
nomli asaridan Ilyosxon AHMЕDOV tarjimasi.