Sayt test holatida ishlamoqda!
13 May, 2025   |   15 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:32
Quyosh
05:06
Peshin
12:24
Asr
17:23
Shom
19:36
Xufton
21:04
Bismillah
13 May, 2025, 15 Zulqa`da, 1446

2. BAQARA SURASI, 215 OYaT

21.11.2020   9742   4 min.
2. BAQARA SURASI, 215 OYaT

يَسۡ‍َٔلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَۖ قُلۡ مَآ أَنفَقۡتُم مِّنۡ خَيۡرٖ فَلِلۡوَٰلِدَيۡنِ وَٱلۡأَقۡرَبِينَ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينِ وَٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِۗ وَمَا تَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٞ٢١٥

215. (Ey Muhammad), sizdan nima ehson qilishni so'rashsa, "Nima ehson qilsangiz ham ota-onaga, qarindoshlar, etimlar, miskinlar va musofirlarga qiling, qanday yaxshilik qilsangiz ham Alloh uni albatta biladi", deng.

 Ya'ni, ey Payg'ambarim, sizdan nimalarni ehson qilish haqida so'rashsa, ehsonni ota-onaga, qarindoshlar va etimlarga, miskinlar va musofirlarga qilish kerakligini ayting. "Ehson" deganda odatda birovga biror ne'matni berish va fazlu karam ko'rsatish tushuniladi. Lekin "ehson" so'zi lug'atda "yaxshilik qilish, ezgulik ko'rsatish" ma'nolarini ham anglatadi. Qur'onda ehsonning fazilati haqida zikr etish barobarida ehson qiluvchilarga beriladigan savob-mukofotlar, ularga etadigan manfaatlar ham bayon etiladi. Haqiqatan, biror kishiga bir narsani ehson qilsangiz yoki unga biror yaxshilik ko'rsatsangiz, bundan dilingiz ravshan tortadi, ruhiy xotirjamlik yuzaga keladi, o'zgalarga manfaat etkazganingizdan xursand bo'lasiz. Ehson qilingan kishi ham o'ziga ko'rsatilgan yaxshilikdan sevinadi, dilida sizga muhabbat paydo bo'ladi, agar sizga keki bo'lsa, unutadi. Shu tariqa jamiyatda kishilar o'rtasida totuvlik, hurmat-ehtirom paydo bo'ladi, dushmanchiliklar barham topadi, osoyishtalik va farog'at barqaror bo'ladi. Eng asosiysi, kimga yaxshilik qilsangiz, Alloh taolo hammasini bilib turadi, ehsonni o'zingizga o'n barobar qilib qaytaradi. Chunki Parvardigorning bunday va'dasi bor: "Kim bir yaxshilik qilsa, unga o'sha yaxshiligi o'n barobar qilib qaytariladi" (An'om, 160). Qur'oni karimda yaxshilik-ehson qiluvchilarning sifatlari batafsil bayon etilgan. Ular kechalari turib namoz o'quvchilar, tun oxirida Parvardigorlaridan mag'firat so'rovchilar, mol-mulklaridan muhtoj va faqirlarga nasiba ajratuvchi kishilardir. Ehsonning turlari ko'p: Payg'ambarimiz Muhammad alayhissalomga ergashish ham – ehson, birovni kechirish ham – ehson, boshga kelgan musibat va ozorlarga sabr qilish ham – ehson, hatto birovga yaxshi muomala qilish ham – ehson. Alloh azza va jalla bunday buyuradi: "Allohga ibodat qilinglar, Unga hech narsani sherik qilmanglar. Ota-onaga, qarindoshlarga, etimlarga, kambag'allarga, qarindosh qo'shnilarga, oddiy qo'shnilarga, oila a'zolaringizga ehson (yaxshilik) qilinglar" (Niso, 36).

Musulmon kishi kimga yaxshilik qilishni, qanday yaxshilik qilishni juda yaxshi biladi. Chunki Allohning Kitobida, Payg'ambar alayhissalom hadislarida bu haqda juda ko'p amr-farmonlar, ko'rsatmalar kelgan. Shularga ko'ra, ehson qilish eng oldin sizni tug'ib katta qilgan, edirib-ichirgan, kiyintirgan, chiroyli ta'lim, xulqu odob o'rgatgan, kamolga etkazib uyli-joyli qilgan ota-onadan boshlanadi. Imom Nasafiy va Hozin tafsirlarida zikr qilinishicha, farzand uchun ota-onaning maqomi shunchalar ulug'ki, u ota-onani nomi bilan chaqirmay, balki "otajon, onajon" kabi shirin so'zlar murojaat qilishi, ularni ranjitadigan gaplarni gapirmasligi, ular oldida o'zini qul yoki cho'rilardek tutishi lozim. Shundan keyin qarindosh-urug'lar, o'zgalar mehr-muruvvatiga muhtoj bo'lib qolgan etimlar, kambag'al-faqirlar, safarda aziyat chekayotgan musofirlarga ehson qilinadi. Ehson-sadaqa qilinishi lozim bo'lgan toifalar haqida Payg'ambarimiz alayhissalomdan bir necha hadisi shariflar vorid bo'lgan: "Miskinga qilingan sadaqaga bitta savob, qarindoshga qilingan sadaqaga ikkita savob: biri sadaqa, ikkinchisi silai rahm uchundir"; "Rasuli akram alayhissalom: "Yetimni qaramog'iga olgan kishi bilan men jannatda mana bunday yonma-yon turamiz" dedilar hamda ko'rsatkich va o'rta barmoqlarini juftlab ko'rsatdilar"; "Beva va miskinga ehson qilish uchun harakat qilgan kishi Alloh yo'lida jang qilgan, tuni bilan namoz o'qigan va kun bo'yi ro'za tutib yurgan kishi kabidir" (Buxoriy va Muslim rivoyati). Bulardan esa, har bir musulmon atrofidagi kishilarga mehribon, himmatli, saxovatpesha, sadoqatli bo'lishi lozim, degan fikr kelib chiqadi.

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar

Navbatdagi sayyor seminar Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida bo‘lib o‘tdi

08.05.2025   9756   1 min.
Navbatdagi sayyor seminar Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida bo‘lib o‘tdi

 

Imom-xatiblar faoliyatini yanada samarali tashkil etish bo‘yicha ko‘chma seminar bugun respublikamizning Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida tashkil etildi. Qorao‘zak tumanidagi markaziy "Idris eshon" jome masjidida Qoraqalpog‘iston musulmonlari qoziyoti qozisi Bahramaddin Razov boshchiligida soha xodimlari, mahalla raislari va ziyoratchilar ishtirokida yig‘ilish o‘tkazilib, sayyor tadbirda amalga oshiriladigan ishlar ko‘lami tushuntirildi.

Ishchi guruh a’zolari Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarining 5 ta masjidi va 19 ta mahallasiga biriktirildi. Ular o‘zlariga biriktirilgan mahalla hududidan 101 ta muammoli xonadonga kirib, o‘sha yerda yashayotganlarning holidan xabar oldi, yashash sharoitlari bilan yaqindan tanishdi va suhbatlashdi. Ularning muammolari o‘rganilib, fikr-mulohazalari tinglandi. Imom-xatiblar 10 ta toifaga mansub 101 ta oilaga ma’naviy-ma’rifiy, targ‘ibot-tashviqot va amaliy yordam tadbirlarini olib bordi. 

Shuningdek, masjidlar atrofida obodonlashtirish va tozalash ishlarini olib borish, ish yuritish, jamoani boshqarish jihatlari ham o‘rganildi. 

Ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan masjidlarda peshin namozini o‘qib, yig‘ilgan qavmga, "Tinchlik baxti. Shukronalik. Ilm olish fazilati. Yot g‘oyalar ta’siridan saqlanish. Missionerlik harakatlarining salbiy oqibatlari" kabi dolzarb mavzularda ma’ruzalar qildi.

Tadbir yakunida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlari imom-xatiblarining ma’naviy-ma’rifiy, masjid boshqaruvidagi ishlariga ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.

Tashrif davomida qoziyot qozisi boshchiligidagi ishchi guruh a’zolari Qorao‘zak tumanidagi "Idris eshon" masjidining yangidan qurilayotgan binosining qurilish ishlari bilan tanishdi.

B.ABBAZOV,
Qoraqalpog‘iston musulmonlari qoziyoti xodimi

Navbatdagi sayyor seminar Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida bo‘lib o‘tdi Navbatdagi sayyor seminar Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida bo‘lib o‘tdi Navbatdagi sayyor seminar Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida bo‘lib o‘tdi Navbatdagi sayyor seminar Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida bo‘lib o‘tdi Navbatdagi sayyor seminar Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida bo‘lib o‘tdi Navbatdagi sayyor seminar Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida bo‘lib o‘tdi Navbatdagi sayyor seminar Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida bo‘lib o‘tdi Navbatdagi sayyor seminar Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida bo‘lib o‘tdi Navbatdagi sayyor seminar Qorao‘zak va Taxtako‘pir tumanlarida bo‘lib o‘tdi
O'zbekiston yangiliklari