Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Yanvar, 2025   |   15 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:47
Peshin
12:37
Asr
15:37
Shom
17:22
Xufton
18:40
Bismillah
15 Yanvar, 2025, 15 Rajab, 1446

2. BAQARA SURASI, 215 OYaT

21.11.2020   3725   4 min.
2. BAQARA SURASI, 215 OYaT

يَسۡ‍َٔلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَۖ قُلۡ مَآ أَنفَقۡتُم مِّنۡ خَيۡرٖ فَلِلۡوَٰلِدَيۡنِ وَٱلۡأَقۡرَبِينَ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينِ وَٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِۗ وَمَا تَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٞ٢١٥

215. (Ey Muhammad), sizdan nima ehson qilishni so'rashsa, "Nima ehson qilsangiz ham ota-onaga, qarindoshlar, etimlar, miskinlar va musofirlarga qiling, qanday yaxshilik qilsangiz ham Alloh uni albatta biladi", deng.

 Ya'ni, ey Payg'ambarim, sizdan nimalarni ehson qilish haqida so'rashsa, ehsonni ota-onaga, qarindoshlar va etimlarga, miskinlar va musofirlarga qilish kerakligini ayting. "Ehson" deganda odatda birovga biror ne'matni berish va fazlu karam ko'rsatish tushuniladi. Lekin "ehson" so'zi lug'atda "yaxshilik qilish, ezgulik ko'rsatish" ma'nolarini ham anglatadi. Qur'onda ehsonning fazilati haqida zikr etish barobarida ehson qiluvchilarga beriladigan savob-mukofotlar, ularga etadigan manfaatlar ham bayon etiladi. Haqiqatan, biror kishiga bir narsani ehson qilsangiz yoki unga biror yaxshilik ko'rsatsangiz, bundan dilingiz ravshan tortadi, ruhiy xotirjamlik yuzaga keladi, o'zgalarga manfaat etkazganingizdan xursand bo'lasiz. Ehson qilingan kishi ham o'ziga ko'rsatilgan yaxshilikdan sevinadi, dilida sizga muhabbat paydo bo'ladi, agar sizga keki bo'lsa, unutadi. Shu tariqa jamiyatda kishilar o'rtasida totuvlik, hurmat-ehtirom paydo bo'ladi, dushmanchiliklar barham topadi, osoyishtalik va farog'at barqaror bo'ladi. Eng asosiysi, kimga yaxshilik qilsangiz, Alloh taolo hammasini bilib turadi, ehsonni o'zingizga o'n barobar qilib qaytaradi. Chunki Parvardigorning bunday va'dasi bor: "Kim bir yaxshilik qilsa, unga o'sha yaxshiligi o'n barobar qilib qaytariladi" (An'om, 160). Qur'oni karimda yaxshilik-ehson qiluvchilarning sifatlari batafsil bayon etilgan. Ular kechalari turib namoz o'quvchilar, tun oxirida Parvardigorlaridan mag'firat so'rovchilar, mol-mulklaridan muhtoj va faqirlarga nasiba ajratuvchi kishilardir. Ehsonning turlari ko'p: Payg'ambarimiz Muhammad alayhissalomga ergashish ham – ehson, birovni kechirish ham – ehson, boshga kelgan musibat va ozorlarga sabr qilish ham – ehson, hatto birovga yaxshi muomala qilish ham – ehson. Alloh azza va jalla bunday buyuradi: "Allohga ibodat qilinglar, Unga hech narsani sherik qilmanglar. Ota-onaga, qarindoshlarga, etimlarga, kambag'allarga, qarindosh qo'shnilarga, oddiy qo'shnilarga, oila a'zolaringizga ehson (yaxshilik) qilinglar" (Niso, 36).

Musulmon kishi kimga yaxshilik qilishni, qanday yaxshilik qilishni juda yaxshi biladi. Chunki Allohning Kitobida, Payg'ambar alayhissalom hadislarida bu haqda juda ko'p amr-farmonlar, ko'rsatmalar kelgan. Shularga ko'ra, ehson qilish eng oldin sizni tug'ib katta qilgan, edirib-ichirgan, kiyintirgan, chiroyli ta'lim, xulqu odob o'rgatgan, kamolga etkazib uyli-joyli qilgan ota-onadan boshlanadi. Imom Nasafiy va Hozin tafsirlarida zikr qilinishicha, farzand uchun ota-onaning maqomi shunchalar ulug'ki, u ota-onani nomi bilan chaqirmay, balki "otajon, onajon" kabi shirin so'zlar murojaat qilishi, ularni ranjitadigan gaplarni gapirmasligi, ular oldida o'zini qul yoki cho'rilardek tutishi lozim. Shundan keyin qarindosh-urug'lar, o'zgalar mehr-muruvvatiga muhtoj bo'lib qolgan etimlar, kambag'al-faqirlar, safarda aziyat chekayotgan musofirlarga ehson qilinadi. Ehson-sadaqa qilinishi lozim bo'lgan toifalar haqida Payg'ambarimiz alayhissalomdan bir necha hadisi shariflar vorid bo'lgan: "Miskinga qilingan sadaqaga bitta savob, qarindoshga qilingan sadaqaga ikkita savob: biri sadaqa, ikkinchisi silai rahm uchundir"; "Rasuli akram alayhissalom: "Yetimni qaramog'iga olgan kishi bilan men jannatda mana bunday yonma-yon turamiz" dedilar hamda ko'rsatkich va o'rta barmoqlarini juftlab ko'rsatdilar"; "Beva va miskinga ehson qilish uchun harakat qilgan kishi Alloh yo'lida jang qilgan, tuni bilan namoz o'qigan va kun bo'yi ro'za tutib yurgan kishi kabidir" (Buxoriy va Muslim rivoyati). Bulardan esa, har bir musulmon atrofidagi kishilarga mehribon, himmatli, saxovatpesha, sadoqatli bo'lishi lozim, degan fikr kelib chiqadi.

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

O‘zbekiston delegatsiyasi haj vaziri bilan ziyoratchilarga qulayliklar yaratish yuzasidan uchrashuv o‘tkazdi

12.01.2025   8883   1 min.
O‘zbekiston delegatsiyasi haj vaziri bilan ziyoratchilarga qulayliklar yaratish yuzasidan uchrashuv o‘tkazdi

Shu yil 11 yanvar kuni Jidda shahrida O‘zbekiston delegatsiyasi hamda Saudiya Arabistoni Haj va umra vazirligi rahbariyati o‘rtasida muloqot bo‘lib o‘tdi.

Unda Haj va umra vaziri doktor Tavfiq bin Favzon ar-Rabia, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisi Sodiqjon Toshboyev, O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar, “Haj” va “Umra” ishlari bo‘yicha attashe Shuhrat Amoniy ishtirokida o‘zaro aloqalarning istiqbollari hamda “Haj – 2025” mavsumini yuqori darajada tashkil etish muhokama  qilindi.

Uchrashuv avvalida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev janobi oliylari hamda Ikki muqaddas masjid xodimi, Saudiya Arabistoni Podshohi Salmon bin Abdulaziz Ol Saud, Valiahd va Bosh vazir Muhammad bin Salmon Ol Saud o‘rtasidagi do‘stona munosabatlar jadal rivojlanayotgani, Alloh taoloning mehmoni bo‘lgan ziyoratchilarga namunali xizmat ko‘rsatilayotgani alohida qayd etildi. 

Ayniqsa, haj kvotasi avvalgiga qaraganda 2 karra oshirilgani, keyingi yetti yilda 60 mingdan ziyod yurtdoshimiz haj amallarini bajargani yuqori baholandi. Umra safarlari uchun cheklovlar olib tashlangani, qonuniy tartibga solingani ta’kidlandi.

So‘nggi yillarda davlatimiz Rahbari tashabbuslari bilan yurtimizda haj va umra safarlari yo‘nalishida amalga oshirilayotgan islohotlar, tashkiliy tadbirlar, huquqiy asoslar, raqamlashtirish jarayonlari va o‘zbekistonlik ziyoratchilarning tartib-intizomi Saudiya tomonidan yuqori baholandi.

Shuningdek, Tavfiq bin Favzon ar-Rabia so‘zining davomida Yangi O‘zbekistondagi islohotlarni e’tirof etish barobarida zaminimizdan nafaqat islom ulamolari, balki dunyo sivilizatsiyasiga katta hissa qo‘shgan Ibn Sino, al-Xorazmiy kabi buyuk mutafakkirlar, ilm-fan namoyondalari yetishib chiqqani va yurtdagi bugungi o‘zgarishlar yana mana shunday allomalar chiqishiga poydevor bo‘lishini ta’kidladi.

Muloqot yakunida tomonlar esdalik sovg‘alari topshirdilar.

O‘MI Matbuot xizmati

O‘zbekiston delegatsiyasi haj vaziri bilan ziyoratchilarga qulayliklar yaratish yuzasidan uchrashuv o‘tkazdi O‘zbekiston delegatsiyasi haj vaziri bilan ziyoratchilarga qulayliklar yaratish yuzasidan uchrashuv o‘tkazdi O‘zbekiston delegatsiyasi haj vaziri bilan ziyoratchilarga qulayliklar yaratish yuzasidan uchrashuv o‘tkazdi O‘zbekiston delegatsiyasi haj vaziri bilan ziyoratchilarga qulayliklar yaratish yuzasidan uchrashuv o‘tkazdi O‘zbekiston delegatsiyasi haj vaziri bilan ziyoratchilarga qulayliklar yaratish yuzasidan uchrashuv o‘tkazdi O‘zbekiston delegatsiyasi haj vaziri bilan ziyoratchilarga qulayliklar yaratish yuzasidan uchrashuv o‘tkazdi O‘zbekiston delegatsiyasi haj vaziri bilan ziyoratchilarga qulayliklar yaratish yuzasidan uchrashuv o‘tkazdi