Sayt test holatida ishlamoqda!
09 Yanvar, 2025   |   9 Rajab, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:24
Quyosh
07:49
Peshin
12:35
Asr
15:31
Shom
17:15
Xufton
18:34
Bismillah
09 Yanvar, 2025, 9 Rajab, 1446

Qor parchasi – mo''jiza

19.11.2020   6538   7 min.
Qor parchasi – mo''jiza

Qishda qor yog'ishini tomosha qilish zavqli ish. To'g'rimi? Hamma joy oppoq qorga burkanadi, atrof musaffo, havo top-toza, uchib-uchib tushayotgan qor parchalariga qo'lingizni tutsangiz, kaftingizga qo'nib erib ketadi.

Biz qorni uch yoki to'rt ko'rinishda tasavvur qilamiz: mayda qor. Qor maydalab yoqqanda qattiq sovuq bo'ladi, odamning xayoliga osmonda qor tugab qolayotgandek, ana shu qor oxirgisidek tuyiladi; o'rtacha qor, bu qor yoqqanda havo mo''tadil bo'ladi, suyakkacha o'tib ketadigan sovuq bo'lmaydi; laylak qor. Bu qor hammaning jonu dili. Ammo u uzoq vaqt yog'maydi va havo harorati ham yoqimli bo'ladi; shilta qor. Bu yomg'ir aralash yog'adigan qor. Bunda ham havo xiylagina sovuq bo'ladi.

Demak, bilganlarimiz shu to'rt xil qor ekan. Ularni hajmiga qarab ajratamiz. Ammo Alloh taoloning musavvirligini qarangki,  ushbu qor zarralarining birortasi boshqa biriga o'xshamaydi va ularning har biri alohida san'at asaridir.

Olimlarning ta'kidlashicha, er yuzini butkul qor qoplasa ham hech bir qor zarrasiga boshqasiga o'xshamaydi.

Amerikalik tadqiqotchi olim Vil'son Bentley 50 yil davomida olib borgan kuzatishlari natijasida 1985 yil shunday xulosaga keldi. Qor zarrasini suratga tushirishni san'at darajasiga ko'targan olim umrining yarmini shu ishga sarf etdi.

Har bir qor zarrasi osmondan tushgan mukammal san'at asaridir. Ana shu bir dona qor zarrasining o'ziyoq inson zotiga Buyuk Yaratuvchini tanishga kifoya qiladi. Ya'ni, Albatta, bunda tafakkur qiladigan qavmlar uchun oyat-belgilar bordir» (Nahl surasi, 11-oyat).

Qorning mo''jizasi shu bilan tugamaydi. Har yili qishda tog'larda muz zaxirasi yig'iladi. Muz qalin bo'lishi uchun qor ko'p yog'ishi kerak. Agar tog'lar me'yorida muz zaxirasini to'plab ololmasa, o'sha yili daryolarning suvi kam bo'ladi. Shuningdek, yaylovlarga va dalalarga ham qor ko'p yog'sa, o'sha bahorda o't-o'lan mo'l bo'ladi, ekin-tikin barakali bo'ladi.

Alloh taolo muborak Kalomida: «U osmondan suv nozil qilgan Zotdir. Bas, u (suv) ila turli nabototlar chiqardik. Undan yashil giyohlarni chiqardik. Undan g'ujum-g'ujum boshoqlar chiqaramiz. Va xurmodan, uning novdalaridan yaqin shingillar chiqaramiz va uzum bog'lari chiqaramiz. Bir-biriga o'xshagan va o'xshamagan zaytun va anorlarni chiqaramiz. Uning meva qilish paytidagi mevasiga va pishishiga nazar soling. Albatta, bunday narsalarda iymon keltiradigan qavm uchun oyat-belgilar bordir» (An'om surasi, 99-oyat), deb marhamat qilgan.

Bundan ayon bo'ladiki, qish faslining qahratoni va qor-yomg'irlari bizning bahorimizni, yozimizni, kuzimizni serob qilish uchun ekan. Biz esa ana shu g'animat faslda Qur'oni karimni mutolaa qilaylik, zikrni ko'paytiraylik, amri ma'ruflar, nahyi munkarlar eshitish uchun muhtaram olimlarimizning suhbatiga borib fayz olaylik. Do'stlarni ziyorat qilib iymonlashaylik. Zotan, ulug'larimizning tavsiyalari ham shu o'zi.

Qur'oni karimni qanchalik ko'p o'qisak, qalblarimiz shifo topadi, ko'nglimiz rohatlanadi, ko'zimiz ravshanlashadi, xotiramiz mustahkam bo'ladi. Qalb shifo topsa, tananing boshqa a'zolari ham sog'lom bo'lishi mashhur hadisda vorid bo'lgan. Yana bir hadisi sharifda Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhu rivoyat qiladi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Temirga suv tegsa zanglaydi. Huddi shunga o'xshab qalblarni ham zang bosadi”, dedilar. Shunda: “Yo Rasululloh, uning jilosi nima?” deb so'raldi. U zot: “O'limni ko'p eslash, Qur'on o'qish”, deya marhamat qildilar (Bayhaqiy, Abu Nuaym Quzoiy rivoyat qilgan Jaloliddin Suyutiy bu rivoyatni “Jomeul ahodis”da, Muttaqiy  Hindiy “Kanzul ummol”da keltirgan)

Imom Ahmad ibn Hanbal aytadi: “Tushimda Alloh azza va jallani ko'rdim. Undan: “Yo Rabbim, bandalaring Senga qurbat hosil qiladigan eng afzal amal qaysi?” deb so'radim. U Zot: “Ey Ahmad, Mening Kalomim bilan (qurbat hosil qiladilar)”, dedi. Men: “Parvardigorim, ma'nosini tushunsalarmi ѐki tushunmasalar hammi?” dedim. Shunda Alloh: “Ma'nosini tushunsalar ham, tushunmasalar ham”, deb marhamat qildi” (Ibn Qudoma. Muxtasaru minhojil qosidin).

Yog'ayotgan qor parchalari, tunlarning quyuqligi biz bandalarga ana shu hikmatlarni eslatib, ibodatga mahkam bo'lishimizga undaydi.

 

Fotograf Aleksey Kljatov ham ko'p yillardan beri qor parchalarining yirik planli suratlarini tasvirga tushirish bilan shug'ullanadi. U doimiy ravishda o'z rasmlarini Flickr resursiga joylab keladi. “Men uyimning ochiq ayvonida LED chirog' bilan yoritilgan shisha ustiga tushayotgan qor parchalarini suratga olaman. Ba'zida esa tabiiy yorug'lik hamda fon sifatida qora tolalardan foydalanaman”, deb yozadi u.

Quyida Aleksey tasvirga olgan qor parchalaridan namunalar keltirildi:

 O'MI matbuot xizmati

Boshqa maqolalar

Qalbning zangini ketkazuvchi amal

8.01.2025   3798   3 min.
Qalbning zangini ketkazuvchi amal

Inson qalbi goh u tarafga, goh bu tarafga o‘zgarib turadi: savobli ish qilganida, qalbi yayraydi, dili cheksiz quvonchga to‘ladi. Gunoh-ma’siyat kirlari esa dil oynasini xiralashtiradi. Oqibatda qalb qorayadi, ko‘ngli xijil bo‘ladi.
Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Temirga suv tegsa zanglaydi. Xuddi shunga o‘xshab qalblarni ham zang bosadi", dedilar. Shunda: "Yo Rasululloh, uning jilosi nima?" deb so‘raldi. U zot: "O‘limni ko‘p eslash, Qur’on o‘qish", dedilar.

Qalb xuddi temir kabi zanglaydi. Temirga suv tegsa, sirtini zang bosadi. Gunohlar yig‘ilib yig‘ilib qalbni zanglatadi, dilni qoraytiradi, ko‘ngilni g‘ash qiladi. Qalb qorayishi oqibatida inson shuuri o‘tmaslashadi, mehr-oqibat tuyg‘usi kishi bilmas tarzda ko‘tarilib boradi.

Mazkur hadisda aytilishicha, o‘limni eslagan, Qur’on o‘qigan odamning qalbi zanglardan tozalanadi. Qanday qilib, deysizmi? Gap shundaki, o‘limni eslagan kishining o‘tkinchi dunyoga xohishi so‘nadi. O‘limni eslagan, oxiratni o‘ylagan inson gunohlardan tiyiladi, nafasi kirib-chiqib turganida Parvardigoriga tezroq tavba qilishga shoshiladi, o‘zini isloh qiladi. Inson o‘limni eslaganda lazzatlar parchalanadi, hakalab otib turgan nafs xohishlari sal bo‘lsayam jilovlanadi. Bir kunmas-bir kun dunyoni tark etishini bilgan kishi oqibatli bo‘ladi, bir ish qilishdan oldin oxirini o‘ylaydi, mulohaza yuritadi.

Yuqoridagi hadisda aytilishicha, Qur’on tilovati qalbdagi zanglarni ketkazadi. Haqiqatan, Qur’on o‘qish bilan qalb yayraydi, ko‘ngil taskin topadi. Mo‘min banda qiroatdan bir dunyo ma’naviy ozuqa oladi. Shu yo‘sin qalbni qoplagan zang qurumlari asta-sekin tozalanib boradi. Bejizga "Qur’on qalbga malham, dilni tozalaydigan ilohiy davo", deyilmagan.

Ma’lumki, temirga doim ishlov berib turilmasa, ko‘p o‘tmay zanglaydi. Xuddi shunga o‘xshab, Qur’on o‘qilmasa, dilni zang bosadi. Hamisha Qur’on o‘qiydigan inson qalbiga gard yuqmaydi. Tilovat bilan jilolangan qalbi oynadek yarqirab turadi.

Hozirgi "zamonaviy" odamlarning ko‘pi dunyoga hirs qo‘yish dardi bilan og‘rigan. Kishilar orasida o‘zaro ishonch, sadoqat, vafo, mehr-oqibat kamayib ketayotgandek. Bizningcha, buning sababi bitta: o‘limni unutish, Qur’on o‘qimaslik.

Ayrim odamlarga o‘limni eslatsangiz, oxiratdan gap ochsangiz: "Qo‘ying, yaxshi mavzuda gaplashaylik!" deya so‘zingizni bo‘ladi. O‘limni eslash yomonmi?! Har kimning boshida bor-ku bu savdo! O‘limdan qochib-qutulib bo‘lmaydi. Shuning uchun o‘limga tayyorgarlik ko‘rish kerak. Qanday qilib, deysizmi? O‘limga hozirlik solih amallar bilan bo‘ladi, qorong‘i go‘rni yorituvchi Qur’on tilovati bilan bo‘ladi. Quruq kafanlik olib yoki qabristondan o‘zi uchun alohida joy ajratib qo‘ygan odamni oxirat safariga rostmana shay deb bo‘lmaydi.

Tolibjon domla Xursanmurodov,
Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi.

Ali ibn Husomiddin Muttaqiy Hindiy. "Kanzul ummol fi sunanil aqvoli val af’ol". – Bayrut.: Muassasatur risolat, 1989. - B. 210.