Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Iyul, 2025   |   17 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:19
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:41
Shom
20:01
Xufton
21:34
Bismillah
12 Iyul, 2025, 17 Muharram, 1447

2. BAQARA SURASI, 211–212 OYaTLAR

17.11.2020   5647   6 min.
2. BAQARA SURASI, 211–212 OYaTLAR

سَلۡ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ كَمۡ ءَاتَيۡنَٰهُم مِّنۡ ءَايَةِۢ بَيِّنَةٖۗ وَمَن يُبَدِّلۡ نِعۡمَةَ ٱللَّهِ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُ فَإِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ٢١١

211. Bani Isroildan ularga qanchalab ochiq dalillarni berganimizni so'rang. Kim Alloh ne'matlari kelganidan keyin ularni o'zgartirsa, Alloh albatta qattiq jazo beruvchidir.

Alloh taolo tarixda shakkokligi va itoatsizligi bilan mashhur bo'lgan Bani Isroil qavmini hidoyatga yo'llash uchun ularga juda ko'p mo''jizalarni, ochiq-oydin dalil-isbotlarni ko'rsatib qo'ydi. Masalan, ularga yuborilgan payg'ambar Muso alayhissalomga ato etgan mo''jizalarning o'zi bir nechadir: u kishi qo'llarini qo'ltiqlariga tiqib olsalar, ko'rganni xushnud etadigan darajada oppoq bo'lib chiqar edi; Fir'avn sehrgarlarini mag'lub etish uchun hassalarini erga tashlaganlarida u ilonga aylanib, sehrgarlarning ilonlarini yutib yubordi; Muso alayhissalom hassalari bilan xarsang toshga ursalar o'n ikki buloq otilib chiqib, tashnalikda qolgan qavm suvga serob bo'ldi. Alloh taolo qavmning o'zini ham butun tarixi davomida turli ne'matlar, imtiyozlar bilan siylagan: qattiq issiqdan himoya qilish uchun ular ustiga bulutlarni soya tashlash uchun yuborgan, osmondan shirinlik va bedana go'shti tushirib turgan, fir'avn askarlari o'ldirish maqsadida ta'qib qilib, etay deb qolganida dengizni ikkiga bo'lib, ularni qutqargan va hokazo. Ammo itoatsiz qavm shuncha ne'matlarga shukr qilmadi, hidoyat yo'lidan yurmadi. Bani Isroilga o'xshab insonlar Alloh hukmidan chekinguday bo'lishsa, Islomga Alloh buyurganiday to'laligicha kirishmasa, ularni og'ir musibat kutib turibdi. Alloh taolo bergan imon va ilmni o'zgartirib, insonlarni haq yo'ldan adashtiruvchilar esa, Alloh azza va jallaning qattiq azobiga uchrashlari aniq!

زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا وَيَسۡخَرُونَ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْۘ وَٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ فَوۡقَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ وَٱللَّهُ يَرۡزُقُ مَن يَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٖ٢١٢

212. Kofirlargadunyohayotiziynatlabqo'yildi, ularmo'minlarnimasxaraqilishadi. Holbukitaqvodorlarqiyomatkuniulardanustundir. Allohxohlaganigabehisobrizqberur.

Kufr keltirganlar imonsiz bo'lgani uchun ham dunyo hayotiga qattiq ko'ngil qo'ygan. Ular bu borada mo'minlar ustidan kulib yurishadi, ularni dunyo hayotidan zavqlana olmaslikda, berilgan imkoniyatlardan foydalanmaslikda ayblab, masxara qilishadi. Chunki imondan yiroq kimsalarga dunyo hayoti chiroyli ko'rsatib qo'yilgan. Ular berilgan umrni faqat ayshu ishratda, ko'ngilxushliklarga ko'milib o'tkazishni istashadi. Ular hayot mazmunini bazmi-jamshidlar, ichimliklar, buzuqliklar, g'aroyib ko'ngilochar ishlar, rohat-farog'at, lazzatlarda deb bilishadi. Din va e'tiqodni ortiqcha ish sanashadi.

Bularning hammasi havoyi nafsga qullikdan, ikki dunyoda ham baxtsiz bo'lishdan boshqa narsa emas! Qorning ochmay turib, aslo to'ya olmaysan, to'yib ovqat esang seni besaranjomlik, jizzakilik, shuningdek loqaydlik va bo'shashuvchilik bosadi. Nahotki ayolning og'ushi barqaror baxt bo'la olsa? Qalb va hirs hech qachon barqaror bo'la olmaydi. Ma'shuqalar maqtov va xushomadga, sovg'a va hurmat-e'tiborga o'ch bo'lishadi. Sevishganlar qo'shilgach, bir-birlaridan hafsalasi pir bo'lib, ko'ngli soviydi. Bu muhabbatni baxtli deb hisoblay olmaymiz. Chunki ularning har biri boshqasini oxirigacha tanib, u haqda o'ylagan xayollari, orzu-umidlari chilparchin bo'lgach, undagi komil joziba bir zumda g'oyib bo'ladi. Shu kabi haddan tashqari badavlat bo'lish ham mol-mulkka qul bo'lish emasmi? Inson o'zini mol-mulk xizmatiga topshirib, faqat uni to'plash va yiqqanini asrash bilan ovora bo'lib qolganda o'z boyligining quliga aylanib, bir qurol bo'lib qolmaydimi? Har qanday boylik va mol-dunyo insonga vaqtinchalik berib qo'yilganini, unga qalbdan muhabbat qo'yish katta kulfat keltirishini aslo esdan chiqarmaslik kerak. Bu kabi kimsalar haqida Qur'oni karim bunday deydi: "Kofirbo'lgankimsalaresa (manashuhayotidunyoningo'tkinchilazzatlaridan) foydalanib, chorvahayvonlariegandekeb-ichurlarvado'zaxularningjoylaribo'lur" (Muhammad, 12). Ko'ngil xotirjamligi, odamlar o'rtasidagi, inson va Alloh o'rtasidagi kelishuv, mana shular haqiqiy baxt-saodat emasmi? Bu farog'at, ruhiy taskin, kelishish inson o'z kuchini, mol-mulkini boshqalar xizmatiga sarflagandagina chinakamiga amalga oshgan bo'ladi. U ezgu niyatlar va harakatlar bilan ezgu hayot kechirsagina bunga erishadi. U Alloh bilan ibodat va itoat vositasida mahkam bog'lansagina Alloh uning xotirjamligi va farog'atini ko'paytirib qo'yadi, yordamini va berayotgan atolarini ziyodalashtirib qo'yadi. Imondan tashqarida bu baxt bo'lishi mumkinmi?

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar

“Qur’oni karimni o‘qishdan seni nima chalg‘itdi?!”

11.07.2025   2213   3 min.
“Qur’oni karimni o‘qishdan seni nima chalg‘itdi?!”

Xolid ibn Valid roziyallohu anhu yoshlari o‘tib, keksayib qolgan chog‘larida Mus'hafi sharifni olib, yig‘lab turib shunday der edilar: “Jihodlar bilan ovora bo‘lib seni o‘qiy olmay qoldik”.

Bu qandayin go‘zal uzr! Xo‘sh, biz o‘zimizni nima deb oqlaymiz?! Xolid ibn Valid roziyallohu anhu shundayin gap aytdilar, ammo biz nima deymiz?! Qiyomat kunida “Qur’oni karim o‘qishdan seni nima chalg‘itdi?!” – deb so‘ralsak, nima deb javob beramiz?! Toki u bizni zararimizga emas, foydamizga hujjat bo‘lishi uchun ko‘ksimizga bosib, kechayu kunduz tilovat qilib bormaymizmi?! Axir Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taoloning zikrini lozim tut, Qur’oni karim tilovatida mahkam bo‘l. Chunki bu sening osmondagi ruhing, yerdagi zikringdir” [1], deganlar.

Quroni karim oyatlarini tadabbur qilmasdan, ma’nolari haqida fikr yuritmagan holda, hech qanday tushunchasiz ko‘p tilovat qilish asosiy maqsad emas. Agar inson bir necha oyatni tadabbur qilsa, tafsir kitoblariga murojaat etsa yoki tafsir darslariga qatnashsa, ma’nolarni o‘zlashtirsa va ularga amal qilsa, bu ishi o‘sha inson uchun ulkan yaxshilik, xayr-baraka bo‘ladi.

Imom  G‘azzoliy hazratlari bunday deydilar: “Qur’on siz so‘rashingiz mumkin bo‘lgan va u sizning so‘rovlaringizga javob bera oladigan tirik Rasuldir. Siz unga quloq solsangiz, u sizni qondiradi”.

Qalblari iymon nuri ila qorishib ketgan zotlar uchun, albatta, Qur’onda shifo bordir. Yana Qur’oni karimda sarosima, shaytoniy vasvasalar, nafsu havoga ergashishdan saqlovchi shifo bor. Qur’on o‘qigan paytimizda bizni farishtalar qurshab oladi va ular ham bizga qo‘shilib Rahmon bo‘lgan Zotning oyatlariga quloq tutadi. Samo farishtalari tuni bilan Qur’onga qoim bo‘ladigan yer farishtalariga yaqinlashadilar. Endi ayting-chi, odamlar uxlayotgan paytda, tun qorong‘usida biz Qur’on tilovat qilyapmizmi?! Yeru osmonlar Robbi bizga quloq soladigan darajada  oyatlarini tilovat qilyapmizmi?!

 Alloh taoloning shifo oyatlari quyidagilardir:

«...Va mo‘min qavmlarning ko‘ngillariga shifo beradir» (Tavba surasi, 14-oyat).

«Ey odamlar! Sizga o‘z Rabbingizdan mav’iza, ko‘ksingizdagi narsaga shifo, mo‘minlarga hidoyat va rahmat keldi» (Yunus surasi, 57-oyat).

«Biz Qur’onni mo‘minlar uchun shifo va rahmat o‘laroq nozil qilurmiz...» (Isro surasi, 82-oyat).

«...U iymon keltirganlar uchun hidoyat va shifodir...» (Fussilat surasi, 44-oyat).

«...Unda (asalda) odamlar uchun shifo bordir...»  (Nahl surasi, 69-oyat).

«Bemor bo‘lganimda menga shifo beradigan ham Uning O‘zi» (Shuaro surasi, 80-oyat).

 Qur’oni karimni tilovat qilish, eshitish, amal qilish va har bir ishda undagi hukmlarga tayanib ish ko‘rishdan chetlashmang!

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Imom Ahmad rivoyati.