Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Iyul, 2025   |   15 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:17
Quyosh
04:59
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:36
Bismillah
10 Iyul, 2025, 15 Muharram, 1447

2. BAQARA SURASI, 163–164 OYaTLAR

23.10.2020   6624   8 min.
2. BAQARA SURASI, 163–164 OYaTLAR

وَإِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلرَّحۡمَٰنُ ٱلرَّحِيمُ١٦٣

163. Ma'budingiz yagona Ilohdir. Undan o'zga iloh yo'qdir, U nihoyatda rahmli va mehribondir.

Barcha payg'ambarlar, shu jumladan Payg'ambarimiz Muhammad alayhissalom ham insonlarni yagona ilohga – Alloh taologa sig'inishga chaqirganlar. Alloh taolo aytadi: "Yolg'iz Allohgagina ibodat qilaylik, Unga hech narsani sherik qilmaylik va Allohni qo'yib bir-birlarimizni iloh qilib olmaylik" (Oli Imron, 64). Muoz ibn Jabal roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: "Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Ey Muoz, Alloh taoloning bandalardagi va bandalarning Alloh taolodagi haqqi nimaligini bilasanmi?" dedilar. Men: "Alloh va Uning Rasuli biluvchidir", dedim. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Bandalarning faqat Alloh taologa sig'inishlari, Unga hech narsani sherik qilmasliklari Alloh taoloning bandalardagi haqqidir. Alloh taoloning O'ziga biror narsani sherik qilmaganni azoblamasligi bandalarning Alloh taolodagi haqqidir", dedilar" (Buxoriy, Muslim rivoyati). Usmon ibn Affon roziyallohu anhu rivoyat qiladi: "Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Alloh taoloning yagona haqiqiy ilohligiga iqror bo'lib vafot etgan jannatga kiradi", dedilar" (Muslim rivoyati). Alloh taoloning yagona ilohligiga iqror bo'lish quyidagilarni: yolg'iz Alloh taologagina chin ixlos bilan ibodat qilishni; soxta "iloh"lardan xalos bo'lishni; ularga sig'ingan, ularni do'st tutganlardan uzoqlashishni; shirkning barcha turlari va darajalaridan saqlanishni hamda unga olib boradigan yo'llardan ehtiyot bo'lishni taqozo etadi.

"Allohdan o'zga ma'bud yo'q" kalimasi dunyoda Allohning xohish-irodasisiz, o'zicha va nazoratsiz harakat qiladigan hech narsa yo'qligini anglatadi. Alloh – hadiklarga, qo'rquvlarga va umidvorlikka munosib Yagona zotdir. Kim kasalliklar, mikroblar, mirshablar kaltagi, hukmdorlarning qo'shinlaridan qo'rqsa, demak, u ana shu o'ylab topilgan "ilohcha"larga "yo'q!" deya olmaydi. Ularga sig'inishdan to'xtamabdimi, bu bilan ana shu soxta "iloh"larini o'zining Yaratuvchisiga sherik qilib qo'ygan bo'ladi. U "Allohdan o'zga ma'bud yo'q" kalimasini aytish bilan yolg'onlayapti, xolos.

"Allohdan o'zga ma'bud yo'q!" – bu ahd-va'da, qonun, shior, hayot dasturi va harakatlar niyati, bu – ana shu so'zlarga amal qilgan holda ishlash va yashash, demakdir. Shundagina u uni aytgan odamga haqiqiy mayoq bo'ladi, unga barcha saodat eshiklarini ochadi, unga bu dunyoda ham, oxiratda ham najot kaliti, jannat eshigi bo'ladi. Uni behuda valdirash – g'irt befoyda ish! "Allohdan o'zga ma'bud yo'q!" kalimasi falsafiy mazmundan ham ko'proq narsani anglatadi. Doktor Zakiy Najib Mahmud aytadiki, "Allohdan o'zga ma'bud yo'q" deb guvohlik berish quyidagi uchta asos bilan tasdiqlashdir: guvohlik beruvchi bo'lishi kerak; guvohlik berilayotgan bo'lishi kerak; huzurida guvohlik berilayotganlar bo'lishi kerak. Demak, bu Allohning, shaxsning va boshqa barcha moddiy dunyoning mavjudligini ochiq tan olishdir. Bu bilan Islom idealizm va materializm falsafasini qo'shib rad etadi, o'nglikni ham, so'llikni ham rad etadi va ular orasidagi o'rtachalikni tanlaydi.

إِنَّ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَٱلۡفُلۡكِ ٱلَّتِي تَجۡرِي فِي ٱلۡبَحۡرِ بِمَا يَنفَعُ ٱلنَّاسَ وَمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن مَّآءٖ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَآبَّةٖ وَتَصۡرِيفِ ٱلرِّيَٰحِ وَٱلسَّحَابِ ٱلۡمُسَخَّرِ بَيۡنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ١٦٤

164. OsmonlarvaYerningyaratilishida, kechavakunduzalmashinuvida, dengizdaodamlargakeraklinarsalarbilansuzayotgankemalarda, Allohosmondantushirgansuvbilano'likernitiriltirganidavaundaturlijonivorlarnitarqatganida, osmonvazaminoralig'idagihavoningo'zgarishiyubulutlaritoatidaaqlliodamlaruchunishoratlarbor.

Alloh taoloni tanish, Uning yaratuvchilik qudratiyu buyuk azamatini anglash uchun uncha ko'p bosh qotirishning hojati yo'q. Siz bu qat-qat osmonlaru, undagi sayyoralar va hisobsiz yulduzlarga bir boqing. Keyin esa nigohingizni asta so'nayotgan Oyu porlab chiqayotgan Quyoshga qarating. Ho'sh, ularni kim yaratib, kim mana shunday aniq hisob-kitob bilan, biror kunni kanda qilmay chiqadigan va botadigan qilib qo'ygan? Nega ular aqli bo'lmasa-da, hisobidan adashib ketmaydi, birining o'rniga boshqasi ko'tarilmaydi? Samovotdagi millionlab yulduzlar-chi? Ularni cheksiz koinotda kim ana shunday holatda ushlab turibdi? Bu koinotni kim bunchalik mukammal va sobit holda yaratgan? Kanada dorilfunini professori Frank Aleyn bunday deydi: "Biz yashab turgan zaminni tashqi samoviy jismlardan himoya qilib turish uchun qalinligi qariyb sakkiz yuz kilometrli himoyachi gazlar (atmosfera) yaratilgan. U har kuni soniyasiga yuz ellik kilometr tezlikda Yerga tushishi mumkin bo'lgan yigirma million dona samoviy toshlarni qaytarib, zaminni ulardan himoya qilib turadi, bu toshlarning hammasi atmosferada to'qnashadi. Bundan tashqari atmosfera zamin sirtida hayot uchun zarur bo'lgan issiq haroratni birday saqlab turadi. Bordiyu bu jarayon uzluksiz suratda davom etmaganida, erda yashab bo'lmasdi".

Yoki atrofimizdagi nabotot olamiga bir ibrat nazari bilan qaraylik. Shayx Sa'diy "Daraxtlarning ko'm-ko'k yaproqlari har oqilga Hudoni tanitadigan daftardur", degan edi. Ro'paramizdagi yashnab turgan daraxtlarning o'zi mo''jiza emasmi? Bir xil ko'rinishdagi, bir xil rangdagi bu daraxtlardan nega rangi, ko'rinishi, mazasi, shakli har xil turfa mevalarni uzib olamiz. Uni bizga kim shunday qilib berib qo'yibdi? Ehtimol, bog'bon deb o'ylayotgandirsiz? Agar bog'bon niholni Allohning tuprog'iga ekmasa, U yuborgan suv bilan sug'ormasa, Uning quyoshidan harorat olmasa, daraxt ko'kararmidi, o'sardimi, hosil tugarmidi? Qudrat va hikmat sohibi Alloh taolo xohlasa, tuproqdan turfa ne'matlar o'sib etishadi, xohlamasa, quruq kaltak yoki xas-xashak qoladi. Ana shu daraxtga shakl, rang bergan ham, mevasiga ta'm, maza va shifobaxsh moddalarni joylagan ham Allohning O'zi!

"La ilaha illa huva" jumlasida Alloh taoloning zoti tavhidi va "Ar-Rohmanul-Karim" kalimalarida sifati tavhidi sobit bo'lgan edi. Endi "Inna fi xolqis-samavati..." oyatida af'oli tavhidi ham sobit bo'ldi. Ya'ni, Alloh taolo zotda ham, sifatda ham, af'olda ham yakka va yagonadir, "Vahdahu la sharika lahu"dir, ya'ni Uning sherigi yo'q, tanhodir.

Tafsiri irfon
Boshqa maqolalar

Navbatdagi sayyor seminar Bandixonda o‘tkazildi

08.07.2025   3988   1 min.
Navbatdagi sayyor seminar Bandixonda o‘tkazildi

Joriy yilning 5 iyul kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi hamda Din ishlari bo‘yicha qo‘mita hamkorligida o‘tkazilib kelinayotgan namunaviy-amaliy tadbirning navbatdagisi Bandixon tumanida o‘tkazildi.


O‘zbekiston musulmonlari idorasi Surxondaryo viloyati vakili o‘rinbosari Abduxalil domla Abdunazarov boshchiligida o‘tkazilgan tadbirga Surxondaryo viloyati vakilligi rahbariyati, tuman bosh imom-xatiblari hamda otinoyilari, shuningdek, Bandixon tumanidagi masjid imom-xatiblari, noiblari, otinoyilar, Haj-2024 ziyoratchilari va mahalla raislari taklif qilinib ular ishtirokida ishchi guruh tuzildi.


Ishchi guruh a’zolari tomonidan tumanda yot g‘oyalar ta’siriga moyil bo‘lganlar, jazo muddatini o‘tayotganlarning oila a’zolari, jazo muddatini o‘tab qaytganlar, muqaddam sudlanganlar, nogiron va kasalmand, ehtiyojmand fuqarolar, shuningdek tabarruk yoshdagi qariyalar yashaydigan umumiy hisobda 30 ta oilaga kirib, ma’naviy-ma’rifiy targ‘ibot hamda amaliy yordam tadbirlarini olib bordilar


So‘ng ishchi guruh a’zolari o‘zlariga biriktirilgan masjidlarda peshin namozini ado qilib, yig‘ilgan qavmga “Yurtimizda bo‘layotgan xayrli ishlar”, “Mehr-oqibat va shukronalik fazilati”, “Tinchlik va osoyishtalik qadri” va “Masjidlarni obod qilish” kabi dolzarb mavzularda ma’ruza qilinib, bir yuz o‘ttiz besh nafardan ortiq namozxon qamrab olindi.
 
Tadbir so‘ngida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinib, Bandixon tumani imom-xatiblarining ma’naviy-ma’rifiy hamda masjid boshqaruvidagi faoliyatida kuzatilgan kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan ko‘rsatma va tavsiyalar berildi.


Surxondaryo viloyati tumanlar imom-xatiblari ish samaradorligini oshirishga qaratilgan Ishchi guruhning faoliyati davom etadi. 


O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Surxondaryo viloyati vakilligi
matbuot xizmati

 

Navbatdagi sayyor seminar Bandixonda o‘tkazildi Navbatdagi sayyor seminar Bandixonda o‘tkazildi Navbatdagi sayyor seminar Bandixonda o‘tkazildi Navbatdagi sayyor seminar Bandixonda o‘tkazildi Navbatdagi sayyor seminar Bandixonda o‘tkazildi Navbatdagi sayyor seminar Bandixonda o‘tkazildi Navbatdagi sayyor seminar Bandixonda o‘tkazildi Navbatdagi sayyor seminar Bandixonda o‘tkazildi
O'zbekiston yangiliklari