وَإِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلرَّحۡمَٰنُ ٱلرَّحِيمُ١٦٣
163. Ma'budingiz yagona Ilohdir. Undan o'zga iloh yo'qdir, U nihoyatda rahmli va mehribondir.
Barcha payg'ambarlar, shu jumladan Payg'ambarimiz Muhammad alayhissalom ham insonlarni yagona ilohga – Alloh taologa sig'inishga chaqirganlar. Alloh taolo aytadi: "Yolg'iz Allohgagina ibodat qilaylik, Unga hech narsani sherik qilmaylik va Allohni qo'yib bir-birlarimizni iloh qilib olmaylik" (Oli Imron, 64). Muoz ibn Jabal roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: "Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Ey Muoz, Alloh taoloning bandalardagi va bandalarning Alloh taolodagi haqqi nimaligini bilasanmi?" dedilar. Men: "Alloh va Uning Rasuli biluvchidir", dedim. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Bandalarning faqat Alloh taologa sig'inishlari, Unga hech narsani sherik qilmasliklari Alloh taoloning bandalardagi haqqidir. Alloh taoloning O'ziga biror narsani sherik qilmaganni azoblamasligi bandalarning Alloh taolodagi haqqidir", dedilar" (Buxoriy, Muslim rivoyati). Usmon ibn Affon roziyallohu anhu rivoyat qiladi: "Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Alloh taoloning yagona haqiqiy ilohligiga iqror bo'lib vafot etgan jannatga kiradi", dedilar" (Muslim rivoyati). Alloh taoloning yagona ilohligiga iqror bo'lish quyidagilarni: yolg'iz Alloh taologagina chin ixlos bilan ibodat qilishni; soxta "iloh"lardan xalos bo'lishni; ularga sig'ingan, ularni do'st tutganlardan uzoqlashishni; shirkning barcha turlari va darajalaridan saqlanishni hamda unga olib boradigan yo'llardan ehtiyot bo'lishni taqozo etadi.
"Allohdan o'zga ma'bud yo'q" kalimasi dunyoda Allohning xohish-irodasisiz, o'zicha va nazoratsiz harakat qiladigan hech narsa yo'qligini anglatadi. Alloh – hadiklarga, qo'rquvlarga va umidvorlikka munosib Yagona zotdir. Kim kasalliklar, mikroblar, mirshablar kaltagi, hukmdorlarning qo'shinlaridan qo'rqsa, demak, u ana shu o'ylab topilgan "ilohcha"larga "yo'q!" deya olmaydi. Ularga sig'inishdan to'xtamabdimi, bu bilan ana shu soxta "iloh"larini o'zining Yaratuvchisiga sherik qilib qo'ygan bo'ladi. U "Allohdan o'zga ma'bud yo'q" kalimasini aytish bilan yolg'onlayapti, xolos.
"Allohdan o'zga ma'bud yo'q!" – bu ahd-va'da, qonun, shior, hayot dasturi va harakatlar niyati, bu – ana shu so'zlarga amal qilgan holda ishlash va yashash, demakdir. Shundagina u uni aytgan odamga haqiqiy mayoq bo'ladi, unga barcha saodat eshiklarini ochadi, unga bu dunyoda ham, oxiratda ham najot kaliti, jannat eshigi bo'ladi. Uni behuda valdirash – g'irt befoyda ish! "Allohdan o'zga ma'bud yo'q!" kalimasi falsafiy mazmundan ham ko'proq narsani anglatadi. Doktor Zakiy Najib Mahmud aytadiki, "Allohdan o'zga ma'bud yo'q" deb guvohlik berish quyidagi uchta asos bilan tasdiqlashdir: guvohlik beruvchi bo'lishi kerak; guvohlik berilayotgan bo'lishi kerak; huzurida guvohlik berilayotganlar bo'lishi kerak. Demak, bu Allohning, shaxsning va boshqa barcha moddiy dunyoning mavjudligini ochiq tan olishdir. Bu bilan Islom idealizm va materializm falsafasini qo'shib rad etadi, o'nglikni ham, so'llikni ham rad etadi va ular orasidagi o'rtachalikni tanlaydi.
إِنَّ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَٱلۡفُلۡكِ ٱلَّتِي تَجۡرِي فِي ٱلۡبَحۡرِ بِمَا يَنفَعُ ٱلنَّاسَ وَمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن مَّآءٖ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَآبَّةٖ وَتَصۡرِيفِ ٱلرِّيَٰحِ وَٱلسَّحَابِ ٱلۡمُسَخَّرِ بَيۡنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ١٦٤
164. OsmonlarvaYerningyaratilishida, kechavakunduzalmashinuvida, dengizdaodamlargakeraklinarsalarbilansuzayotgankemalarda, Allohosmondantushirgansuvbilano'likernitiriltirganidavaundaturlijonivorlarnitarqatganida, osmonvazaminoralig'idagihavoningo'zgarishiyubulutlaritoatidaaqlliodamlaruchunishoratlarbor.
Alloh taoloni tanish, Uning yaratuvchilik qudratiyu buyuk azamatini anglash uchun uncha ko'p bosh qotirishning hojati yo'q. Siz bu qat-qat osmonlaru, undagi sayyoralar va hisobsiz yulduzlarga bir boqing. Keyin esa nigohingizni asta so'nayotgan Oyu porlab chiqayotgan Quyoshga qarating. Ho'sh, ularni kim yaratib, kim mana shunday aniq hisob-kitob bilan, biror kunni kanda qilmay chiqadigan va botadigan qilib qo'ygan? Nega ular aqli bo'lmasa-da, hisobidan adashib ketmaydi, birining o'rniga boshqasi ko'tarilmaydi? Samovotdagi millionlab yulduzlar-chi? Ularni cheksiz koinotda kim ana shunday holatda ushlab turibdi? Bu koinotni kim bunchalik mukammal va sobit holda yaratgan? Kanada dorilfunini professori Frank Aleyn bunday deydi: "Biz yashab turgan zaminni tashqi samoviy jismlardan himoya qilib turish uchun qalinligi qariyb sakkiz yuz kilometrli himoyachi gazlar (atmosfera) yaratilgan. U har kuni soniyasiga yuz ellik kilometr tezlikda Yerga tushishi mumkin bo'lgan yigirma million dona samoviy toshlarni qaytarib, zaminni ulardan himoya qilib turadi, bu toshlarning hammasi atmosferada to'qnashadi. Bundan tashqari atmosfera zamin sirtida hayot uchun zarur bo'lgan issiq haroratni birday saqlab turadi. Bordiyu bu jarayon uzluksiz suratda davom etmaganida, erda yashab bo'lmasdi".
Yoki atrofimizdagi nabotot olamiga bir ibrat nazari bilan qaraylik. Shayx Sa'diy "Daraxtlarning ko'm-ko'k yaproqlari har oqilga Hudoni tanitadigan daftardur", degan edi. Ro'paramizdagi yashnab turgan daraxtlarning o'zi mo''jiza emasmi? Bir xil ko'rinishdagi, bir xil rangdagi bu daraxtlardan nega rangi, ko'rinishi, mazasi, shakli har xil turfa mevalarni uzib olamiz. Uni bizga kim shunday qilib berib qo'yibdi? Ehtimol, bog'bon deb o'ylayotgandirsiz? Agar bog'bon niholni Allohning tuprog'iga ekmasa, U yuborgan suv bilan sug'ormasa, Uning quyoshidan harorat olmasa, daraxt ko'kararmidi, o'sardimi, hosil tugarmidi? Qudrat va hikmat sohibi Alloh taolo xohlasa, tuproqdan turfa ne'matlar o'sib etishadi, xohlamasa, quruq kaltak yoki xas-xashak qoladi. Ana shu daraxtga shakl, rang bergan ham, mevasiga ta'm, maza va shifobaxsh moddalarni joylagan ham Allohning O'zi!
"La ilaha illa huva" jumlasida Alloh taoloning zoti tavhidi va "Ar-Rohmanul-Karim" kalimalarida sifati tavhidi sobit bo'lgan edi. Endi "Inna fi xolqis-samavati..." oyatida af'oli tavhidi ham sobit bo'ldi. Ya'ni, Alloh taolo zotda ham, sifatda ham, af'olda ham yakka va yagonadir, "Vahdahu la sharika lahu"dir, ya'ni Uning sherigi yo'q, tanhodir.
#Sayyor_yig‘ilish
Xabaringiz bor, shu yil haj mavsumida xurmatli Prezidentimiz O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilarning hol-ahvollarini so‘radilar.
Bu yil yurtimizdan hajga borgan yurtdoshlarimiz Arafot vodiysida muftiy, Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari boshchiliklarida yurtga qaytgach, «Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari bo‘lamiz» degan ezgu tashabbusni ilgari surgan edilar.
Shu tashabbus ayni kunlarda amalga ko‘chib, hojilarimiz mahallalarga kirib, tinchlik va ma’naviyatni targ‘ib etmoqdalar.
Bugun, 16 iyul kuni Mirzo Ulug‘bek tumanida sayyor yig‘ilish o‘tkazildi.
Toshkent shahar bosh imom-xatibi Abduqahhor domla Yunusov olib borgan yig‘ilishda O‘zbekiston musulmonlari idorasi Toshkent shahar vakilligi mas’ul xodimlari, tumanlar bosh imom-xatiblari, ulamolar, otinoyilar hamda «Haj 2025»da hajga borgan hoji otalar va hoji onalar ishtirok etishdi.
Dastlab Toshkent shahar bosh imom-xatibi raisliklarida tumanlar bosh imom-xatiblari, shuningdek, tajribali imom-xatiblardan iborat Ishchi guruh shakllantirildi.
Abduqahhor domla amalga oshiriladigan ishlar ko‘lami, Ishchi guruh a’zolari hamda imom-xatiblar hamkorligining muhim jihatlari xususida yig‘ilganlarga tushunchalar berdilar.
Shundan so‘ng tumandagi barcha imom-xatiblar hojilar bilan birgalikda hududdagi 20 ta mahallaga chiqib, yuzga yaqin xonadonga kirishdi.
Ajrim yoqasiga kelib qolgan bir oilaga kirilib, ularga hojilar zarur tavsiyalarni berishdi. Oila boshliqlari xato qilganlarini anglab yetdilar.
Tadbir doirasida jismoniy imkoniyati cheklangan onaxonga maxsus aravacha hadya qilindi. Onaxon ko‘zidagi quvonch yoshlari bilan shu xayrli ishlarning boshida turgan aziz insonlarni alqab, ularga minnatdorligini izhor qildi.
Ehtiyojmand bir oilaga zamonaviy televizor hamda ro‘zg‘or uchun zarur bo‘lgan oziq-ovqat mahsulotlari yetkazib berildi.
Yosh oilaga adabiy-badiiy kitoblar ulashildi.
Ko‘ngli o‘ksik insonlar holidan xabar olingani tadbirga o‘zgacha fayz bag‘ishladi.
Bugungi tadbirni o‘tkazishdan maqsad yurtimizda inson qadri, sha’ni ulug‘ ekanini, odamlarga yaxshilik ulashib yashash, yurtimizda hukm surayotgan tinchlikning qadriga yetish, o‘zaro hamjihatlikni ta’minlash, yoshlarimizni turli yot g‘oyalardan asrashda hojilarimizning xizmati beqiyos ekanini ko‘rsatmoqda.
Aslida imom-xatiblarimiz har kuni shunday xayrli ishlarni amalga oshirmoqdalar. Bugunga kelib bu ish tizimli va keng ko‘lam kasb etib, takomillashib bormoqda.
Tadbir ishtirokchilari yana «Mulla Qosim» jome masjidiga qaytib, amalga oshirilgan ishlarni o‘rtaga tashlab, kelgusidaig rejalarni belgilab olishdi.
* * *
Peshin namozidan so‘ng Abduqahhor domla «Mulla Qosim» jome masjidida jamoatga «Shukronalik va tinchlikning qadri» mavzusida mav’iza qilib berdilar.
Xayrli duolar bilan sayyor yig‘ilish o‘z nihoyasiga yetdi.
* * *
Eslatib o‘tamiz, keyingi shunday tadbir Sergeli tumanida o‘tkaziladi.
Ulashing | @MuslimShosh