Savol:
Assalomu alaykum Ustoz. Yaxshimisiz? Sizga savolim quyidagicha: qizimni uzatganimga 7 yil bo'ldi. Alhamdulillax, kuyovim dinu-diyonatli deb, yaxshi niyatlar bilan havas qilib uzatgandim. Hozir ham yomon emas. Qizim uzatilgach, hijobga kirdi. Uch nafar farzandlik bo'lishdi. Qaynona-qaynotasi bilan yashashadi. Menga hech ham gap tashimagan shu paytgacha. Keyingi paytlarda mazasi bo'lmay, tushkunlikka tushib, yuragi og'riydigan bo'lib qoldi. Oxiri so'rab surishtirib bildimki, u hech ham ko'chaga chiqmas ekan. Shu yillar mobaynida ikki haftada bir marotaba uyga keladi. Eri o'zi olib kelib, o'zi olib ketadi. Ko'p qavatli uyda turishadi. Faqat shu 2 haftada bir marotaba ko'chaga chiqadi uyga kelganda. Shunda ham pod'ezdning tagidan mashinaga o'tiradi va uyga qaytayotganida ham shunaqa. Qizim oliy ma'lumotli. Ishlatish niyatligi yo'q. Qarindosh-urug', bordi-keldiga ruxsat yo'q. To'y-hashamlarga ham ruxsat yo'q. Kaltaklarkan, urarkan. Eridan juda qo'rqib qolgan. Qizimdan xavotirdaman. Farzandlari bog'gacha bormaydi. Gap-so'zlari ham g'alati bo'lib qolgan, tarki dunyo qilganga o'xshaydi. San farzandlaringga keraksan, sog'ligini o'yla, farzandlaring bog'chaga borsin, o'zing ham o'sha erda ishlasang bo'ladi-ku, desam. Unga ham yo'q deyishibdi. Bularni bilib kechalari uxlolmay chiqayapman. Eri ham ishlamaydi. Ishlasam, namozlarim qolib ketadi, der ekan. Ilojini qilsa, shunaqa ish topsa bo'ladi.ku namozlarini ham qazo qildirmaydigan. Keyingi paytda juda qiynalib qolishgan. Moddiy tarafdan. Ota-onasining nafaqa puliga yashashadi. Bolalariga kashaga sutni ham qiynalib so'raydi qaynonasidan qizim. Men pul bervoray desam, yo'q emish, ularning nafsoniyatiga tegarmish... Juda hafaman. Nima qilay?.. Oilani erkak boqishi kerak emasmi?.. Ko'p qavatli uyda, to'rtta devor, hech qayerga chiqarmasligi to'g'rimi? Shu muammolar haqida fikringizni bilmoqchi edim. Shular haqida ma'ruzalar qilsangiz, yaxshi bo'lardi. Ko'pchilik eshitardi. Ha. yana bir gap. Bizning diyorimizdagi olimlarimiz, imomlarimizning gapini olmas ekan kuyov... Ular so'fiylar, derkan. Mazhabni tan olmaydi. Bularni yozayapmanu, ko'zimdan yosh tinmayapti. Nima qilay? Boshim qotgan, maslahat bering. Allohim rozi bo'lsin.
Javob:
Ishoqjon domla Begmatov
Qiyomat qoim bo‘lishining yana bir belgisi – musulmonlarning Quddusni fath etishi sanaladi.
Siyrat va tarix ilmi bo‘yicha mutaxassislar Quddus fathi Umar roziyallohu anhu davrida hijriy 16 yilida yakunlanganini qayd etishgan.
Hazrati Umar roziyallohu anhuning shaxsan o‘zlari Quddusga mahalliy aholi bilan tinchlik shartnomasi tuzish uchun boradilar va u yerda masjid quriladi.
Imom Ahmad Ubayd ibn Adamdan uning Ka’bul Axbor bilan suhbatini keltiradi:
“Umar roziyallohu anhu so‘radilar:
Ka’b aytadi:
Umar roziyallohu anhu dedilar:
Keyin Umar roziyallohu anhu qibla tomonga qarab namoz o‘qidilar, so‘ng ridolaridan changlarni qoqib tashladilar.
Shu o‘rinda Ka’bul Axbor rahmatullohi alayh haqida to‘xtalib o‘tsak. U ahli kitoblarning buyuk olimlaridan bo‘lgan. Abu Bakr roziyallohu anhu davrida Islomni qabul qilgan. Umar roziyallohu anhu davrida Madinaga ko‘chib o‘tgan. So‘ngra Shomda yashadi va Usmon roziyallohu anhu davrida vafot etgan.
Ma’lumki, salibchilar Quddusni 100 yil davomida egallab turdi. Nihoyat bu muborak joyni buyuk jangchi va himoyachi Sulton Salohiddin rahimahulloh fath etgan.
Alloh taolo unga Umar roziyallohu anhuning g‘alabasidek g‘alaba berdi. G‘alaba ko‘lami bo‘yicha unga teng keladigani Konstantinopolni zabt etgan Sulton Muhammad Fotih rahimahulloh edi.
Muhammad Fotih (hijriy 832-886 / milodiy 1432-1481) – 1444 va 1451-1481 yillarda Usmonli sultoni. U fath siyosatini faol olib bordi. Usmonli qo‘shinining 26 ta yurishiga rahbarlik qilgan. Konstantinopolni 1453 yil qo‘lga kiritdi va uni Usmonli xalifaligining poytaxtiga aylantirdi.
Vizantiya mavjudligiga nuqta qo‘ydi, keyin Serbiya (1459), Morea (1460), Trebizond imperiyasi (1461), Bosniya (1463), Evbeyani (1471) fath etdi.
Karaman podshohligi (1471), Qrim xonligi va Albaniyani bo‘ysundirdi (1475), Albaniya (1479). Oqqo‘yunli davlati hukmdori Uzun Hasan bilan muvaffaqiyatli urushlar olib borgan.
Manbalar asosida
Bahriddin XUSHBOQOV
tarjimasi.