Allohga shukrki, yurtimizdagi ikki mingdan ziyod masjidlarimiz kundan-kunga obod bo'lmoqda. Yangidan-yangi masjidlar qurilmoqda, ko'plari ta'mirlanib, chiroyli holatga keltirilmoqda.
Shu yil 14 oktyabr' kuni O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari Toshkent shahri Yakkasaroy tumanidagi “Rakat” jome masjidini qaytadan bunyod etish jarayonlarini ko'zdan kechirdilar. Tashrif davomida muftiy hazratlari masjid qavmi, xodimlari, usta-muhandislar bilan suhbat qurib, masjidning yangi binosida namozxonlarga qilinayotgan imkoniyat va sharoitlar bo'yicha muhim tavsiya va takliflarini berib, bu ulkan savobli ishga hissa qo'shayotgan kishilar haqiga xayrli duolar qiladilar.
Azim poytaxtimizdagi “Rakat” jome masjidining yangidan bunyod etilayotgan binosi tarkibida yirik xonaqoh, 2 dona minora, 1 ta katta gumbaz, 7 ta kichik gumbaz va keng er to'ladan iborat bo'lmoqda. Jome masjidni o'ziga xos mana shunday me'moriy uslubda barpo etilayotgani kelgusida ziyorat turizmi yo'nalishida keladigan ziyoratchilarni ham o'ziga rom etadi.
Ma'lumki, Toshkent shahri Yakkasaroy tumani “Rakat” jome masjidining eski binosi O'rta Osiyo va Qozog'iston musulmonlari diniy boshqarmasi raisi, muftiy Ziyovuddin ibn Eshon Boboxon hazratlari boshchiligida barpo etilgan edi. O'sha davrlarda “Rakat” mahallasida yashovchi Mirjalil ota o'ziga tegishli bo'lgan bog'idan sakkiz sotix er ajratib, bu joyga masjid qurish uchun bergan. Shundan so'ng 1954 yil masjid tiklangan va o'z faoliyatini shu kunga qadar davom ettirib kelmoqda.
Muxlisaxon Ziyovuddinxon qori qizlari mazkur masjidning eski binosiga birinchi g'isht qo'yishni shunday xotirlaydi:
– Qori amakim (Ziyovuddin qori aka) bir kuni oq ro'molga o'ralgan narsa olib keldilar-u, bizlarga bermay to'g'ri bobomiz oldilariga kirib ketdilar. Nima olib keldilarkin, deb qiziqib men ham ketlaridan kirib bordim.
Bobomiz Eshon Boboxon hazratlari o'shanda 98 yoshda edilar. Uyda krovatda, orqalariga 2-3 ta yostiq qo'yilgan holda, o'tirardilar. Salomatxon katta oyimiz ularga qarab turardilar. Qori amakim ular bilan salomlashib, xol-ahvol so'raganlaridan so'ng: — Otamiz, Toshkentda “Rakat” mahallasida yangi masjid (Sovet davrida) qurilishiga Moskvadan ruxsat olindi. Shunga bir oq fotiha berib, mana shu birinchi g'ishtiga muborak qo'lingizni qo'yib bersangiz, — deb oq ro'molni ochib, ichidan g'ishtni olib, bobomiz qo'llari oldiga olib bordilar.
Bobomiz: — Alhamdulillah, Alhamdalillah, Alhamdulillah— shu kunlarga etkkazganiga shukur! - deb chuqur nafas oldilar-da, o'ng qo'llarini “Bismillahir-rahmonir-rahim — deb g'isht ustiga qo'yib, —Bunday muqaddas dargohlar yurtimizda ko'plab ochilib, musulmonlarga xizmat qilsin! - deb, yuzlariga fotiha tortdilar.
Mana shunday mustajob duolar sabab bugungi kunda diyorimizda masjidlar soni ortib bormoqda, qayta bunyod etilayotganlarining esa sanog'i yo'q.
O'tgan davr mobaynida ushbu masjid binosi eskirib, poydevorlari yaroqsiz holga kelib qolgan edi. Qolaversa, oxirgi paytlarda masjid jamoati sezilarli darajada ortib, xonaqoh torlik qilayotgan edi. Shu sababli mahalla ahli ezgu niyat bilan masjidni qayta qurish taklifini olg'a surishdi. Ushbu xayrli tashabbus O'zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan qo'llab-quvvatlangach qayta qurish ishlari boshlab yuborildi.
Shu kuni muftiy hazratlari ushbu jome masjidlarga tashriflari chog'ida mo'min-musulmonlar uchun qulay va shinam qilish, xonaqohlarni keng va yorug' bo'lishi, atroflarini obod va ko'rkam etish, qurilish ishlarini zamonaviylik va milliylikka uyg'un holda olib borish borasidagi muhim tavsiyalarni berdilar.
Toshkent shahri Yakkasaroy tumani “Rakat” jome masjidining yangi qurilayotgan binosini ko'zdan kechirishga yig'ilgan muftiy hazratlari boshchiligidagi ulamolar va mo'ysafid otaxonlar masjid ko'p yillar xizmat qilishini niyat qilib, xayrli duolar qildilar.
Ushbu masjidni mo'min-musulmonlarga muborak aylashini Haq taboraka va taolodan so'raymiz.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori
Buyuk vatandoshimiz, islomiy ilmlar rivojiga ulkan hissa qo‘shgan benazir alloma, kalom ilmining sultoni Imom Abu Mansur Moturidiyning (keyingi o‘rinlarda – Imom Moturidiy) ibratli hayot yo‘li va boy ilmiy-ma’naviy merosini har tomonlama chuqur o‘rganishni rag‘batlantirish, moturidiylik ta’limotiga xos bag‘rikenglik va mo‘tadillik tamoyillarini xalqimiz va jahon jamoatchiligi o‘rtasida keng targ‘ib etish, yoshlarni Vatanga muhabbat, milliy va umuminsoniy qadriyatlarga hurmat ruhida tarbiyalash maqsadida qaror qilaman:
1. Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, O‘zbekiston musulmonlari idorasi, Samarqand viloyati hokimligi, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi, Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazining 2025 yilda Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risidagi taklifi ma’qullansin.
2. Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligiga bag‘ishlangan tadbirlarga tayyorgarlik ko‘rish va ularni o‘tkazish bo‘yicha tashkiliy qo‘mita (keyingi o‘rinlarda – Tashkiliy qo‘mita) tarkibi ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
3. Tashkiliy qo‘mita (A.Aripov) ikki hafta muddatda Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini allomaning islom olamidagi obro‘-e’tibori va nufuziga munosib tarzda yuqori saviyada nishonlash bo‘yicha quyidagilarni nazarda tutadigan chora-tadbirlar dasturini tasdiqlasin:
(a) 2025 yil aprel oyida Samarqand shahrida “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy anjuman o‘tkazish;
(b) xorijlik tadqiqotchilar o‘rtasida moturidiylik ta’limoti bo‘yicha ilmiy tanlov o‘tkazish, g‘oliblar ishtirokida O‘zbekistonda madaniy-ma’rifiy uchrashuv va seminar-treninglar tashkil etish;
(v) Imom Moturidiyning “Ta’vilot al-Qur’on” va “Kitob at-tavhid” asarlari va moturidiylik ta’limotiga oid manbalarning o‘zbek va xorijiy tillardagi ilmiy-izohli akademik tarjimalarini nashr etish;
(g) Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligiga bag‘ishlangan esdalik suvenirlarini muomalaga chiqarish hamda pochta markalari, taqvimlar, buyuk mutafakkirning hayoti va ilmiy merosini yoritib beradigan boshqa ko‘rgazmali axborot vositalari turkumini yaratish;
(d) Imom Moturidiyning serqirra hayot yo‘li va ilmiy merosining bugungi kundagi ahamiyatini ochib beradigan badiiy-publitsistik film yaratish;
(ye) Samarqand viloyatida Imom Moturidiy va moturidiylik ta’limoti yo‘nalishida faoliyat olib borgan allomalarning hayoti, ilmiy va ijodiy merosiga bag‘ishlangan asarlarning nodir qo‘lyozma va nashr nusxalari hamda kitoblari ko‘rgazmasini tashkil etish;
(j) Samarqand shahridagi Abu Mansur Moturidiy majmuasini qayta ta’mirlash va obodonlashtirish.
4. Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi:
(a) Din ishlari bo‘yicha qo‘mita bilan birgalikda 2025 yil may va oktyabr oylarida Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universitetida Oliy ta’lim muassasalarini rivojlantirish jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan “Moturidiylik ta’limoti va hozirgi zamon” mavzusida respublika ilmiy-amaliy konferensiyasini hamda ilmiy maqolalar tanlovini o‘tkazsin;
(b) moturidiylik ta’limotiga mansub allomalarning ilmiy merosi va noyob qo‘lyozma asarlarni o‘rganish bo‘yicha Ilm-fanni moliyalashtirish va innovatsiyalarni qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan amalga oshiriladigan ilmiy-tadqiqot ishlariga davlat buyurtmasini belgilangan tartibda shakllantirib borsin.
5. O‘zbekiston musulmonlari idorasiga imom-xatiblar hamda diniy ta’lim muassasalari talabalari o‘rtasida “Moturidiylik ta’limoti bilimdoni” tanlovini o‘tkazish va g‘oliblarni munosib taqdirlash tavsiya etilsin.
6.Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahri hokimliklari Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, Respublika Ma’naviyat va ma’rifat markazi, Yoshlar ishlari agentligi, O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi bilan birgalikda 2025 yil davomida joylarda Imom Moturidiyning ilmiy merosiga bag‘ishlangan davra suhbatlarini tashkil etsin.
7. Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi Madaniy meros agentligi bilan birgalikda:
(a) xorijiy mamlakatlarda saqlanayotgan Imom Moturidiy va moturidiylik ta’limotiga mansub allomalarning hayoti va ilmiy merosiga oid noyob qo‘lyozma asarlar va boshqa madaniy boyliklarni aniqlash, ularning nusxalarini O‘zbekistonga olib kelish va tadqiq qilishni tizimli ravishda tashkil etsin;
(b) Imom Moturidiyning hayoti va ilmiy faoliyatiga bag‘ishlangan yuqori sifatli mediamahsulotlar hamda audiovizual asarlar yaratish, ularni mahalliy va xorijiy ommaviy axborot vositalarida e’lon qilish, internet tarmog‘i va ijtimoiy tarmoqlarda keng targ‘ib qilish choralarini ko‘rsin.
8. O‘zbekiston Milliy axborot agentligi, O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi, “Dunyo” axborot agentligi va O‘zbekiston milliy media assotsiatsiyasiga Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini nishonlash bilan bog‘liq tadbirlarni keng yoritib borish tavsiya etilsin.
9. Mazkur qarorning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri A.N. Aripov hamda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining maslahatchisi R.Q. Davletov zimmasiga yuklansin.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
Sh. Mirziyoyev
manba: https://president.uz/uz/lists/view/7946