Allohga shukrki, yurtimizdagi ikki mingdan ziyod masjidlarimiz kundan-kunga obod bo'lmoqda. Yangidan-yangi masjidlar qurilmoqda, ko'plari ta'mirlanib, chiroyli holatga keltirilmoqda.
Shu yil 14 oktyabr' kuni O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Usmonxon Alimov hazratlari Toshkent shahri Yakkasaroy tumanidagi “Rakat” jome masjidini qaytadan bunyod etish jarayonlarini ko'zdan kechirdilar. Tashrif davomida muftiy hazratlari masjid qavmi, xodimlari, usta-muhandislar bilan suhbat qurib, masjidning yangi binosida namozxonlarga qilinayotgan imkoniyat va sharoitlar bo'yicha muhim tavsiya va takliflarini berib, bu ulkan savobli ishga hissa qo'shayotgan kishilar haqiga xayrli duolar qiladilar.
Azim poytaxtimizdagi “Rakat” jome masjidining yangidan bunyod etilayotgan binosi tarkibida yirik xonaqoh, 2 dona minora, 1 ta katta gumbaz, 7 ta kichik gumbaz va keng er to'ladan iborat bo'lmoqda. Jome masjidni o'ziga xos mana shunday me'moriy uslubda barpo etilayotgani kelgusida ziyorat turizmi yo'nalishida keladigan ziyoratchilarni ham o'ziga rom etadi.
Ma'lumki, Toshkent shahri Yakkasaroy tumani “Rakat” jome masjidining eski binosi O'rta Osiyo va Qozog'iston musulmonlari diniy boshqarmasi raisi, muftiy Ziyovuddin ibn Eshon Boboxon hazratlari boshchiligida barpo etilgan edi. O'sha davrlarda “Rakat” mahallasida yashovchi Mirjalil ota o'ziga tegishli bo'lgan bog'idan sakkiz sotix er ajratib, bu joyga masjid qurish uchun bergan. Shundan so'ng 1954 yil masjid tiklangan va o'z faoliyatini shu kunga qadar davom ettirib kelmoqda.
Muxlisaxon Ziyovuddinxon qori qizlari mazkur masjidning eski binosiga birinchi g'isht qo'yishni shunday xotirlaydi:
– Qori amakim (Ziyovuddin qori aka) bir kuni oq ro'molga o'ralgan narsa olib keldilar-u, bizlarga bermay to'g'ri bobomiz oldilariga kirib ketdilar. Nima olib keldilarkin, deb qiziqib men ham ketlaridan kirib bordim.
Bobomiz Eshon Boboxon hazratlari o'shanda 98 yoshda edilar. Uyda krovatda, orqalariga 2-3 ta yostiq qo'yilgan holda, o'tirardilar. Salomatxon katta oyimiz ularga qarab turardilar. Qori amakim ular bilan salomlashib, xol-ahvol so'raganlaridan so'ng: — Otamiz, Toshkentda “Rakat” mahallasida yangi masjid (Sovet davrida) qurilishiga Moskvadan ruxsat olindi. Shunga bir oq fotiha berib, mana shu birinchi g'ishtiga muborak qo'lingizni qo'yib bersangiz, — deb oq ro'molni ochib, ichidan g'ishtni olib, bobomiz qo'llari oldiga olib bordilar.
Bobomiz: — Alhamdulillah, Alhamdalillah, Alhamdulillah— shu kunlarga etkkazganiga shukur! - deb chuqur nafas oldilar-da, o'ng qo'llarini “Bismillahir-rahmonir-rahim — deb g'isht ustiga qo'yib, —Bunday muqaddas dargohlar yurtimizda ko'plab ochilib, musulmonlarga xizmat qilsin! - deb, yuzlariga fotiha tortdilar.
Mana shunday mustajob duolar sabab bugungi kunda diyorimizda masjidlar soni ortib bormoqda, qayta bunyod etilayotganlarining esa sanog'i yo'q.
O'tgan davr mobaynida ushbu masjid binosi eskirib, poydevorlari yaroqsiz holga kelib qolgan edi. Qolaversa, oxirgi paytlarda masjid jamoati sezilarli darajada ortib, xonaqoh torlik qilayotgan edi. Shu sababli mahalla ahli ezgu niyat bilan masjidni qayta qurish taklifini olg'a surishdi. Ushbu xayrli tashabbus O'zbekiston musulmonlari idorasi tomonidan qo'llab-quvvatlangach qayta qurish ishlari boshlab yuborildi.
Shu kuni muftiy hazratlari ushbu jome masjidlarga tashriflari chog'ida mo'min-musulmonlar uchun qulay va shinam qilish, xonaqohlarni keng va yorug' bo'lishi, atroflarini obod va ko'rkam etish, qurilish ishlarini zamonaviylik va milliylikka uyg'un holda olib borish borasidagi muhim tavsiyalarni berdilar.
Toshkent shahri Yakkasaroy tumani “Rakat” jome masjidining yangi qurilayotgan binosini ko'zdan kechirishga yig'ilgan muftiy hazratlari boshchiligidagi ulamolar va mo'ysafid otaxonlar masjid ko'p yillar xizmat qilishini niyat qilib, xayrli duolar qildilar.
Ushbu masjidni mo'min-musulmonlarga muborak aylashini Haq taboraka va taolodan so'raymiz.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Ilm insonning eng katta, kamaymas, unga sharaf keltiradigan boyligidir. Unga ega bo‘lgan odam nafaqat o‘z hayotini, balki butun insoniyat kelajagini ham ravshanlashtiradi. Haqiqiy olimlar ilm orqali jahon taraqqiyotiga hissa qo‘shadilar, jamiyatga foyda keltiradi, odamlar hayotini yaxshilashga xizmat qiladi. Tarixdagi ulkan olimlar – Imom Buxoriy, Imom Termiziy, Ibn Sino, Beruniy, Al-Xorazmiy kabi allomalarimiz dunyo tamadduniga mislsiz hissa qo‘shgan ana shunday ajdodlarimizdan. Ular bizga qoldirib ketgan ilmiy merosni qadrlashga, kelajak avlodlarga yetkazishga bo‘lgan e’tibor esa, kishini to‘lqinlantiradi.
Dunyo musulmonlari qatorida Ramazon oyi shukuhidan bahramand bo‘lib turgan yurtdoshlarimiz kecha yana bir tarixiy, quvonchli hodisaga guvoh bo‘lishdi. Ulug‘ vatandoshimiz, islomiy ilmlar rivojiga ulkan hissa qo‘shgan benazir alloma, kalom ilmining sultoni Imom Abu Mansur Moturidiyning 1155 yilligini keng miqyosda nishonlash to‘g‘risida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori e’lon qilinishi juda ko‘pchilikni mamnun etdi.
Qaror bilan tanishar ekansiz, beixtiyor “Olim bo‘lsang, olam seniki” iborasi yodga keladi. Chunki ilmli odam jamiyatda hurmatga sazovor bo‘ladi, o‘z fikri va bilimi bilan nafaqat o‘z davri, balki asrlar osha bashariyat ravnaqiga xizmat qiladi. Qarorda keltirilgan bandlar ham shunga monand. Uning negizini ham ilmga targ‘ib, xalqaro va yurtimiz miyosida ilmiy suhbat, anjumanlar o‘tkazish, ilm ahlini rag‘batlantirish kabi ezgu ishlar tashkil qiladi. Unda joriy yil aprel oyida Samarqand shahrida “Moturidiylik – bag‘rikenglik, mo‘tadillik va ma’rifat ta’limoti” mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy anjuman qilish, xorijlik tadqiqotchilar o‘rtasida moturidiylik ta’limoti bo‘yicha ilmiy tanlov o‘tkazish, g‘oliblar ishtirokida O‘zbekistonda madaniy-ma’rifiy uchrashuv va seminar-treninglar uyushtirish kabi xalqaro jamoatchilik e’tiborini jalb etishga doir ishlar ko‘zda tutilgan. Ayni paytda, yurtimiz bo‘ylab ham ilmga, alloma merosini o‘rganishga keng targ‘ib qilingan. Xususan, O‘zbekiston musulmonlari idorasiga imom-xatiblar hamda diniy ta’lim muassasalari talabalari o‘rtasida “Moturidiylik ta’limoti bilimdoni” tanlovini o‘tkazish va g‘oliblarni munosib taqdirlash tavsiya etilgan. Shuningdek, bir qator tegishli tashkilotlar hamkorligida yil davomida joylarda Imom Moturidiyning ilmiy merosiga bag‘ishlangan davra suhbatlari o‘tkazib borilishi, xorijiy mamlakatlarda saqlanayotgan Imom Moturidiy va moturidiylik ta’limotiga mansub allomalar hayoti, ilmiy merosiga oid noyob qo‘lyozma asarlar va boshqa madaniy boyliklarni aniqlash, ularning nusxalarini O‘zbekistonga olib kelish va tadqiq qilishni tizimli ravishda tashkil etish ishlari belgilangan.
Ta’kidlash kerakki, Imom Moturidiyning “Ta’vilot al-Qur’on” va “Kitob at-tavhid” asarlari va moturidiylik ta’limotiga oid asarlar o‘z davrida adashgan toifalarga raddiya berishda muhim manba bo‘lib xizmat qilgan. Mazkur bebaho ma’naviy meroslar hozirgi murakkab davrda ham juda muhim ahamiyatga egadir.
Darhaqiqat, har qanday jamiyatning taraqqiyoti va rivoji ilm ahliga bo‘lgan e’tibor bilan chambarchas bog‘liq. Ilm-ma’rifatni ustuvor qo‘ygan davlatlar doim taraqqiy etgan. Ulardan buyuk olimlar yetishib chiqqan va jahon miqyosida o‘z o‘rnini topgan. Bugungi kunda ko‘plab taraqqiy etgan davlatlar qatori yurtimizda ham ilm ahli uchun keng imkoniyatlar yaratilmoqda. Zero, ularga e’tibor berilishi jamiyatda ma’naviy yuksalishni ham ta’minlaydi. Chunki bilimli insonlar nafaqat fan va texnologiya sohasida, balki madaniyat, ma’rifat va axloq sohasida ham ulkan ta’sir ko‘rsatadi.
Zayniddin domla Eshonqulov,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari