Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Iyul, 2025   |   21 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:24
Quyosh
05:04
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
19:58
Xufton
21:31
Bismillah
16 Iyul, 2025, 21 Muharram, 1447

Amir Temur saroyidagi to'y, ispan elchisining taassurotlari

13.10.2020   2821   4 min.
Amir Temur saroyidagi to'y, ispan elchisining taassurotlari

Kun tarixi 

Vatanimiz tarixidagi 13 oktyabr' sanasi bilan bog'liq ayrim voqealar bayoni.

 

1398 yil (bundan 622 yil oldin) – Hindiston yurishiga otlangan Amir Temur qo'shinlari Talamba shahri yaqinida to'xtadi (U Mo'ltondan qariyb 100 kilometrcha shimoli-sharqda, Rovi daryosining chap sohilida joylashgan shahar). Tarixchi Nizomiddin Shomiy o'z asarida bu shaharning nomini Talmina shaklida qayd etgan. Tarixchi olim Lyus'en Kerenning ma'lumot berishicha, Amir Temur daryoni kechib o'tganidan so'ng birinchi bo'lib Talamba shahrini ishg'ol etgan. Bu jarayonda u zoti shariflar (payg'ambar avlodlari), ahli ilm va ulamoga hurmat-ehtirom ko'rsatib, ularning mol-mulkini himoya ostiga olgan.

 

1404 yil (bundan 616 yil oldin) – Amir Temur saroyiga tashrif buyurgan ispan elchisi Rui Gonsales de Klavixoning o'z kundaliklarida yozishicha, shu kuni Sohibqiron yana bir katta to'y boshlab, unga elchilarni ham taklif etdi. Marosim o'tkazilgan joydagi ikkita saroparda elchining e'tiborini o'ziga tortgan. Elchilar shuningdek, Amir Temurning suyukli nabirasi Pirmuhammad ibn Jahongir Mirzoni tabriklash uchun ham taklif etiladi. Sohibqiron o'zi qariyb etti yil ko'rmagan nabirasini Samarqandga chaqirtirgan edi.

 

Amir Temur sidqidildan yaxshi ko'rgan “yigirma ikki yoshlardagi (aslida bu vaqtda Pirmuhammad yigirma sakkiz yoshda bo'lgan), soqoli uncha o'smagan, qorachadan kelgan” temuriy shahzoda Pirmuhammadni Klavixo shunday tasvirlaydi: “Podshohning nevarasi Pirmuhammad milliy udumga binoan juda yaxshi kiyingan edi. Ustida ko'k beqasam yaktak, yaktakning ikki elkasi, ko'kragi va englariga bittadan zarhal halqa tikilgan. Boshidagi qalpog'i yirik marvarid va qimmatbaho toshlar bilan bezatilgan, qalpoqning tepasiga qadalgan la'l yonib turardi. Huzurida hozir bo'lgan kishilar uni juda tantanavor tarzda muborakbod etardilar”.

 

1934 yil (bundan 86 yil oldin) – O'zbekiston Fanlar akademiyasi va Yozuvchilar qo'mitasining qo'shma majlisi bo'ldi. Unda Sadriddin Ayniy hamda Abdurauf Fitrat fors-tojik shoiri va mutafakkiri Abulqosim Firdavsiyning 1000 yillik yubileyi munosabati bilan uning hayoti va ijodi haqida ma'ruza qildi. Kechada Maqsud Shayxzoda va Titov o'z tarjimalarida “Shohnoma”dan parcha o'qidi.

 

1992 yil (bundan 28 yil oldin) – O'zbekiston va Afg'oniston o'rtasida diplomatik aloqalar o'rnatildi.

 

1994 yil (bundan 26 yil oldin) – Toshkentda Mirzo Ulug'bek tavalludining 600 yilligiga bag'ishlangan “Mirzo Ulug'bek va uning jahon taraqqiyotiga qo'shgan hissasi” mavzusida Halqaro ilmiy konferentsiya ochildi.

 

2008 yil (bundan 12 yil oldin) – O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O'zbekiston iqtidorli yoshlarini taqdirlash va moddiy rag'batlantirish to'g'risida”gi qarori qabul qilindi.

 

2009 yil (bundan 11 yil oldin) – O'zbekiston Respublikasining “Arxeologiya merosi ob'ektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to'g'risida”gi Qonuni qabul qilindi. Mazkur qonun 5 bob, 34 moddadan iborat.

 

2014 yil (bundan 6 yil oldin) – O'zbekiston Respublikasi Prezidentining “1941–1945 yillardagi urush va mehnat fronti faxriylarini ijtimoiy qo'llab-quvvatlashni yanada kuchaytirish chora-tadbirlari to'g'risida”gi farmoni qabul qilindi.

 

Alisher EGAMBYeRDIYeV tayyorladi

O'zA

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Namozdan keyingi zikrlar qanday aytiladi?

16.07.2025   1165   2 min.
Namozdan keyingi zikrlar qanday aytiladi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Savol: Namozdan keyin imom «Oyatal kursiy»ni boshidan o‘qiganda jamoat qolganini ichida davom ettiradimi yoki boshidan boshlaydimi? Zikrlarni aytishdachi?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Namozdan keyin oyatal kursiy va tasbehlarni aytish mustahab amal sanalib, ularni imom ham, jamoat ham o‘qishlari mandub, ya’ni go‘zal va savobli ish hisoblanadi. Shuning uchun imom boshlab berganidan keyin jamoatdagilar ham oyatal kursiyni boshidan o‘qiydilar.

Shuningdek, tasbehlarni 33 tadan aytadilar. Imom ularni ovoz chiqarib boshlab berishining sababi jamoatga aytiladigan zikrni eslatish uchundir.

Payg‘ambarimiz alayhissalom farz namozlardan keyin «Oyatal kursiy»ni o‘qishning fazilati haqida bunday deydilar: “Kim har bir farz namozidan keyin Oyatal kursiyni o‘qisa, keyingi namozgacha Alloh taoloning zimmasida bo‘ladi” (Imom Tabaroniy rivoyatlari).

Boshqa bir hadisi sharifda bunday deyiladi:

“Kim har bir farz namozning ortidan Oyatal kursiyni o‘qisa, uni jannatga kirishdan faqatgina o‘lim to‘sib turadi” (Imom Nasoiy rivoyati).

Namozdan keyin tasbehlarni aytish borasida Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: Kim har namozdan keyin o‘ttiz uch marta Allohga tasbeh aytsa, o‘ttiz uch marta Allohga hamd aytsa, o‘ttiz uch marta Allohu akbar, desa hammasi to‘qson to‘qqiz bo‘ladi. Yuzinchisida Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu lahul mulku va lahul hamdu va huva ala kulli shayin qodiyrni aytsa, uning gunohlari dengiz ko‘piklaricha bo‘lsa ham mag‘firat qilinadi”, deyilgan (Imom Muslim rivoyati).

Shunga ko‘ra imom domla Subhanalloh, Alhamdulillah, Allohu akbar deyishi o‘zi uchun hisobga o‘tadi. Jamoatdagi namozxonlar 33 tadan o‘zlari aytishlari kerak bo‘ladi. Vallohu a’lam.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.