Rahbarga qarshi isyon ko'tarish xavorijlarning amalidir. Havorijlar hazrat Ali roziyallohu anhuning rahbariyatini tan olmay, u kishiga qarshi chiqib, tarixda isyonga asos solgan birinchi toifa bo'lgan. Ular haqida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldindan: "Havorijlar — jahannam ahlining itlari", deb ogohlantirganlar. Ming afsuslar bo'lsinki, hazrat Ali roziyallohu anhudek ulug' sahobaning rahbarligiga qarshi chiqish bilan peshonalariga "xavorij" degan tamg'ani ilib ketgan bid'atchilarning izdosh avlodlari hozirgacha davom etib kelmoqda. Ho'sh bunday fitnalar qiyomatgacha davom etar ekan, bunday vaqtda musulmon banda nima qilishi kerak?
Sahobalardan Huzayfa ibn al-Yamoniy roziyallohu anhu Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning “sirlari sohibi”dir. Bu sahoba Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan: “Yo, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam! Biz oddiy bir basharmiz. Alloh bizga yaxshilik qildi, shu yaxshilikning ichidamiz. Ana shu yaxshilikdan keyin yomonlik ham keladimi?” deb so'radi. Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Ha!” deb javob berdilar. Huzayfa roziyallohu anhu: “Mana shu yomonlikdan keyin ham yaxshilik keladimi?” deb yana so'radi. Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bunga ham: “Ha!” deb javob berdilar. Uchinchi marta Huzayfa roziyallohu anhu: “Ana shu yaxshilikdan keyin ham yomonlik keladimi?” deb so'ragan edi Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bunga ham: “Ha!” deb javob berdilar. Shunda Huzayfa roziyallohu anhu bu qanday bo'lishini so'radi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday dedilar:
يكون بعدى ائمة لا يهتدون بهداى و لا يستنون بسنتى و سيقوم فيهم رجال قلوبهم قلوب الشياطين فى جثمان إنس
"Mendan keyin rahbar(imom)lar mening yo'limda yurmaydilar, mening sunnatimni qilmaydilar. Ularning orasida inson jussasidagi shaytoniy qalbli kishilar bo'ladi".
Shunda Huzayfa roziyallohu anhu: “Agar o'sha davrda men bo'lsam, nima qilay?” deb so'radi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam unga bunday buyurdilar:
تسمع و تطيع للأمير و إن ضرب ظهرك و أخذ مالك فاسمع و أطع
“Amiringni eshitasan, unga itoat qilasan! Agar orqangga ursa ham, mol-dunyongni olib qo'ysa ham, eshitgin va itoat qilgin!” (Imom Muslim, 3/1847; Imom Bayhaqiy, 8/16394; Imom Hokim, 8/8533).
Mazkur hadisda davlat raxbariga itoat qilish aytilmoqda. Yana bazi bir odamlar bugun ijtimoiy tarmoqdan turib oshkora podshohga murojaat, shikoyat yoki nasihatlar tanbehlar qilmoqdalar.
O'z o'rnida shuni ham ta'kidlash joizki, oddiy fuqaroning sultonga nasihati hech qachon jamoatchilikka oshkor qilinmaydi. Nasihat qilish imkoni bo'lsa, faqat podshohning yolg'iz o'zigagina aytiladi xolos. Nasihat ommaga oshkora bo'lsa, buning oqibati fitna bo'ladi. Halqning birdamligiga futur etadi. Shuning uchun ahli sunna aqidasida podshohga oshkora nasihat qilishdan qaytariladi. Bu ham ahli sunna aqidaviy mazhabining asl qoidalaridan biridir.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu haqda bunday deganlar:
مَنْ أَرَادَ أَنْ يَنْصَحَ لِسُلْطَانٍ بِأَمْرٍ فَلَا يُبْدِ لَهُ عَلَانِيَةً وَلَكِنْ لِيَأْخُذْ بِيَدِهِ فَيَخْلُوَ بِهِ فَإِنْ قَبِلَ مِنْهُ فَذَاكَ وَإِلَّا كَانَ قَدْ أَدَّى الَّذِي عَلَيْهِ لَهُ
"Kimki saltanat egasiga nasihat qilishni istasa, bas, uni oshkora qilmasin. Balki uning qo'lidan ushlab xoli erga o'tsin. Agar qabul qilsa juda yaxshi, agar qabul qilmasa u zimmasidagi ishni ado qilgan bo'laveradi" (Imom Ahmad rivoyati).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning "bas, uni oshkora qilmasin" deb nasihatni oshkor e'lon qilishdan qaytarishlari uni maxfiy qilish vojibligiga dalolat qiladi.
Bu haqiqatlarni zamonamiz xavorijlari yaxshi bilib olishlari shart! Yana bilib qo'ysinlarki, ularning internet va OAV orqali mamlakat rahbariga qarshi tashviqotlari asli ahli sunna aqidasiga teskari va xilofdir!
Yunusxon domla YuSUFHON o'g'li,
Farg'ona viloyati, Toshloq tumani bosh imom-xatibi
2025 yilning 1 dekabr kuni Toshkent shahridagi Yoshlar ijod saroyida mamlakatimizda fuqarolik jamiyati institutlari sohasida amalga oshirilgan ishlarni tahlil qilish va sohani yanada rivojlanish bo‘yicha takliflar ishlab chiqish uchun muloqot maydoni – "Fuqarolik jamiyati haftaligi"ga start berildi.
Haftalik doirasida bo‘lib o‘tgan "Jamoatchilik kengashlari forumi"da O‘zbekiston Respublikasi Din ishlari bo‘yicha qo‘mitasi huzuridagi Jamoatchilik kengashi yilning "Eng faol jamoatchilik kengashi" sifatida e’tirof etildi.
Ta’kidlash joizki, so‘nggi yillarda mamlakatimizda fuqarolik jamiyati institutlarini rivojlantirish yo‘nalishida keng ko‘lamli islohotlar amalga oshirildi. Xususan, ularning davlat va jamiyat boshqaruvidagi ishtirokini kengaytirish maqsadida zarur tashkiliy-huquqiy shart-sharoitlar yaratildi, davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash tizimi izchil takomillashtirildi.
Shu jarayonda davlat organlari huzuridagi jamoatchilik kengashlari faoliyatini rivojlantirish, ularni samarali ishlashi uchun qulay mexanizmlarni joriy etish bo‘yicha ham qator muhim tashabbuslar amalga oshirilmoqda.
Qo‘mita huzuridagi Jamoatchilik kengashining ham yuksak e’tirof etilishi – olib borilayotgan ijobiy islohotlarning amaliy samarasi, jamoatchilik ishtirokini kuchaytirishga qaratilgan siyosatning yorqin natijasidir.
Din ishlari bo‘yicha qo‘mita Axborot xizmati