Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Iyul, 2025   |   28 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:32
Quyosh
05:10
Peshin
12:35
Asr
17:37
Shom
19:53
Xufton
21:23
Bismillah
23 Iyul, 2025, 28 Muharram, 1447

Fitna vaqtida mo'minning odobi

12.10.2020   2120   5 min.
Fitna vaqtida mo'minning odobi

Rahbarga qarshi isyon ko'tarish xavorijlarning amalidir. Havorijlar hazrat Ali roziyallohu anhuning rahbariyatini tan olmay, u kishiga qarshi chiqib, tarixda isyonga asos solgan birinchi toifa bo'lgan. Ular haqida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldindan: "Havorijlar — jahannam ahlining itlari", deb ogohlantirganlar. Ming afsuslar bo'lsinki, hazrat Ali roziyallohu anhudek ulug' sahobaning rahbarligiga qarshi chiqish bilan peshonalariga "xavorij" degan tamg'ani ilib ketgan bid'atchilarning izdosh avlodlari hozirgacha davom etib kelmoqda. Ho'sh bunday fitnalar qiyomatgacha davom etar ekan, bunday vaqtda musulmon banda nima qilishi kerak?

Sahobalardan Huzayfa ibn al-Yamoniy roziyallohu anhu Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning “sirlari sohibi”dir. Bu sahoba Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan: “Yo, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam! Biz oddiy bir basharmiz. Alloh bizga yaxshilik qildi, shu yaxshilikning ichidamiz. Ana shu yaxshilikdan keyin yomonlik ham keladimi?” deb so'radi. Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Ha!” deb javob berdilar. Huzayfa roziyallohu anhu: “Mana shu yomonlikdan keyin ham yaxshilik keladimi?” deb yana so'radi. Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bunga ham: “Ha!” deb javob berdilar. Uchinchi marta Huzayfa roziyallohu anhu: “Ana shu yaxshilikdan keyin ham yomonlik keladimi?” deb so'ragan edi Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bunga ham: “Ha!” deb javob berdilar. Shunda Huzayfa roziyallohu anhu bu qanday bo'lishini so'radi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday dedilar:

يكون بعدى ائمة لا يهتدون بهداى و لا يستنون بسنتى و سيقوم فيهم رجال قلوبهم قلوب الشياطين فى جثمان إنس

"Mendan keyin rahbar(imom)lar mening yo'limda yurmaydilar, mening sunnatimni qilmaydilar. Ularning orasida inson jussasidagi shaytoniy qalbli kishilar bo'ladi".

Shunda Huzayfa roziyallohu anhu: “Agar o'sha davrda men bo'lsam, nima qilay?” deb so'radi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam unga bunday buyurdilar:

تسمع و تطيع للأمير و إن ضرب ظهرك و أخذ مالك فاسمع و أطع

Amiringni eshitasan, unga itoat qilasan! Agar orqangga ursa ham, mol-dunyongni olib qo'ysa ham, eshitgin va itoat qilgin!” (Imom Muslim, 3/1847; Imom Bayhaqiy, 8/16394; Imom Hokim, 8/8533).

Mazkur hadisda davlat raxbariga itoat qilish aytilmoqda. Yana bazi bir odamlar bugun ijtimoiy tarmoqdan turib oshkora podshohga murojaat, shikoyat yoki nasihatlar tanbehlar qilmoqdalar.

O'z o'rnida shuni ham ta'kidlash joizki, oddiy fuqaroning sultonga nasihati hech qachon jamoatchilikka oshkor qilinmaydi. Nasihat qilish imkoni bo'lsa, faqat podshohning yolg'iz o'zigagina aytiladi xolos. Nasihat ommaga oshkora bo'lsa, buning oqibati fitna bo'ladi. Halqning birdamligiga futur etadi. Shuning uchun ahli sunna aqidasida podshohga oshkora nasihat qilishdan qaytariladi. Bu ham ahli sunna aqidaviy mazhabining asl qoidalaridan biridir.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu haqda bunday deganlar:

 

مَنْ أَرَادَ أَنْ يَنْصَحَ لِسُلْطَانٍ بِأَمْرٍ فَلَا يُبْدِ لَهُ عَلَانِيَةً وَلَكِنْ لِيَأْخُذْ بِيَدِهِ فَيَخْلُوَ بِهِ فَإِنْ قَبِلَ مِنْهُ فَذَاكَ وَإِلَّا كَانَ قَدْ أَدَّى الَّذِي عَلَيْهِ لَهُ

"Kimki saltanat egasiga nasihat qilishni istasa, bas, uni oshkora qilmasin. Balki uning qo'lidan ushlab xoli erga o'tsin. Agar qabul qilsa juda yaxshi, agar qabul qilmasa u zimmasidagi ishni ado qilgan bo'laveradi" (Imom Ahmad rivoyati).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning "bas, uni oshkora qilmasin" deb nasihatni oshkor e'lon qilishdan qaytarishlari uni maxfiy qilish vojibligiga dalolat qiladi.

Bu haqiqatlarni zamonamiz xavorijlari yaxshi bilib olishlari shart! Yana bilib qo'ysinlarki, ularning internet va OAV orqali mamlakat rahbariga qarshi tashviqotlari asli ahli sunna aqidasiga teskari va xilofdir!

 

Yunusxon domla YuSUFHON o'g'li,

Farg'ona viloyati, Toshloq tumani bosh imom-xatibi

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Shahrisabzning Butunjahon merosi ro‘yxatidagi maqomini saqlab qolish bo‘yicha ijobiy qaror qabul qilindi

21.07.2025   2226   1 min.
Shahrisabzning Butunjahon merosi ro‘yxatidagi maqomini saqlab qolish bo‘yicha ijobiy qaror qabul qilindi

Parij shahrida YUNЕSKO Butunjahon merosi qo‘mitasining 47 sessiyasi o‘tkazildi. Sessiya yig‘ilishida Shahrisabz shahrining Butunjahon merosi ro‘yxatidagi maqomini saqlab qolish bo‘yicha ijobiy qaror qabul qilindi.


Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi axborot xizmati O‘zAga ma’lum qilishicha, qo‘mita O‘zbekistonning ushbu obyektni asrash bo‘yicha sa’y harakatlarini yuqori baholab, YUNЕSKO Butunjahon merosi markazi hamda IKOMOS (Yodgorliklar va diqqatga sazovor maskanlarni asrash bo‘yicha xalqaro kengash)  bilan samarali hamkorlik muhimligini alohida qayd etdi.


Kelgusi bosqich sifatida O‘zbekistonga takroriy nominatsiyani tayyorlash uchun uch yil muddat berildi. Unda Shahrisabzning siyosiy, madaniy va diniy markaz sifatidagi betakror tarixiy rolini aks ettiruvchi temuriylar davri me’moriy merosiga alohida urg‘u qaratiladi.


Shaharning tarixiy qismi bufer hudud sifatida belgilanishi rejalashtirilgan, bu uning madaniy qiymatini yanada samarali asrash imkonini beradi. Mazkur qaror xalqaro hamkorlik doirasida olib borilgan tizimli va ochiq muloqotlar natijasi bo‘ldi.


Anjumanda O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi raisi Gayane Umerova boshchiligidagi delegatsiya ishtirok etib, YUNЕSKO, IKOMOS va barcha xalqaro hamkorlarga bildirilgan ishonch va ko‘rsatilgan qo‘llab-quvvatlov uchun minnatdorlik bildirgan. 


Behruz XUDOYBЕRDIYEV,

O‘zA

O'zbekiston yangiliklari