Sayt test holatida ishlamoqda!
23 Dekabr, 2024   |   22 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:21
Quyosh
07:46
Peshin
12:27
Asr
15:17
Shom
17:01
Xufton
18:21
Bismillah
23 Dekabr, 2024, 22 Jumadul soni, 1446

Qadim Keshning Dorut-tilovat majmuasi haqida bilasizmi?

10.10.2020   1748   2 min.
Qadim Keshning Dorut-tilovat majmuasi haqida bilasizmi?
Ko'p asrlik tarixga ega qadim Kesh – Shahrisabzda qad rostlagan me'moriy obidalar serhashamligi, takrorlanmas naqshu bitiklari bilan dunyoga mashhur. Ularning ko'pi Amir Temur, uning avlodlari davrida ko'hna shaharning hozirgi tarixiy qismida bunyod etilib, jahon merosi ro'yxatidan joy olgan. Ushbu arxeologik durdonalar ichida Dorut-tilovat majmuasining o'ziga xos o'rni bor. 

Dorut tilovat memorial majmuasi 1370-1371 yillar buyuk taqvodor arbob, Bahovuddin Naqshbandiyning o'qituvchisi Shamsiddin Kulolning o'limidan so'ng barpo qilingan. Majmuada Ko'k gumbaz jome masjidi, Shamsiddin Kulol va Gumbazi Sayidon maqbaralari joy olgan. Shayx Kulol qabri oldida avval Dor-us-Tilovat madrasasi joylashgan. Amir Temurning hukmronligi davrida Kulolning maqbarasi marmardan ishlangan toshtaxta bilan qoplangan. Mirzo Ulug'bek hukmronligi davrida qabr tepasiga soddagina gumbazli maqbara qurilgan. 1435 yil maqbara qarshisida Ko'k gumbaz masjidi barpo etilgan. Bu masjid Shahrisabzdagi jome masjidi hisoblanadi.
 
 

Majmuada Mirzo Ulug'bek farmoniga muvofiq, bunyod etilgan xilxona Gumbazi Sayidon deb ataladi. Unda Payg'ambarimiz Muhammad (s. a. v.) avlodlari – sayyidlarning Termiz xonadoni a'zolari mangu qo'nim topgan. Maqbara ichkarisida 4 ta marmar toshdan yasalgan sag'ana bor. Shu erdan maqbaraning ikkinchi nomi – Gumbazi Sayid, ya'ni Sayidlarning gumbazi nomi kelib chiqqan. 

Shu tahlid, Dorut-tilovat madrasasining ichki hovlisi atrofida XIV-XV asrlarda yirik memorial majmua hosil bo'lib, u Shamsiddin Kulol maqbarasi, gurxonali Amir To'rag'ay madrasasi, masjidi va Ulug'bek maqbarasidan tashkil topgan. 
 
 
 
 
 
O'zA
O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Gunohlardan o‘zimni tiya olmayapman

20.12.2024   4141   4 min.
Gunohlardan o‘zimni tiya olmayapman

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bir kuni ko‘p gunohlar qilib yurgan bir yigit solih bir zotning huzuriga kelib, o‘z ahvolidan shikoyat qilibdi.
— E solih zot! Men qilmagan gunohlar qolmadi. Menga nasihat qilib qo‘ysangiz. Har qancha urinsam ham gunohlardan o‘zimni tiya olmayapman. Shoyat pandu nasihatlaringiz ta’sir qilib gunoh qilishdan to‘xtasam, qilgan gunohlarimga tavba qilsam, - debdi.
Solih kishi:
— Ey o‘g‘lim, agar Allohga osiylik qilishni xohlasang, qilaver, ammo avvalo beshta shartga rioya qilishing kerak. Agar bularni bajara olsang, istagancha gunoh qil, - dedi.
Yigit xursand bo‘lib:
— Ey solih zot, ayting, ularni albatta bajaraman. Tezroq ayting, - dedi.
Solih kishi:
Birinchi shart: agar Allohga osiylik qilmoqchi bo‘lsang, avvalo Uning yeridan chiqib ket va gunohni boshqa yerda qil, - dedi.
Yigit hayron bo‘lib:
— Ey ulug‘ zot, rahmat sizga! Ammo, qayerda gunoh qilaman? Ahir Yerning barchasi Allohning mulki emasmi? - dedi.
Solih zot javob berdi:
— Ha, albatta. Endi sen Allohdan uyalmaysanmi? Uning yerida yashab, yana Unga osiylik qilasanmi?!
Yigit:
Ikkinchi shartni ayting, ey ustoz, - dedi.
Solih kishi:
— Agar Allohga osiylik qilmoqchi bo‘lsang, qilaver, ammo Uning rizqidan yemagin, - dedi.
Yigit yana hayratlanib:
— Ey ulug‘ zot, sizga Allohning rahmati bo‘lsin! Ahir rizq beruvchi Uning o‘zi bo‘lsa, unda men qayerdan rizqlanaman? - dedi.
Solih kishi:
— Allohning rizqidan yeb turib, yana Unga osiylik qilishdan uyalmaysanmi?!-  dedi.
Yigit:
Uchinchi shartni ayting, - dedi.
Solih kishi:
— Agar Allohga osiylik qilmoqchi bo‘lsang, U ko‘rmaydigan joyga borib qil, - dedi.
Yigitning hayrati yana oshdi:
— Ey ustoz!  Bu nima deganingiz? Ahir qayerga bormay Uning ko‘z o‘ngidamanku. Alloh hatto qorong‘u kechada qora tosh ustida yurgan qora chumolining harakatini ham ko‘radi-ku! Qayerga bormay, qayerga yashirinmay meni ko‘rib, bilib turadiku? - dedi.
Solih zot:
— Shundayligini bilar ekansan, boshqalarning ko‘rib qolishidan uyalasanu, nahotki Allohning ko‘z o‘ngida gunoh qilishdan uyalmaysan? Nahotki, Alloh sen uchun boshqalardan ko‘ra qardsiz va hurmatsiz bo‘lsa. U hamma narsani bilib, ko‘rib turganida Unga osiylik qilasanmi?! - dedi.
Yigit:
To‘rtinchi shartni aytib bering, - dedi.
Solih kishi dedi:
— Agar Allohga osiylik qilar ekansan, unday bo‘lsa qachonki ajal farishtasi kelib, joningni olmoqchi bo‘lganida unga ayt: “Menga ozgina muhlat ber, gunohlarimdan tavba qilib olay”, degin.
Yigit qattiq yig‘lab:
— Ey solih zot, men kimmanki o‘lim farishtasiga buyruq bera olsam, buni hech kim qila olmaydi? O‘lim kelganda uni bir soniyaga ham ortga surib bo‘lmaydi-ku! — dedi.
Solih kishi:
Beshinchi shart shuki, agar Allohga osiylik qilmoqchi bo‘lsang, qilaver, biroq qachonki do‘zaxning farishtalari kelib, seni do‘zaxga tortmoqchi bo‘lganlarida ularning changalidan qutulib qochgin va jannatga kirib olgin, - dedi.
Yigit dod solib yig‘ladi va baland ovozda:
— Bas, yetar ey ulug‘ ustoz! Allohni nomi bilan qasam ichib aytaman, bugundan boshlab gunoh qilmayman, men Allohga chin dilimdan tavba qildim, Laa ilaha illallohu Muhammadur Rasululloh - dedi.

Homidjon domla ISHMATBЕKOV