Adliya vaziri Ruslanbek Davletov ishtirokida sentyabr' oyida vazirlikda korruptsiyaga qarshi kurash tizimining yaratilishi va bu borada erishilgan natijalarga bag'ishlangan matbuot anjumani o'tkazildi. «Daryo» muxbiri Mirolim Isajonovning xabar berishicha, Davletov korruptsiyaga qarshi kurashda harom-halol diniy tushunchasining samaradorligi qay darajada ekanligi to'g'risidagi savolga o'z munosabatini bildirdi.
«Harom va halol tushunchasi, albatta, din munosabatlari bilan bog'liq. Biz bundan faoliyatimizda foydalanishimiz mumkin. Chunki O'zbekiston aholisining 90 foizi musulmon, ota-onasidan harom-halolni o'rganadi, ular hayoti davomida tarbiya ko'radi. Ammo bu faqat korruptsiyaga kelganda ishlamay qoladi. Agar ishlaganida, bunday bo'lmasdi, sababi hammamiz musulmonmiz.
Davlat boshqaruvi, korruptsiya bu boshqa narsa. Harom-halolni ko'pincha oddiy narsalarda bajarish juda zo'r. Oziq-ovqatga kelganida, bu harom ovqat, chunki halol ovqatni al'ternativi juda ko'p. Harom ovqatni chetga surib, halolini iste'mol qilish mumkin. Lekin korruptsiyada al'ternativ yo'qligi uchun, bu ko'p holatlarda ishlamayapti. Musulmon mamlakatlarga e'tibor qiling, ularda korruptsiya bilan bog'liq ko'plab muammolar mavjud.
Birlashgan Arab Amirligi korruptsiyaga qarshi kurashda dunyo bo'yicha 23-o'rinda turibdi. Tahlil qilsangiz, Dubayda korruptsiyaga qarshi juda kuchli tizim yaratilgan. Oxirgi 20-25 yil ichida katta o'zgarishlar qilindi. Bu davlat dunyoga mashhur xorijiy konsalting agentliklari va auditorlarni jalb qilish orqali ularga millionlab dollar berib, davlat organlari faoliyatini baholatadi. Ular bu tizimga millionlab mablag'ni bekordan-bekorga sarflayotgani yo'q.
Agar korruptsiya faqat harom-halol bilan hal bo'lganida edi, biz qachonlardir bu muammodan qutulgan bo'lardik. Ammo shunga qaramay, harom-halol tushunchasi juda yaxshi, biz uni bolalikdan singdirib, rivojlantirishimiz kerak. Barcha dinlarda birovdan pora olib, ishni bitirish gunoh, deb qaraladi. Bizning Islom dinimizda ham bu juda katta gunoh. Shu bois korruptsiyaga qarshi kurash kabi ijtimoiy maqsadlarda mana shunday diniy tushunchalarni ishlatishimiz kerak. Bu katta yordam beradi», — dedi Adliya vaziri.
Davletov o'z nutqida korruptsiyaga qarshi kurash uni 30 foizga ham qoniqtirmasligini ta'kidladi.
«Tizim ichidagi muammolardan o'zimiz yaxshi xabardormiz. Bilganlarimdan biri shuki, gap ta'sir qilmaydi. Masalan, siz yig'ilish o'tkazasiz, juda qattiq gapirasiz, kuyunasiz, hatto o'lib ketasan, qamatamiz, deganiz bilan ham ta'sir qilmaydi. Buni qisqa muddatda ta'siri bo'lishi mumkin. U 10 kundan keyin hayotdagi real muammolarga duch kelganida so'zlaringizni unutadi. Shuning uchun har tomonlama o'ylashimiz kerak: u nimaga ko'proq moyil, unga oylik ko'p to'layapmizmi yoki yo'qmi?
Li Kvang Yuning bitta gapi bor: «Insofsiz xodimlarga ko'proq oylik to'lashimizning foydasi yo'q». Nopok xodim katta maoshini olib ham shu ishini davom ettiraveradi. Shu sababli biz tizimni tozalashimiz va haqiqatan shunga loyiq bo'lgan xodimlarga oshirilgan ish haqini to'lashimiz kerak. Qisqasi, bu borada qiladigan ishlarimiz hali juda ko'p», — dedi Ruslanbek Davletov.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
Inson hayotida eng qimmatbaho ne’matlardan biri vaqtdir. U nihoyatda tez o‘tadi, biror narsaga bog‘lab, to‘xtatib, ortga qaytarib bo‘lmaydi. Har lahza inson umridan bir bo‘lakdir. Shuning uchun vaqtni samarali o‘tkazish, uni qadrlash har bir aqlli inson uchun juda muhim.
Har insonga bir umr berilgan. U yillar, oylar, kunlar, daqiqalar bilan hisoblanadi. Bir soat bekorga ketsa, umrimizdan bir qism bekor ketgan bo‘ladi. Ko‘pincha biz "ertaga qilib qo‘yaman", "keyinroq boshlayman" deya o‘zimizni aldab qo‘yamiz. Aniq reja asosida hayot kechirish, har bir kunni maqsadli va mazmunli o‘tkazish vaqtdan unumli foydalanishning asosiy yo‘lidir. Ilm o‘rganish, mehnat qilish, sog‘liqqa e’tibor qaratish, oila va yaqinlarga vaqt ajratish — bularning bari vaqtning to‘g‘ri taqsim qilinishi bilan bo‘ladi.
Tan olish kerak, zamonaviy texnologiyalar, ijtimoiy tarmoqlar va axborot oqimi vaqtimizni o‘g‘irlab, bizni chalg‘itmoqda. Lekin ayb o‘zimizda. Ba’zan keraksiz narsalarga soatlab vaqt sarflaymiz, keyin esa "vaqtim yetmadi" deb shikoyat qilamiz. Shuning uchun ham hayotda "nimalar muhim, nimalar esa vaqt sarflashga arzimaydi" degan savolga aniq javob topib olish lozim. Vaqtga e’tiborli inson – mas’uliyatli insondir. U har bir vazifani o‘z vaqtida bajaradi, orzulari sari qat’iyat bilan intiladi va hayotini nazorat qila oladi.
Islom dinida ham vaqtga alohida ahamiyat berilgan. Qur’oni karimdagi Asr surasida Alloh taolo asr (vaqt)ga qasam bilan insonning zararda ekani ta’kidlagan. Bu esa vaqtning beqiyos ekanini yana bir bor yodga soladi. Faqat iymon keltirgan va yaxshi amallar qilgan, bir-birlariga Haq (yo‘li)ni tavsiya etgan va bir-birlariga (mana shu Haq yo‘lida) sabr-toqat qilishni tavsiya etgan zotlargina najot topishi aytilib, ulgurib qolishga da’vat etilgan. Demakki, vaqtni to‘g‘ri sarflay olgan insongina yutuqqa erishadi. Hayotimizdagi har bir daqiqa – bebaho xazina. Undan oqilona foydalanib qolish kerak, azizlar.
Abdulvohid ISAQOV,
Namangan shahridagi
“Miryoqubboy Mirhakimboy”
jome masjidi imom xatibi