Hakimlardan birini do'sti ziyorat qildi. Uning oldida ayrim birodarlari to'g'risida u-bu deb gapirib qo'ydi. Hakim aytdi: “Ziyofatni bekor qilding. Bu bilan uchta jinoyat qilding, birinchi, birodarimni yomonlading; ikkinchi, bo'sh qalbimni mashg'ul etding; uchinchi, o'zingni chaqimchiga chiqarding” dedi.
Ka'bul Ahbordan (Alloh undan rozi bulsin) rivoyat qilindi. «Bani Isroil qabilasiga qahatchilik keldi. Muso alayhissalom qabila ahli bilan uch marta suv so'rab chiqdilar. Ularga suv berilmadi. Shundan sung Muso alayhissalom: “Ey Rabbim, bandalaring suvsizlik va ochlikdan Senga uch marta zorlanib, iltijo qilib, najot berishingni so'radilar. Sen ularning iltimoslarini, duolarini ijobat qilmading!” dedilar. Alloh taolo unga dedi: “Ey Muso! Men sening va sen bilan bo'lgan qavmlaringning duolarini ijobat qilmayman. Chunki sizlarning orangizda chaqimchi bor. U chaqimchilikni uzluksiz davom ettirib kelyapti”. Muso alayhissalom so'radilar: “Kim u? Bizlar uni oramizdan chiqaraylik”. Alloh: “Ey Muso! Sizlarni chaqimchilikdan qaytarmadimi? Hammalaringiz tavba qilinglar!” dedi. Hammalari tavba qilishdi. Shundan sung, Alloh ularga suv berdi».
Faqihlardan biri aytadi: “Sizning oldingizga bir kishi kelib, falonchi sizni bu unday, bu bunday, deb gapirdi”, deb ketib qolsa, sizga olti narsa vojib bo'ladi.
Birinchi, uni to'g'ri deya topmang. Alloh taolo aytadi: “Ey mo'minlar, agar sizlarga bir fosiq kimsa biron xabar keltirsa, sizlar (haqiqiy ahvolni) bilmagan holingizda biron qavmga musibat etkazib kuyib, qilgan ishlaringizda afsus-nadomat chekib qolmasliklaringiz uchun (u fosiq kimsa olib kelgan xabarni) aniklab - tekshirib ko'ringlar”.
Ikkinchi, siz uni bu ishdan qaytaring, chunki bunday qilish vojibdir. Alloh taolo marhamat qiladi:
“Odamlar chiqarilgan (ma'lum bo'lgan) ummatning eng yaxshisi bo'ldingiz, (ey, musulmonlar!) zero, siz amri ma'ruf, nahiy munkar qilasiz va Allohga imon keltirasiz”(Oli Imron surasi, 110-oyat)
Uchinchi, Alloh yo'lida uni yomon ko'ring, chunki osiyni yomon kurish vojibdir.
Turtinchi, birodarlaringizga yomon gumonda bo'lmang. Chunki gumon qilish haromdir. Alloh taolo marhamat qiladi: “Albatta ayrim gumonlar gunohdir!”(Hujurot surasi, 12-oyat).
Beshinchi, josuslik qilmaslik. Chunki Alloh taolo Kalomullohda josuslikdan qaytardi.
Oltinchi, chaqimchilikka rozi bo'lmang va o'zingiz ham uni qilmang. Chaqimchi olib kelgan habarni boshqaga aytmang. Zero, Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Chaqimchilar jannatga kirmaydilar” deganlar (Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyati).
Alloh taolo barchalarimizni ofiyatda saqlasin, chaqimchilik ofatidan o'z panoxida asrasin.
Al-Faqih Abu Lays as-Samarqandiyning
«Tanbehul g'ofiliyn» kitobi asosida
Imom Termiziy bilim yurti 2-bosqich talabasi
Murodullo Choriyev tayyorladi.
O‘quv yili tugab, ota-onani ziyorat qilish, ularning xizmatiga borish vaqti kelgach, darslar tugab, imtihonlardan forig‘ bo‘lgach, «Endi butunlay bo‘shman, ilmdan forig‘ bo‘ldim», deb tasavvur qilmang. Ota-onaning xizmatida bo‘lib, duolarini oling. Ta’til payti ham siz uchun muhim bir vaqt hisoblanadi.
Ota-onangiz, aka-ukangiz, opa-singlingiz, qarindosh-urug‘laringiz nimalarni o‘rganganingizga, odobingiz qanday bo‘lganiga qiziqishadi. «O‘g‘limiz nimalarni o‘rganib keldi ekan-a, ustozlaridan nimalarni ta’lim oldi ekan» deb, havas ko‘zlari bilan qaray boshlashadi. Ana shunda siz ularni odobingiz, kamtarligingiz, xizmatingiz bilan xushnud qilsangiz, nafaqat o‘zingizni, balki ustozlaringizni, nafaqat ustozlaringizni, balki Islom dinini ham barchaga sevdirasiz.
Buning natijasi o‘laroq odamlarda din ilmiga rag‘bat oshib, ular ham farzandlarini ahli ilm qilishga, qori qilishga shoshib qoladilar. Aksincha, namozlar qazo bo‘la boshlasa, xulq-atvor yomon bo‘lsa, «Bu bola o‘qib yurib shu ahvolda bo‘lsa, bundan ko‘ra o‘qimaganimiz yaxshi ekan», deyishadi. Odamlarning ilm olishdan hafsalasi pir bo‘ladi, ustozlarni hurmat qilmay qo‘yishadi. Bu holatda dinga foydangiz emas, zararingiz ko‘proq tegadi. Bunday tolibi ilmlardan Alloh taoloning O‘zi asrasin!
Bir narsani yaxshi bilib oling: siz makonlar, holatlar o‘zgarishi bilan o‘zgarib qolavermang. Holatlar sizni o‘zgartirmasin, siz holatlarni o‘zgartiring. Doimo istiqomatda bo‘ling, sabot bilan turing. Alloh taolo har holatda ham sizni ko‘rib turganini aslo yodingizdan chiqarmang.
«Talabalik davrini qanday o‘tkazmoq kerak?» kitobidan