Toshkent viloyati mamlakatimizning o'ziga xos tabiati, keng imkoniyatiga ega hududlaridan biri bo'lib, poytaxtdan boshqa viloyatlarga chiqish yo'lida, inchunun, ziyorat turizmi dahasining boshlang'ich nuqtasida joylashganligi bilan alohida ahamiyatga ega. Shu bois viloyatdan o'tuvchi yo'lovchilar, ziyoratchilarga har taraflama qulaylik yaratish, namozxonlar uchun yuqori yuqori shart-sharoitlarni ta'minlash maqsadida ushbu hududda ko'plab xayrli islohotlar amalga oshirilmoqda.
Yuqori Chirchiq tumanida joylashgan “Iyk ota” ziyoratgohi ta'mirdan chiqarilib, obod maskanga aylantirildi. Quvonarlisi, ziyoratgoh tarkibida namozxona barpo etilib, tashrif buyuruvchilar uchun ibodatlarini o'z vaqtida ado etib olishlariga imkoniyat yaratildi.
Hoki poylari shu joyda joylashgan, mahalliy xalq orasida “Iyk ota” nomi bilan mashhur bu zotning tahminan XVI-XVII asrlarda yashab o'tganlari, yassaviya tariqatining namoyondalaridan biri bo'lgan mo''tabar zot ekanliklari aytiladi.
Kuni kecha, 1 sentyabr kuni yangi ta'mirdan chiqarilgan ziyoratgohga tashrif buyurgan mutasaddilar bu joy chinakam ma'rifat maskaniga aylanganini e'tirof etdilar. Jumladan, majmuada erkaklar va ayollar uchun alohida namozxona, kutubxona, hovlilarning keng va shinamligi kishining dilini yayratadi. Hullas, ziyoratga keluvchi yurtdoshlarimiz va xorijiy mehmonlar uchun maqbara zamonaviy ziyoratgoh sayyohlik maskaniga aylantirilgan.
Ma'lumki, bugungi kunda Olmaliq shahri tegishli dastur asosida kompleks rivojlantirilmoqda. Bu joyda barpo etilajak ko'plab infratuzilma ob'ektlari qatorida yangi masjid qurilishi ham ko'zda tutilgan. Bu “Hilol” nomli masjid bo'lib, yaqinda Adliya boshqarmasida davlat ro'yxatidan o'tkazildi.
Shaharda chindan ham masjidga ehtiyoj mavjud edi. Shu kunga qadar 150 mingdan ziyod aholi istiqomat qiladigan Olmaliqda birgina masjid faoliyat ko'rsatayotgan edi. Shuning uchun «Evalak» mahallasi, Faxriylar ko'chasida yangi barpo bo'layotgan masjid loyihasi ancha yirik bo'lib, u uch gektar maydonda joylashadi.
Shundoqqina shaharga kirib kelishda o'zining 60 metrlik to'rtta minorasi-yu, sharqona gumbazlari bilan muazzam qiyofa kasb etuvchi jome har qanday yo'lovchi e'tiborini o'ziga jalb etishi shubhasiz. Ibodat uyi 6 mingdan ortiq namozxonni o'z bag'riga sig'dirish imkoniyatiga ega bo'lishi bilan sig'imi jihatidan Toshkent viloyatidagi eng katta masjid bo'lishi kutilmoqda. Asosiy xonaqoh 50x50 metr hajmda bir qavatdan iborat bo'ladi. Bu joyda mahalliy aholi va yo'lovchilar uchun ko'plab qulayliklar yaratiladi. Jumladan, bir gektar maydondadagi avtoturargoh, ayollar uchun alohida namozxona va tahoratxona, yig'ilishlar zali va boshqa yordamchi xonalar o'rin oladi.
Yaqindagina muborak Ashuro kunlarida ezgu niyat va xayrli duolar bilan ushbu masjidning tamal toshi qo'yildi. 2021 yilning yakuniga qadar bitkazilishi rejalashtirilayotgan baytullohning qurilish ishlarida xizmat ko'rsatayotgan barcha fidoiy insonlarga Alloh taolodan madad va muvaffaqiyatlar tilab qolamiz.
* * *
Sirdaryo viloyatining Mirzaobod tumanida “Oltin O'rda” nomli masjid bor. Masjid 1993 yilda Sirdaryodagi masjidlarda ko'p yillar imomlik vazifasida faoliyat yuritgan, din xizmatidagi mo''tabar inson Yusufxon domla Mubashshirxonov boshchiligida xalq hashari yo'li bilan qurilgan. Masjid nomi hozirda qishloq nomiga monand “Oltin O'rda” deya yuritilsada, dastlab “Said Mubashshirxon to'ra” nomi bilan ham atalgan.
O'tgan davr mobaynida masjid binosining eskirganligi hamda noqulay ob-havo sharoitlarida namozxonlarga qiyinchiliklar tug'ilayotgani sababli, tegishli ruxsat asosida bu yili yangidan keng sig'im va zamonaviy sharoitlar asosida bunyod bo'lmoqda. Jome avvalgi holatda 250-270 namozxonni sig'dirgan bo'lsa, yangi loyihaga ko'ra, xonaqoh va qo'shimcha ayvonlar 700 dan ziyod namozxonga mo'ljallangan. Hozirda qurilish ishlarining 75% yakunlanib, ichki bezak ishlari davom ettirilmoqda. Joriy yilning noyabr oyida namozxonlar ixtiyoriga topshirilishi rejalashtirilgan.
Ta'kidlash lozimki, bugungi kunda bugungi kunda yurtimiz bo'yicha jami 181 ta masjid yangi loyihalar asosida qaytadan qurilmoqda. Masjidlarni ta'mirlab, barpo etishdek savobi ulug', xayrli ishlarda tashabbus ko'rsatayotgan, hissalari qo'shilayotgan barcha mutasaddilar, qo'li gul me'mor ustalar, ko'ngilli xizmatchilar, hasharchilarga tahsinlar aytib, Alloh taolodan kuch-quvvat tilaymiz. Masjidlar tez orada qad ko'tarib, kelajak avlod uchun ko'p yillar hidoyat mayog'i bo'lib xizmat qilishini Yaratgandan Parvardigor nasib etsin.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Masjidlar bo'limi
Ummatga qilingan so‘nggi vasiyat
“Hajjatul vado’” ya’ni “Vado xutbasi” lug‘atda “Vidolashuv xutbasi”, “xayrlashuv, ayriliq xutbasi-xitobi” degan ma’nolarni bildiradi.
Hijriy o‘ninchi yilning 9 zulhijja oyida (milodiy 632 yil 8 mart) Payg‘ambarimiz alayhissalom so‘nggi haj ibodatini ado etganlarida xutba qilganlar. Unda Makkada jami 124 ming musulmon to‘plangan edi.
U zot alayhissalom Qasvo degan tuyalariga minib, Arafot vodiysida ummatga so‘nggi vasiyatlarini bayon etganlar. Bu xitob faqat o‘sha joyda to‘plangan hojilargagina emas, balki qiyomatga qadar keladigan butun insoniyatga qaratilgan.
Payg‘ambarimiz alayhissalom ummatga bunday vasiyat qildilar:
“Ey insonlar! So‘zimni yaxshilab tinglang... Bu yildan so‘ng sizlar bilan bu yerda yana ko‘rishish-ko‘rishmasligimni bilmayman.
Ey insonlar! Buguningiz qanday ham muqaddas kun, bu oylar qanday ham muqaddas oy, bu shahar (Makka) qanday ham muqaddas bir shahar bo‘lsa, Robbingiz bilan ko‘rishgunga qadar qonlaringiz, mollaringiz, obro‘larinigiz ham ayni shaklda muqaddasdir va bir-birlaringizga haromdir!
Ey sahobalarim! Ertaga Robbingizga ro‘para bo‘lib va bugungi holingiz haqida javob berursiz. Mendan so‘ngra eski zalolatlarga qaytib, bir-biringizning bo‘yningizga urmangiz!...
Ey insonlar! Ayollaringizga yaxshi muomala qilishingizni va Allohdan qo‘rqishingizni tavsiya qilaman. Chunki ular amringiz ostidadir. Siz ularni Allohning bir omonati o‘laroq oldingiz va ularning nomuslarini va iffatlarini Alloh oldida so‘z beraroq halol etingiz.
Yaxshi bilingki, sizning ayolingizda haqqingiz bo‘lganidek, ularning ham sizda haqlari bor.
Ey mo‘minlar! So‘zimni tinglang. Yaxshi tushinib oling. Batahqiq Robbingiz birdir. Otalaringiz ham bittadir. Alloh huzurida eng xayrligingiz, Allohdan eng ko‘p qo‘rqqaningizdir.
Arablarning ajamdan, ajamning esa arabdan, oq irqlining qora irqlidan, qora irqlining oq irqdan hech qanday ustunligi yo‘qdir. Ustunlik yolg‘iz taqvodadir.
Ey insonlar! Allohdan qo‘rqing, rahbar qilib ustingizga burni, qulog‘i kesik bir qulni saylab qo‘ysa, Allohning Kitobi ila hukm etgani qadar uni tinglang va unga itoat eting!
Ey insonlar! Sizga bir omonat qoldirayapman-ki, uni mahkam ushlasangiz yo‘lingizdan adashmaysiz! U omonat Allohning Kitobi va payg‘ambarining sunnatidir.
Ey mo‘minlar! Allohdan qo‘rqing! Besh vaqt namozingizni o‘qing! Ramozon oyidagi ro‘zalaringizni tuting!
Mollaringizning zakotini bering! O‘zlaringizdan bo‘lgan amr sohiblariga itoat eting-ki, Robbingizni jannatiga kirursiz.
Ey insonlar! Haddan oshishlikdan saqlaning. O‘tgan ummatlarning halokatining sababi, dinlarida haddan oshish edi.
Bu sanadan so‘ngra yana siz bilan bu yerda ko‘rishish-ko‘rishmasligimni bilmayman.
Ey insonlar! Ertaga men xaqimda sizdan so‘raganlarida nima deysiz? Risolatni yetkazdimmi? Ilohiy vazifani ado qildimmi?”, dedilar.
Bunga butun as’hobi kirom shunday javob berdilar: “Albatta, qasam ichamizki siz Allohning xabarini tablig‘ etdingiz, vazifani bajardingiz. Bizga tavsiya va nasihatda bo‘ldingiz. Hammasiga shohidlik beramiz!”
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam muborak ko‘rsatgich barmoqlarini samoga ishorat qildirib, jamoatga boqib bunday dedilar: “Shohid bo‘l Robbim! Shohid bo‘l Robbim! Shohid bo‘l Robbim!”.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam vidolashuv xutbasini yakunlagach, Alloh taolo quyidagi oyatni nozil qildi:
“Bugungi kunda Men sizning diningizni mukammal qilib berdim. Sizga ne’matimni batamom qildim. Va sizga Islomni din deb rozi bo‘ldim” (Moida surasi, 3-oyat).
Nabiy alayhissalom vado hajidan qaytishda yo‘lda xastalandilar. Xastaliklari 13 kun davom etdi. Hijriy 11 yili robi’ul avval oyining dushanba kuni Oisha onamizning xonalarida muborak ruhlarini Allohga topshirdilar va o‘sha joyda dafn qilindilar...
Sollallohu alayhi vasallam
Davron NURMUHAMMAD