وَلَمَّا جَآءَهُمۡ كِتَٰبٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ مُصَدِّقٞ لِّمَا مَعَهُمۡ وَكَانُواْ مِن قَبۡلُ يَسۡتَفۡتِحُونَ عَلَى ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَلَمَّا جَآءَهُم مَّا عَرَفُواْ كَفَرُواْ بِهِۦۚ فَلَعۡنَةُ ٱللَّهِ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ٨٩
Kofirlarga qarshi kurashda dushman g‘olib kelguday bo‘lsa, yordam kutgan yahudiylar: "Oxirgi zamon payg‘ambari tezroq kelsaydi" deb duo qilishar edi. U zot kelganlarida esa, o‘zlari inkor qilib, kofirlardan bo‘lishdi. Ibn Is'hoq Osim ibn Amr ibn Qatodaning ushbu rivoyatini keltiradi: "Bizlarning Islomga kirishimizga Alloh rahmati va hidoyati bilan birga sabab bo‘lgan omillardan yana biri shu ediki, biz johiliyat zamonida butlarga sig‘inuvchi johillardan edik. Ahli kitobdan bo‘lmish yahudiylar esa, biz bilmagan ilmlardan xabardor edi. O‘rtamizda tez-tez urushlar bo‘lib turardi. Agar urushda biz yengsak: "Shoshmay turinglar, yangi bir payg‘ambarning chiqish vaqti yaqinlashib qoldi, o‘sha payg‘ambar bilan sizlarni Od va Eram qavmlariday halok qilamiz", deyishardi. Bu so‘zlarni ulardan ko‘p bor eshitgandik. Alloh O‘z Payg‘ambarini yuborgach, biz uning da’vatini qabul qilib, yahudiylar tahdid qilayotgan payg‘ambar shu zot ekanlarini bildik va yahudiylardan oldin Payg‘ambarga imon keltirdik. Ammo yahudiylarning o‘zlari Payg‘ambarni inkor etib, kofirlardan bo‘lishdi. Yuqoridagi oyati karim aynan o‘shalar haqida nozil bo‘lgan".
Suddiy aytadi: "Johiliyat davrida arablar yahudiylarga ko‘p aziyat yetkazishar edi. Yahudiylar Tavrotda oxirzamon payg‘ambari sifatlarini, Alloh u kishini yuborishini va arablarga (mushriklarga) qarshi ular bilan jang qilishini bilishardi. Endi arablarga Muhammad solllallohu alayhi va sallam kelganlarida hasad tufayli kofir bo‘lishdi va: "Payg‘ambarlar Bani Isroildan bo‘lardi, bu esa Ismoil avlodidan chiqibdi (bunday bo‘lmasligi kerak edi)", deyishdi".
بِئۡسَمَا ٱشۡتَرَوۡاْ بِهِۦٓ أَنفُسَهُمۡ أَن يَكۡفُرُواْ بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ بَغۡيًا أَن يُنَزِّلَ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ عَلَىٰ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۖ فَبَآءُو بِغَضَبٍ عَلَىٰ غَضَبٖۚ وَلِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٞ مُّهِينٞ٩٠
Ahli kitoblar yana Haq payg‘ambar kelishini yaxshi bilishar, hatto bu haqda Tavrot va Injilda xabar berilganidan ham voqif edilar. Ammo dillaridagi gumon va hasad, kibr va gina xastaliklari tufayli Muhammad alayhissalomga ilohiy vahiylar tusha boshlaganini ko‘rib ham, u zotga ergashishmadi. Aksincha, har qadamda Allohning so‘nggi Payg‘ambari va u olib kelgan shariatga qarshi dushmanlik qila boshlashdi. Alloh taolo aytadi: "Albatta, Alloh nazdida (maqbul) din Islomdir. Ahli kitoblarga ma’lumot kelganidan keyin o‘zaro hasad yuzasidan ixtilof qilishga o‘tishdi. Kim Alloh oyatlarini inkor etsa, Alloh tez hisob-kitob qiluvchidir" (Oli Imron, 19). Ya’ni, Allohning itoati ostida jamlanishlari uchun Ahli kitoblarga Islom va Muhammad alayhissalomning haq Payg‘ambarliklari bildirildi. Bilganlaridan so‘ng ular endi o‘zaro ittifoqqa kelishlari lozim edi. Lekin ular haqdan xabardor bo‘laturib, bir-birlariga hasad tufayli ixtiloflarga borishdi, bir-birlariga so‘zlarini o‘tkazishga kirishib ketishdi. Natijada bir-birlarini inkor qilishgacha borishdi. Shu tufayli Alloh taoloning g‘azabiga giriftor bo‘lishdi.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi.
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam qachon insonni uylangan paytida tabriklasalar, «Alloh senga muborak qilsin, baraka bersin va ikkingizning orangizni xayr ila jam qilsin», der edilar («Sunan» egalari rivoyat qilganlar).
Kelin-kuyovni to‘y bilan tabriklash Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamdan qolgan sunnatdir. Bu sunnatga binoan, har bir musulmon kelin-kuyovning to‘ylari munosabati ila ularni tabriklash paytida haqlariga Alloh taolodan xayr-baraka va baxtli hayot kechirishlarini so‘rab, duo qilishi kerak.
Hasan roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Aqiyl ibn Abu Tolib Banu Jusamlik bir ayolga uylandi. Bas, unga «Murosa va bolalar ila», deyildi. Shunda u:
«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytganlaridek, «Alloh sizlarga muborak qilsin va baraka bersin», denglar», dedi (Nasaiy rivoyat qilgan).
Kishilar Aqiyl ibn Abu Tolib roziyallohu anhuni uylangani munosabati ila muborakbod qilishda o‘zlariga odat bo‘lib kelayotgan eski tabrik so‘zlarini aytishgan edi, u kishiga yoqmadi. U kishi roziyallohu anhu, Nabiyimiz alayhissalom yangi uylangan odamni qanday so‘zlar bilan tabriklagan bo‘lsalar, meni ham shunday tabrik qilinglar, deb o‘rgatdilar.
Ha, musulmon kishi har bir narsada o‘z Payg‘ambari sollallohu alayhi vasallamga ergashmog‘i lozim. Hatto uylanish munosabati ila aytiladigan tabrik so‘zlarida ham.
Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam menga uylanganlarida onam kelib, meni hovliga olib kirdilar. Qarasam, ansoriy ayollar uyning ichida ekanlar. Bas, ular «Xayr va barakali bo‘lsin. Eng baxtli va nasibali bo‘lsin», dedilar (Buxoriy va Abu Dovud rivoyat qilganlar).
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bilan Oisha onamizning to‘ylari Madinai Munavvarada bo‘lgan. Oisha onamizning onalari Ummu Rummon binti Omir ibn Abdushams roziyallohu anhoning o‘zlari u kishini Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning oldilariga olib kirganlar. O‘shanda hovlida Asmo binti Yaziyd roziyallohu anho boshliq bir guruh Madina ayollari ham bo‘lganlar. Ular kelin bo‘lmish Oisha onamizni ko‘rganlari zahoti u kishining haqlariga yaxshi tilaklar bilan duo qilganlar.
Keyin Ummu Rummon roziyallohu anho Oisha onamizni Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning oldilariga olib kirib, o‘tqazganlar va:
«Mana bu – ahlingiz, yo Rasulalloh, Alloh sizga bularni muborak qilsin», – deganlar.
Demak, kelin-kuyovni ko‘rgan kishi darhol tabriklab, yaxshiliklar tilab duo qilishi kerak ekan.
"Baxtiyor oila" kitobidan