Sayt test holatida ishlamoqda!
04 May, 2025   |   6 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:46
Quyosh
05:17
Peshin
12:25
Asr
17:18
Shom
19:27
Xufton
20:51
Bismillah
04 May, 2025, 6 Zulqa`da, 1446

Munosabat: ijtimoiy tarmoqlarda tarqalgan soxta payg‘ambarlik da’vosi yuzasidan

22.08.2020   4475   2 min.
Munosabat: ijtimoiy tarmoqlarda tarqalgan soxta payg‘ambarlik da’vosi yuzasidan

Kuni kecha ijtimoiy tarmoqlarda o‘zini Malabek o‘g‘li Jamollidin, deb tanishtirgan shaxsning “Allohning vakili qilib yuborilgani, hamma uchun yagona din “Imon yo‘li dasturi” dinini targ‘ib qilish, bunga 35 yil tayyorgarlik ko‘rgani, muayyan ibodatlar dasturi borligini” aljirab chiqqan videosi tarqaldi.

Bu kabi holat birinchisi va oxirgisi ham emas, ahyon-ahyonda uchrab turishi tabiiy holdir. Bu borada Savbon roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi sharifda Nabiy sollallohu alayhi vassallam: “...Kelajakda ummatimda o‘ttizta kazzob bo‘lur. Ularning har biri o‘zining nabiyligini da’vo qilur. Holbuki, men nabiylarning xotimi-tugatuvchisiman. Mendankeyinnabiykelmas”, dedilar” (ImomTermiziyva Abu Dovudrivoyatlari).

“Kazzob” so‘zi arabcha so‘z bo‘lib, “ko‘p yolg‘on gapiruvchi”, “o‘ta ketgan yolg‘onchi” ma’nolarini ifoda etadi. Demak, Nabiy alayhissalomdan keyin hech qanday payg‘ambar yoki rasul chiqishi mumkin emas. Bordi-yu, kimdir payg‘ambarlik yo rasullikni da’vo qilsa, u yolg‘onchi deya inkor etiladi va unga qarshi chiqiladi.

Ma’lumki, Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam rasul (elchi) va nabiylarning so‘nggisidirlar. Bu haqida Alloh taolo: “Muhammad sizlardan biron erkakning otasi bo‘lgan emas. Lekin Allohning Rasuli va Nabiylarning so‘nggisidir. Alloh har bir narsani o‘ta bilguvchidir”, deya xitob qilgan (“Ahzob” surasi, 40-oyat).

Ushbu oyatga ko‘ra, kimda-kim Muhammad sollallohu alayhi vasallamdan keyin yana payg‘ambar yo rasul chiqadi deb aytsa, e’tiqod qilsa, kofir bo‘ladi. Chunki u mazkur oyatni inkor qilgan va Muhammad sollallohu alayhi vasallamning eng so‘nggi payg‘ambar va rasul ekanini tan olmagan bo‘ladi.

Imom Muslim va Imom Termiziy rivoyat qilingan hadisi sharif matnida Payg‘ambar alayhissalomning “Men bilan nabiylar tugatildi”, degan so‘zlarini eslab o‘tish ham maqsadga muvofiq hisoblanadi.

Shu o‘rinda,hurmatli bloger hamda faol internet foydalanuvchilariga din masalasidagi har qanday noodatiy holatni ommaga ko‘rsatish hamisha ham to‘g‘ri bo‘lavermasligini ta’kidlamoqchimiz. Chunki, bu odamlarning e’tiqodi bilan bog‘liq masala hisoblanadi.

Shundan kelib chiqib, O‘zbekiston musulmonlari idorasi bunday xatti-harakatni qat’iy qoralashini, ilmu ma’rifat rivojlangan bugungi davrda odamlarning vaqtlarini olib, bu kabi asossizlavhalarni tarqatish hech qanday mantiqqa to‘g‘ri kelmasligini hamda mo‘min-musulmonlarimizdan bu kabi shaxslarning soxta da’volariga chalg‘ib qolmasliklarini so‘rab qolamiz.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo hay’ati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Imom Moturidiy haqida 15 fakt

30.04.2025   11613   3 min.
Imom Moturidiy haqida 15 fakt

1. Olimning to‘liq ismi sharifi Muhammad ibn Muhammad ibn Mahmud Abu Mansur Moturidiy Samarqandiy Ansoriy.


2. Kamoliddin Bayoziyning tahqiqiga ko‘ra bu zotning nasabi ulug‘ sahobiy Abu Ayyub Ansoriyga borib taqaladi.


3. Abu Mansur Moturidiyning qaysi yilda tug‘ilgani aniq ma’lum emas. Ammo ustozi Muhammad ibn Muqotil Roziy hijriy 248 (milodiy 862) yilda vafot etgani aytilgan. Shunga ko‘ra, Abu Mansur Moturidiy hijriy 240 (milodiy 854) yildan oldin tug‘ilgani taxmin qilinadi.


4. Imom Moturidiy ko‘plab ustozlardan ta’lim olgan. Quyidagilar ularning eng mashhurlari:

  1. Imom Abu Bakr Ahmad ibn Is'hoq Juzjoniy;
  2. Imom Abu Nasr Ahmad ibn Abbos Iyoziy;
  3. Nusayr ibn Yahyo Balxiy;
  4. Muhammad ibn Muqotil Roziy va boshqalar.


5. Ushbu olimlar Imom Moturidiyni Imom Abu Hanifa rahimahullohgacha bo‘lgan sanadini bog‘lovchi ustozlar hisoblanadi.


6. Imom Moturidiyning shogirdlari uning ilimy merosini davom ettirib, bu ta’limotni rivojlantirganlar. Masalan:

  • Abulqosim Is'hoq ibn Muhammad Hakim Samarqandiy.
  • Imom Abulhasan Ali ibn Sa’iyd Rustug‘faniy.
  • Abu Lays Nasr ibn Muhammad Samarqandiy.
  • Imom Abu Muhammad Abdulkarim Pazdaviy.


7. Abu Mansur Moturidiy tafsir, usulul fiqh va aqoid kabi shar’iy ilmlarning turli yo‘nalishlari bo‘yicha asarlar ta’lif etgan.


8. Tafsir yo‘nalishi bo‘yicha “Ta’vilotu ahli sunna” nomli tafsir yozgan.


9. Usulul fiqh yo‘nalishida “Ma’xozush sharoi’” (Shar’iy hukmlar manbasi) va “Jadal” (Ilmiy bahslar) nomli ikkita kitob yozgan.


10. Ulamolar Abu Mansur Moturidiy aqoid ilmi bo‘yicha yozgan asarlarini o‘rganib chiqib, ularni uch turga ajratganlar:

  1. Maqolot (maqolalar);
  2. Raddiyalar;
  3. Alloh taologa iymon keltirish asoslari.


11. Abdulhay Laknaviy “al-Favoidul-bahiya” asarida Imom Abu Mansur Moturidiyni mutakallimlar imomi va musulmonlarning to‘g‘ri aqidasini asoslab bergan buyuk alloma sifatida tavsiflaydi. Uning ta’kidlashicha, Imom Moturidiy benazir asarlar yaratib, botil aqida vakillarining buzg‘unchi g‘oyalariga raddiyalar bergan.


12. Ulamolar aytadilarki, Hujjatul Islom (Islom dini hujjati) deyilganda faqat Imom G‘azoliy tushunilganidek, Imomul hudo (to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi) deyilganda ham faqat Imom Moturidiy tushuniladi.


13. Butun hayotini ilm ma’rifat o‘rganish va uni yoyish bilan o‘tkazgan Abu Mansur Moturidiy rahmatullohi alayh hijriy 333 (milodiy 945) yilda taxminan to‘qson besh yoshida Samarqandda vafot etgan va Chokardiza qabristoniga dafn etilgan.


14. 2020 yil O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tashabbusi bilan O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi huzurida “Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi” tashkil etilgan.


15. Shuningdek, 2025 yil mart oyida Davlatimiz rahbari tomonidan buyuk olimga yuksak hurmat ifodasi o‘laroq “Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida”gi qaror qabul qilindi.