«Ey mo‘minlar! So‘zlarimni yaxshilab eshitingiz, yaxshi anglangiz va yaxshi muhofaza etingiz. Rabbingiz birdir. Otangiz birdir. Barchangiz Odamdansiz. Odam esa tuproqdandir. Hech kimning boshqalardan ustunligi yo‘qdir. Sharaf va ustunlik faqat fazilat iladir».
(Payg‘ambarimiz Muhammad sollalohu alayhi vassalamning Vado xutbalaridan).
Darhaqiqat, oxir zamon dini bo‘lmish Islomda jamiyki insoniyat Odam Ato va Momo Havodan tarqalgani barchamizga uqtiriladi. Muqaddas kitobimiz Qur’oni Karimda, undan oldingi muqaddas kitoblarda ham shunday marhamat qilinadi. Ammo ba’zi materialist olimlar, ya’ni Darvinning dahriyona nazariyasining tarafdorlari insoniyat odamsimon maymunlardan tarqalgan degan davoni xamon ilgari surishadi. Ba’zi moddaparastlar fan va din o‘rtasiga «Xitoy devori» qo‘yishga harakat qiladilar, aslida fan tomonidan qilingan kashfiyotlar bizga Allohning mo‘jizalarini anglatadigan va tasdiqlaydigan vositalar emasmi? Fan va texnik taraqqiyot asri bo‘lgan XX asrda qilingan kashfiyotlarni amalga oshirgan olimlar qilgan kashfiyotlarning asl mohiyatini Qur’oni Karimda ko‘rib lol qoldilar bunga biz juda ko‘p misollar keltirishimiz mumkin. Ammo bizda dunyoviy fanlarni o‘qitish barobarida bu kabi fan olamidagi kashfiyotlar hamon pinhon qolmoqda. Lekin biz yuqoridagi mavzuimizdan og‘ishmagan holda e’tiboringizni quyidagi ma’lumotga qaratmoqchimiz.
«Newsweek» jurnalining 1988 yilgi sonlaridan birida molekular biologiya sohasida o‘tkazilgan ilmiy tadqiqot haqida gap boradi. Shunday qilib ilmiy tadqiqot mobaynida olimlar inson DNK sining xalqaro genetik zahirasini to‘pladilar va xududiy va irqiy xilma-xil xususiyatga ega bo‘lgan ayollar DNK si o‘rganilganda, ularning ota-onasidan o‘tgan irsiy ma’lumotlardan tashqari ularning barchasi uchun umumiy xususiyatga ega bo‘lgan DNK hududlari mavjudligi isbotlandi. Ya’ni, bu DNK hududlari butun insoniyat uchun umumiy bir xil xususiyatga ega va bu tadqiqot xulosasiga ko‘ra insonyat bir onadan tarqalgan. Bu esa o‘z navbatida muqaddas kitoblar Injil va Qur’onda marhamat qilingan bashariyatning onasi Momo Havo ekanligi ilmiy jihatdan tasdiqlandi.
Bu kabi tadqiqotlarning yana biri haqida «Times» jurnalining 1995 yilgi sonlaridan birida gap boradi. Bu safar Arizona Universitetining genetigi olim Mishel Xammer hududiy va irqiy xilma-xil bo‘lgan insonlarning Y xromosomalari guruhlarini o‘rganib u ham butun insoniyatning ajdodi bir ekan degan xulosaga keladi. Shuningdek Mishel Xammer: «Bu tadqiqot Yer yuzining turli qismlarida yashayotgan insonlar odamsimon maymunlarning tadrijiy taraqqiyoti davomida shakllangan avlodlaridir, degan nazariyani inkor qilishi shubhasizdir» deb yozadi.
Hech kimga sir emaski, bu foniy dunyoga kelishimiz bilan o‘z farovonligimizni ta’minlash maqsadida turli dunyoviy kasblarni egallaymiz. Hatto ba’zilarimiz dunyoviy ilmlarni mohir bilimdoni sifatida yuqori martablarni egallaganmiz. Albatta, ilm egallash har bir inson uchun xosdir ammo dunyoviy fanlarni johilona tarzda muqqadas e’tiqodimizga qarshi qo‘yish johillikdan o‘zga narsa emasmi. Shunday ekan, qachongacha biz yoshlarimiz ongiga fan va diniy qarashlarni bir-biriga qarshi qo‘yib singdirib kelamiz. Bu kabi johillikdan ko‘ra ilmsizlik yaxshi emasmi!?
Xulosa o‘rnida shuni aytmoqchimizki dunyoviy fanlarni e’tiqodimizga qarshi qo‘ymaylik bu ilmlar bizga Alloh taoloning cheksiz mo‘jizalarni anglash vositasidir va yosh avlod ta’lim tarbiyasida ham bunga e’tibor qaratsak maqbul ish bo‘lardi.
Manba islom.uz sayti
Banda olamdan o‘tsa, uni yuvib kafanlash, janoza o‘qib dafn etish ortda qolgan musulmonlar zimmasiga tushadi. Odamlar mayyit hurmatini joyiga qo‘yib, janoza o‘qib dafn etishlari, Qur’on tilovat qilib savobini bag‘ishlashlari mumkin. Biroq ular marhum zimmasidagi farz ibodatlarni to‘kis bajarolmaydilar. Hamma gap shunda.
Boshqa tarafdan olib qaraganda, ko‘pchilik Qur’on o‘qimay yurgani uchun ham ruhiy tushkunlikka, depressiyaga tushib qolyapti. Har qadamda stress (ruhiy zo‘riqish, asabbuzarlik) kuzatiladi. Ba’zi odamlar asabi chatoq, sal narsaga lovullab yonib ketadi, sirkasi suv ko‘tarmaydi. Buning sababini surishtirsangiz, Qur’on o‘qimasligi, Islomdan bexabarligidan ekani bilinib qoladi. Hatto Qur’on tarjimasini olib o‘qishga ham qunt qilmaydi. Allohning Kalomini o‘qimasdan qanday qilib xotirjam yashash mumkin?!
Xullas, ayni damda yechimi qiyin bo‘lib turgan global ruhiy muammoning oddiy davosi – Qur’on o‘qish, oxiratni eslash.
Unutmaylik: Qalb zangini, ko‘z shirasini zeb-ziynatlar, boylik, obro‘-e’tibor bilan ketkazib bo‘lmaydi. Qalbi zilol suvdek musaffo, ikki dunyosi obod bo‘lishini istagan inson oxiratni unutmaydi, Allohning Kalomini qunt bilan o‘qib-o‘rganadi.
Hozirgi paytda har xil kasalliklar ko‘paygan, avvallari ma’lum bo‘lmagan illatlar paydo bo‘lgan. Odamlar ulardan qutulish uchun pullarini, oltindan qimmat vaqtlarini sarflayaptilar. Shunga qaramay, shifoxonalar kasallar bilan to‘la, bemorlar safi kamayishidan darak yo‘q. Buning boisi nimada?
Sababi, ko‘p odamlar mukammal shifo nimadaligiga ahamiyat bermaydilar. Tibbiyot xodimlari bor e’tiborlarini moddiy muolajalarga qaratib, ruhiy jihatlarga unchalik parvo qilishmaydi. Shuning uchun bemorlar darddan to‘liq sog‘ayib ketishlari qiyin kechadi.
Tanadagi darddan butunlay xalos bo‘lishda Qur’onning ahamiyati beqiyos. Zero, Qur’on tushkunlik, parishonxotirlik, g‘am-anduh, sehr, ko‘z tegishi kabi illatlarga tengi yo‘q shifodir. Zamonaviy tibbiyot bunday kasalliklarni tag tomiri bilan davolashga ko‘p hollarda ojizlik qiladi.
Ulamolar aytishicha, tabobat ikkiga bo‘linadi: badan tabobati, qalb tabobati.
Badan tabobatida inson tanasining holati, kasallikni davolash yo‘l-yo‘riqlari o‘rganiladi. Qalb tabobatida esa inson qalbini kasal qiluvchi illatlar, ularning davosi o‘rganiladi.
Dinimiz, islomda har ikki jihatga e’tibor beriladi. Ayniqsa, qalb tabobatiga – ruhiy tarbiyaga alohida ahamiyat qaratiladi.
Qur’on har qanday kasallikni tuzatadi, ruhiy yoki tanadagi kasallikmi, sehrmi, jin tegishimi, teri kasalliklarimi, barchasiga shifo bo‘ladi. Buning uchun bemorning e’tiqodi to‘g‘ri bo‘lsa, kifoya. Zotan, sog‘lom aqida shifoning yarmidir.
T.Xursanmurodov,
Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi.